Thematic Content Analysis of the Studies in Elective Science Applications Course

Year 2024, Volume: 19 Issue: 42, 2238 - 2260, 30.06.2024

Bahar Muradoğlu , Nevzat Yiğit , Ebru Mazlum Güven

https://doi.org/10.35675/befdergi.1321442

Abstract

Science Applications course contributes to the students’ science knowledge, science process skills and national and international exam success. On the other hand, literature states various problems regarding the implementation of the course. Therefore, it is necessary to reveal the general situation by performing content analysis for the studies related to Science Applications course and to discuss the measures that can be taken. This study thematically evaluates 35 studies in Science Applications course which were conducted between 2013-2021 years and obtained by scanning various databases. To present insights of the studies, a thematic matrix (Purpose, method, sample, data collection tool, data analysis methods, research results, research etc.) was used. The findings, while emphasizing the positive contribution of the activities prepared within the scope of the course, to the students' views and many skills about the course, showed that the positive contributions to the students were quite limited due to the fact that the course was not taught effectively. In addition it was seen that mixed methods was used less than other methods. It is suggested to carry out mixed methods studies which enable researchers to develop detailed explanations on how scientific process and life skills can be acquired more effectively.

Keywords

Elective courses, science, science applications, thematic content analysis

Seçmeli Bilim Uygulamaları Dersine İlişkin Yürütülen Araştırmaların Tematik İçerik Analizi

Abstract

Bilim Uygulamaları dersi ile öğrencilere bilimsel süreç becerileri gibi pek çok beceriyi kazandırma ve akademik başarıyı artırma hedeflenmektedir. Oysaki alan yazındaki araştırmalarda, bu dersin uygulanmasına ilişkin birçok sorunun varlığı göze çarpmaktadır. Bu nedenle derse ilişkin yapılan araştırmaların içerik analizlerinin yapılarak genel durumu ortaya çıkarmak ve alınabilecek önlemleri tartışmaya açmak gerekli görülmüştür. Bu çalışma ile Bilim Uygulamaları dersine yönelik farklı veritabanları taranarak elde edilen, 2013-2021 yılları arasında gerçekleştirilmiş 35 çalışma, tematik içerik analizi yöntemiyle çeşitli parametreler açısından incelenmiştir. Elde edilen bulgular, ders kapsamında hazırlanan etkinliklerin öğrencilerin derse ilişkin görüşlerine ve pek çok becerisine olumlu katkısını vurgulamakla birlikte, dersin etkin bir şekilde işlenmemesi sebebiyle öğrenciye olumlu katkılarının oldukça sınırlı olduğunu göstermiştir. Bunun yanısıra incelenen çalışmalarda karma yaklaşıma diğer yaklaşımlara oranla daha az başvurulmuştur. Bilim uygulamaları dersi kapsamında kazandırılmak istenen bilimsel süreç ve yaşam becerilerinin nasıl daha etkili edinilebileceğine yönelik ayrıntılı açıklamalar geliştirmeye olanak vermesi açısından karma yaklaşımla yürütülen çalışmaların sayısı artırılabilir.

