ALİ FUAD (ERDEN)’İN SAVAŞ HATIRATINDA I. VE II. SÜVEYŞ KANALI SEFERİ

Year 2017, Issue: 13, 362 - 387, 01.02.2017

Mithat Aydın

Abstract

Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele’ye katılmış olan Ali Fuad (Erden) Bey, Harp
Akademisi’nden mezun olduğu 1903’ten 1957’deki ölümüne kadar Türk ordusunda Kolordu ve Ordu
Kurmay Başkanlığı, Ataşemiliterlik, Müstahkem Mevki Komutanlığı, Harp Akademileri Komutanlığı
gibi farklı görevlerde bulunmuştur. Ali Fuad Bey, Birinci Dünya Savaşı’nın başladığı sırada Fransa’da
Ataşemiterlik görevini yürütmekteydi. Onun, Filistin bölgesine gidişi, Cemal Paşa’nın Süveyş Kanalı’na
yapacağı harekât için 4. Ordu Komutanlığı’na atanıp söz konusu cepheye gitmesi vesilesiyledir. Ali
Fuad Bey, Cemal Paşa’nın Kurmay Başkanı olarak Mısır, Filistin ve Suriye Cephesi’nde bulunduğu
sırada serdetmiş olduğu fikir ve gözlemleriyle Kanal Harekâtı’nın neden ve sonuçlarını, Filistin-Suriye
Cephesinde Türk ordusunun durumunu, Türk kurmayı arasındaki ilişkiyi, Arap isyanının mahiyetini
ortaya koyan yeni bilgiler sunmaktadır. Belirtmek gerekir ki, şahıslar ve olayları ele alışında hissi
davranmamıştır; kendi deyimiyle “oldukları kadar ve oldukları gibi” aktarmaya çalışmıştır.

Keywords

Ali Fuad Bey, Cemal Paşa, Süveyş Kanalı, 4.Ordu Komutanlığı, Hicaz İsyanı

SUEZ CANAL CAMPAIGN I, II IN ALİ FUAD ERDEN’S WAR MEMORIES

Abstract

Ali Fuad Erden who was in the Balkan War, World War I and Independence War had different duties such as corps commander, chief of the staff, military attaché, commander of fortified area and the commander of Turkish War Colleges from 1903, when he graduated from Turkish War College, to his death in 1957. Ali Fuad was a military attaché on France when World War I started. He went to Paletsine front because Cemal Pasha was appointed to 4th Army Commandership to make a military action in Suez Canal. Ali Fuad gave new informations about the reasons and results of canal operation, the condition of Turkish army in Paletsine and Syria front, the relationship between Turkish staff and the nature of Arab revolt through his views and observations in Egypt, Paletsine and Syria front when he was Cemal Pasha’s chief of staff. It should be remembered that he was not emotional while he was telling the persons and events. Instead, he tried to tell them as they happened with his own word

Keywords

Ali Fuad, Cemal Pasha, Suez Canal, 4th Army Commandership, Hicaz Revolt