Yabancı Bankaların KOBİ Kredilerine Etkileri: Türkiye İçin Bir İnceleme

Year 2014, Volume: 8 Issue: 2, 39 - 73, 01.12.2014

Arzu Şahin Hatice Doğukanlı

Abstract

Özel sektörde önemli yeri olan KOBİ’lerin finansman olanaklarının sınırlı ve maliyetli olması KOBİ’lerin performansını düşürmektedir. KOBİ’lerin en önemli finansman kaynağı olan bankaların yabancı sahiplik yapısının KOBİ kredi davranışına etkisi, gelişmekte olan ülkelere yabancı girişinin arttığı son yıllarda daha da tartışmalı hale gelmiştir. Bu konuda çoğu çalışma, yabancı banka girişinin bilgi duyarlığı yüksek KOBİ’lere kullandırılan kredileri düşürdüğünü iddia etmektedir. Son yıllarda Türk bankacılık sektöründe stratejik ve finansal amaçlı birçok yabancı yatırım gerçekleşmiştir. Bu çalışmanın amacı Türk bankacılık sektöründe artan yabancı sermaye oranının KOBİ kredi arzına etkisini incelemektir. Türkiye’de 2006-12 ila 2013-07 dönemi arasındaki yaklaşık 7 yıllık sürede KOBİ kredi payı, yabancı banka payı ve toplam krediler değişkenleri arasındaki dinamik etkileşimler VAR modeli çerçevesinde etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırma yöntemleri ile analiz edilmiştir. Analiz bulguları yabancı banka payının KOBİ kredi arzında altı ay gecikmeli negatif etkisi olduğunu göstermiştir. Çalışma sonuçları, yabancı bankaların piyasanın daha az riskli ve kaliteli müşterilerine yönelerek bilgi duyarlılığı yüksek olan KOBİ’lere verilen kredileri azalttığı hipotezini desteklemektedir

Keywords

KOBİ Kredi Arzı, Yabancı Banka Girişi, Türk Bankacılık Sektörü

The Impact of Foreign Bank Entry on SME Loans: An Investigation for Turkey

Abstract

The Impact of Foreign Bank Entry on SME Loans: An Investigation for TurkeyLimited and costly financing opportunities for small and medium enterprises SME , that are important in the private sector, are reducing the performance of SMEs. Influence of the foreign ownership structure of banks which is the most important source of financing of SMEs on the behavior of the SME loans has become more controversial in recent years that foreign inflows to developing countries has increased. Many strategic and financial foreign investment has been realized in the Turkish banking sector in recent years. The aim of this study is to investigate the effect of increased foreign ownership on SME credit supply. Dynamic interactions between SME lending share, foreign ownership share of banking and total credits in Turkey for almost seven years period from 2006–12 to 2013-07 were analyzed with impulse-response functions and variance decomposition methods within the framework of the VAR analysis. The analysis findings indicate that foreign ownership affects the SME credit supply negatively with a delay of six months. Results of the study support the hypothesis that foreign banks reduce SME lending having high information sensitivity, focusing on less risky and high quality customer