Keywords

Fen bilimleri, bilim uygulamaları, seçmeli dersler, tematik içerik analizi

References

• American Association for The Advancement of Science [AAAS] (2015). Project 2061 Report. New York: Oxford University Press.
• * Alperen, N. F. (2020). Ortaokul 5. sınıf bilim uygulamaları dersine yönelik STEM temelli bir öğretim tasarımı: doğadan ilham alan teknolojiler (Tez No. 618171) [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi-Rize]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Arık, M., & Akçay, B. (2018). Argümantasyonun öğrencilerin bilimi sözde-bilimden ayırma becerilerinin geliştirilmesi üzerine etkisi. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 41-60.
• *Ayvacı, H. Ş., & Bülbül, S. (2020). Identification of modeling skills of secondary school students. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(4), 1000-1028. https://doi.org/10.30703/cije.581752
• * Başkurt-Sayhan, E. (2019). Sözde-bilim uygulamaları yoluyla üstün zekalı ve yetenekli 4. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin belirlenmesi (Tez No. 587384) [Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi-İzmir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Bozdoğan, B. (2014). Bilim uygulamaları dersi ile ilgili öğrenci ve öğretmen görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Giresun ili örneği) (Tez No. 415487) [Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi- Giresun]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Bozdoğan, B., Bozdoğan, A. E. & Şengül, Ü. (2014). “Bilim Uygulamaları” dersi ile ilgili öğretmen görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 96-109.
• * Coşkun, Ü. (2016). Bilim uygulamaları dersinin öğrencilerin fen okuryazarlığı-fene yönelik tutumlarına etkisi ve öğretmenlerin ders hakkındaki görüşlerinin incelenmesi (Tez No. 419400) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Creswell, J. W. (2014). A concise introduction to mixed methods research. SAGE publications.
• * Çalık, İ. (2021). Dijital hikâyelerle desteklenen bilim uygulamaları dersinin 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel tutumlarına etkisi ve bilimin doğasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Tez No. 684677) [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi-Eskişehir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174). http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• * Çanak, S. (2017). Bilim uygulamaları dersinin ortaokul öğrencilerinin bilimsel tutum üzerine etkisi (Tez No. 522482) [Yüksek lisans tezi. Kırıkkale Üniversitesi-Kırıkkale]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Çavuş, A. (2016). Ortaokul seçmeli bilim uygulamaları dersinin program, içerik ve uygulama yönüyle değerlendirilmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
• Çavuş, R., & Öztuna Kaplan, A. (2013, Eylül 5-7). Fen bilimleri öğretmenlerinin ortaokul 5. sınıf Bilim Uygulamaları dersine yönelik görüşleri [Bildiri özeti]. 22. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Eskişehir, Türkiye. Çepni, S. (2014). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon.
• Darby, J. A. (2006). The effects of the elective or required status of courses on student evaluations, Journal of Vocational Education & Training, 58(1), 19-29. https://doi.org/10.1080/13636820500507708
• Demir, A. ve Ok, A. (1996). Orta Doğu Teknik Üniversitesindeki öğretim üye ve öğrencilerinin seçmeli dersler hakkındaki görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 121-125.
• *Demirtaş, Z. & Yurtkulu, T. (2018). Öğretmenlerin seçmeli bilim uygulamaları dersine ve dersin PISA ile ilişkisine yönelik görüşleri. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 7(1), 230-249.
• *Doğan, A., Aydın, E. & Kahraman, E. (2020). STEM uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algılarına etkisinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5(2), 123-144.
• *Duman, M. Ş. & Sarışan-Tungaç, A. (2016). Bilim Uygulamaları ile fen bilimleri dersi akademik başarı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 9(45), 555-563.
• Durmuşçelebi, M., & Mertoğlu, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin eğitiminde seçmeli derslerin yeri. OPUS International Journal of Society Research, 8(1), 170-211. https://doi.org/10.26466/opus.359758
• Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (2008). Seçmeli derslerin seçim kriterlerinin değerlendirilmesi araştırması. http://egitek.meb.gov.tr/ adresinden 24 Nisan 2023 tarihinde alındı.
• *Eke, C. (2013). Seçmeli “Bilim Uygulamaları” dersinin fen bilimlerinin öğretimi açısından önemi. Journal of Research in Education and Teaching, 2(2), 182-188.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Anı Yayıncılık.
• Ferrer-Caja, E. & Weiss, M. R. (2002). Cross-validation of a model of intrinsic motivation with students enrolled in high school elective courses, The Journal of Experimental Education, 71(1), 41-65. https://doi.org/10.1080/00220970209602056
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: Mac Graw Hill.
• Holbrook, J., ve Rannikmae, M. (2009). The meaning of scientific literacy. International Journal of Environmental and Science Education, 275-288.
• *Kahraman, E. & Doğan, A. (2020). STEM etkinliklerine yönelik ortaokul öğrencilerinin görüşleri. Anadolu Öğretmen Dergisi, 4(1), 1-20. https://doi.org/10.35346/aod.728000
• Karagözoğlu, N. (2015). Ortaokul 5. sınıflarda tercih edilen seçmeli dersler ve tercih nedenlerinin öğrenci ve veli görüşlerine göre değerlendirilmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1), 69-94.
• *Karamustafaoğlu, O., Özduran, N. & Erden, H. (2019). Bilim uygulamaları dersinin yürütülmesine yönelik öğretmen görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 97-112.
• *Karışan, D., & Türksever, F. (2017). Bilim Uygulamaları dersinin sosyobilimsel konular bağlamında öğretilmesinin öğrencilerin bilim-toplum sorunlarına duyarlılıklarına etkisinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(ERTE Özel Sayısı), 363-387.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Bilim uygulamaları dersi öğretim programı (ortaokullar ve imam hatip ortaokulu 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018813171537438-3-2018 90%20Bilim%20Uygulamalar%C4%B1%20Dersi%20(5-8.%20S%C4%B1n%C4%B1flar).pdf Organisation for Economic Co-operation and Development. (2019). PISA 2018 assessment and analytical framework. Paris: OECD Publishing.
• * Okka, A. (2019). Bilim uygulamaları dersinde STEM alanları temelinde bir öğretim tasarımı deneyimi (Tez No. 542643) [Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Ozan, Ü. & Benzer, S. (2018). Bilim Uygulamaları dersi öğrencilerinin fen okuryazarlığı-fene yönelik tutumları ve öğretmenlerin dersleri hakkındaki görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (34), 22-37. http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.1901
• Özdemir, S. M. (2016). Öğretmen niteliğinin bir göstergesi olarak sürekli mesleki gelişim. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 233-244.
• *Özerdinç, F. & Hamalosmanoğlu, M. (2021). Ortaokul öğrencilerinin su ayak izi, su farkındalığı ve su okuryazarlığı hakkındaki görüşleri, Anadolu Öğretmen Dergisi, 5(2), 296-31. https://doi.org/10.35346/aod.977636
• Özmen, H. (2019). Deneysel araştırma yöntemi. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri (1. Baskı., s.198-226) içinde. Pegem Akademi.
• Özsevgeç, T. (2019). Nicel veri analizi. H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri (1. baskı, s.440-459) içinde. Pegem Akademi.
• * Öztürk, Z. (2018). Bilim uygulamaları dersi kapsamında beceri temelli etkinlik uygulamaları geliştirilmesi üzerine bir eylem araştırması (Tez No. 497360) [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi-Eskişehir]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Öztürk, Z. ve Karademir, E. (2017). Bilim uygulamaları dersi kapsamında gerçekleştirilen etkinliğin bilimsel süreç becerileri ve yaşam becerileri bağlamında incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 2(2), 64-73.
• * Pekbay, C. (2017). Fen teknoloji mühendislik ve matematik etkinliklerinin ortaokul öğrencileri üzerindeki etkileri (Tez No. 454935) [Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Pınar, M. A. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin seçmeli bilim uygulamaları dersi öğretim sürecine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (36), 33-48.
• Rodrigues, A. & Oliviera, M. (2008, September 10-12). The influence of pupils’ proficiency in the official school language in the assessment of scientific literacy [Conference presentation abstract] European Educational Research Association Conference, Sweden.
• * Saçan, E. (2018). Bilim uygulamaları dersi için FeTeMM merkezli bir öğretim programı önerisi ve etkililiği (Tez No. 494333) [Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• *Seçkin-Kapucu, M. (2016). Bilim uygulamaları dersi öğretim programının öğretmenlerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(1), 26-46.
• *Şahin, Ç. & Koç, T. (2016). Bilim uygulamaları dersi hakkında öğrenci ve öğretmen görüşleri. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1), 1-16.
• *Şimşek, F. (2019). FeTeMM etkinliklerinin öğrencilerin fen tutum, ilgi, bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi ve öğrenci görüşleri. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(3), 654-679.
• Tekbıyık, A. (2021). Fen bilimleri öğretiminin temelleri ve öğretim programları. A. Tekbıyık & G. Çakmakçı (Eds.), Fen bilimleri öğretimi ve STEM etkinlikleri (2. Basım, s.1-16) içinde. Nobel Yayıncılık.
• * Tepecik, S. L. (2018). Seçmeli bilim uygulamaları dersine yönelik öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri (Tez No. 497240) [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi-Düzce]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Timur, B., & Özdemir, M. (2018). Fen eğitiminde artırılmış gerçeklik ortamlarının kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018(10), 62-75.
• *Ural-Keleş, P. & Öner, A. (2016). Seçmeli bilim uygulamaları dersinin 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Current Research in Education, 2(3), 199-208.
• *Ural-Keleş, P. & Öner, A. (2017). Seçmeli bilim uygulamaları dersinin 7. sınıf öğrencilerinin fen tutumuna etkisi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(1), 13-22.
• *Yakar, A., & Saracaloğlu, A. S. (2016). Ortaokul 5. sınıf bilim uygulamaları dersi öğretim programının Metfessel-Michael program değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi (Muğla örneği). Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(3), 769-799.
• *Yerer, H. & Bektaş, O. & Öner-Armağan, F. (2013). ‘Bilim Uygulamaları’ ve ‘Çevre ve Bilim’ Seçmeli Derslerinin İçeriği Hakkında Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Görüşleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35), 72-94.
• *Yıldız-Demirtaş, V., Çerik, S. & Maba, A. (2017). Sanat etkinlikleri ile zenginleştirilmiş bilim uygulamaları dersinin akademik başarıya etkisi. Journal of Human Sciences, 14(2), 1469-1483.
• * Yırtıcı, Z. (2014). Seçmeli bilim uygulamaları dersinin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve motivasyonlarına etkisi (Tez No. 381527) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Yiğit, N. (2003). Öğretim programı geliştirmede öğretmenin rolü. Çağdaş Eğitim, 296, 27-33.
• *Tematik içerik analizine dahil edilen çalışmaları belirtmektedir.