Keywords

SME Credit Supply, Foreign Bank Entry, Turkish Banking Sector, VAR Model

References

• Allen, F.; Jackowicz, K. ve Kowalewski, O. (2013), “The Effects of Foreign and Government Ownership on Bank Lending Behavior During a Crisis in Central and Eastern Europe”, Wharton Financial Institutions Center Working Paper, No: 13-25., http://fic.wharton.upenn.edu/fic/papers/13/13-25.pdf adresinden 05.05.2014 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Akgüç, Ö. (2010)., Finansal Yönetim. Avcıol Basın Yaım (8.Basım). Cağaloğlu, İstanbul.
• Ayaydın, H. ve Berveroğlu, M (2010), Bankacılık Sektörüne Yabancı Girişinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi , Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 1, Ocak
• Beck, T., Demirgüç, A. ve Peria, M.S.M (2010), Foreign Banks and Small and Medium Enterprises: Are they really estranged?, http://www.voxeu.org/artic- le/foreign-banks-and-small-and-medium-enterprises-are-they-really-estranged? Erişim Tarihi: 26.09.2013
• Beck T, Demirgüç-Kunt A. ve Peria,M.S.M. (2011), Bank Financing for SMEs : Evidence Across Countries and Bank Ownership Types, Journal of Financial Services Reserarch, Nisan, 39 (1-2), 35-54
• Bernanke, B.S. ve Gelbert, M. (1995) Inside the black box: The Credit Channel of Monetary Policy Transmission, Journal of Economic Perspective, 9(4), 27-48
• Berger A.N., Klapper F.L. ve Udell,G.F (2001), The Ability of Banks to Lend to Informationally Opaque Small Business, Journal of Banking & Finance, 25, 2127- 2167
• Bruno, V. ve Hauswald, R. (2012), “Real Effects of Foreign Banks”, Digital Version, http://www.ebrd.com/downloads/news/hauswald.pdf adresinden 05.05.2014 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Candan, H ve Özün, A. (20069, Bankalarda Risk Yönetimi ve Basel II, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, (2. Baskı), İstanbul
• Clarke, G.R.G, Cull,R. Ve Peria, M.S.M. (2002), Does Foreign Bank Penetration Reduce Access To Credit In Developing Countries? Evidence From Asking Borro- wers, Development Research Group, The World Bank, 1-34, Şubat
• Clarke, G., Cull,R., Peria, M.S.M. ve Sanchez, S.M. (2003), Foreign Bank Entry: Experience, Implications for Developing Economies, and Agenda for Further Research, The World Bank Research Observer, 18 (1), 25–59
• Clarke, G., Cull,R., Peria, M.S.M. ve Sanchez, S.M (2005), Bank Lending To Small Business in Latin America: Does Bank Origin Matter?, Journal of Money, Credit and Banking, 37(1), Şubat
• Claessens, S., Demirgüç-Kunt, A. ve Huinzinga, H. (2001), How Does Foreign Entry Affect Domestic Banking Markets, Journal of Banking and Finance, 25, 891-911.
• Claessens, S. Ve van Horen, N. (2012), Foreign Banks: Trends, Impact, Financial Stability, IMF Working Paper, No: WP/12/10.
• Cull,R. ve Peria, M.S.M (2007), Foreign Bank Particiption and Crises in Develo- ping Countries, World Bank Policy Research Working Paper, 4128, Şubat
• Craig, S.G. ve Hardee, P (2007), The Impact of Bank Consolidation on Small Business Credit Availability , Journal of Banking & Finance, 31, 1237-1263
• Çakar, V. (2003), Yabancı Sermayeli Banka Girişleri ve Ulusal Bankacılık Sek- törleri Üzerindeki Etkileri, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Aralık, Ankara.
• Değirmen, S. (2011), The Effects of Foreign Bank Participation on the Turkish Banking System and Crisis, American Sociological Association, 17(2), 515-531.
• Detragiache, E, Tresel,T. ve Gupta P., (2008), Foreign Banks in Poor Countries : Theory and Evidence, Journal of Finance, 63 (5), 2123-2160
• Enders, W.(2004), Applied Econometric Time Series, 2. ed., USA: John Wiley & Sons Inc.
• Erdönmez, P.A. (2004),Finansal Krizler Sonrası Gelişmekte Olan Ülkelerde Ya- bancı Bankalar, T.B.B, Bankacılık ve Araştırma Grubu, Bankacılar Dergisi, 51
• European Central Bank Report on EU Banking Structures (2006), European Central Bank, Ekim
• Ertuğrul, A. (2011), Yenilikçi Küçük İşletmelerin Finansmanı: Türkiye Uygu- laması, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Finans ve Bankacılık Ana bilim Dalı, Kadir Has Üniversitesi, İstanbul
• Goldberg L., Dages, B.G. ve Kinney D. (2000), Foreign and Domestic Bank Par- ticipation in Emerging Markets: Lessons From Mexioco and Argentina, National Bureau of Econimic Research Working Paper Series, Mayıs
• Gormley, T.A. (2007), The Impact of Foreign Bank Entry in Emerging Markets: Evidence from India, J.Finan.Intermediation, 19, 26-51
• Gujarati, D.N. (2010), Temel Ekonometri (Çev. Ümit Senesen ve Gülay Günlük Senesen), Yedinci Basım, Istanbul: Literatür Yayınları.
• Haas, R. ve Naaborg,I. (2005),Does Foreign Bank Entry Reduce Small Firms’Access To Credit? Evidence from European Transition Economies, DE Ne- derlandsche Bank NV , Working Paper, No:050 / Ağustos
• Juselius, S. (1999) ,Models and Relations in Economics and Econometrics, Journal of Economic Methodology, 6, 259–290.
• Lopez, J.A. ve Spiegel, M.M. (2006), Foreign Bank Lending and Bond Underw- riting in Japan During the Lost Dacade, Federal Reserve Bank of San Francisco, Working Paper Series 2006-45, Kasım
• Martinez-Diaz, L.(2007), Banking Sector Opening: Policy Questions And Lessons For Developing Countries, Brooking Global Economy And Development, Issue Brief 2007-02
• Nargeleçekenler M. Ve Sevüktekin M. (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Ana- lizi, 3. Basım, Nobel Yayın, Ankara
• Öztrak, F. (2006), Bankaların Yabancı Oluşunu Seyretmek, Milliyet Gazetesi ,13 Kasım 2006, http://www.turkcebilgi.com/kose-yazisi/102007/bankalarin-ya- banci-olusunu-seyretmek, Erişim tarihi 24.09.2013
• Pesaran, H.H. ve Shin, Y. (1998), Generalized İmpulse Response Analysis İn Linear Multivariate Models, Economics Letters, 58(1),17-29.
• Rokhim,R. ve Susanto,A.P.(2013). The Increase of Foreign Ownership and its Impact on the Performance, Competition and Risk in the Indonesian Banking Industry, Asian Journal of Business and Accounting, 6(2), 137-154
• Satta, T.A. (2004),The Influence of Foreign Bank Entry on Lending to Small Firms in Tanzania, Policy Reform, 7 (3), 165-173
• Sengupta, R. (2007), Foreign Entry and Bank Competition, Journal of Financial Economics, 84, 502-528
• Seyidoğlu, H.(2003), Uluslararası mali krizler, IMF politikaları, az gelişmiş ülke- ler, Türkiye ve dönüşüm ekonomileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2),141-156
• Shen, C.H.; Lu, C.H. ve Wu, M.W. (2009), Impact of Foreign Bank Entry on the Performance of Chinese Banks, China and World Economy, 17(3), 102-121.
• Sims, C.A. (1980) , Macroeconomics and Reallity, Econometrica, 48(1), 1-48
• Tarı, R. (2010), Ekonometri, 6.baskı Umuttepe Yayınları, Kocaeli
• Turgut, A.(2007).Bankalar ve KOBİ’ler için Dönüm Noktası: Basel II Standartları, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29-44, http://dergi.kmu.edu.tr/userfiles/file/aralik2007/PDF/2.pdf adresinden 05.05.2014 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Wooldridge, J.M. (Ed) (2013). Ekonometriye Giriş 1, Modern Yaklaşım. An- kara: Nobel Akademik Yayıncılık (E.Çağlayan, Ed) (Orijinal Baskı,2009,4.ed), ISBN:978-605-133-375-5
• Yağcılar, G. (2010), Türk Bankacılık Sektörünün Rekabet Yapısının Analizi, Sü- leyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Isparta
• Yayla, M., Kaya, Y.T. ve Ekmen, İ. (2005), Bankacılık Sektörüne Yabancı Giri- şi: Küresel Gelişmeler ve Türkiye, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Araştırma Dairesi Çalışma Raporları, No: 2005/6, Eylül.
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Finansal Piyasalar Raporları (2006- 2012) , http://www.bddk.org.tr
• Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Çalışma Tebliği (2009) Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, 29.12.2009 Ernst &Young, Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Raporları (2002-2012)
• http://www.stata.com/manuals13/tsvecintro.pdf
• http://ebulten.bddk.org.tr/AylikBulten/Basit.aspx
• http://www.bddk.org.tr
• http://www.borsaistanbul.com
• http://www.tbb.org
• http://www.kap.gov.tr