Sporcularda Zihinsel Antrenman ile Müsabaka Ruminasyonu Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 292 - 305, 31.12.2023

Burkay Cevahircioğlu , Kaan Karakuş , Ebru Şenel

Öz

Bu çalışmanın amacı, sporcuların zihinsel antrenman düzeyleri ile müsabaka ruminasyonu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma, tesadüfi örneklem yöntemi ile belirlenen 82 kadın ve 114 erkek toplam 196 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak “Sporda Zihinsel Antrenman Envanteri” ile “Spor Müsabakası Ruminasyon Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde Skewness– Kurtosis testi, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Tüm istatistiki analizler SPSS 22.0 programı ile yapılmıştır. Anlamlılık değeri p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Çalışma sonucunda, cinsiyet, yaş, bölüm ve spor türü kategorilerine göre ölçek puanları arasında anlamlı farklılık belirlenmemiştir. Spor yılı kategorisinde ise 11 ve üzeri spor yılı olan katılımcıların lehine, kendinle konuşma, zihinsel canlandırma ve sporda zihinsel antrenman toplam puanlarında anlamlı farklılık görülmüştür. Son olarak sporcularda zihinsel antrenman düzeyi ile ruminasyon düzeyleri arasında pozitif yönlü ve düşük düzeyli anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bu sonuçlara göre sporcularda olumsuz düşünce düzeyi arttıkça zihinsel antrenman düzeyinin de arttığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

spor, zihinsel antrenman, ruminasyon, müsabaka ruminasyonu

Kaynakça

• Akandere, M., Aktaş, S. ve Er, Y. (2018). Zihinsel Antrenman ve Spor. Türkiye Barolar Birliği, 6074.
• Aksoy, R., Beyaz, M.M. (2021). Futbolcular ile Taekwondocuların Zihinsel Antreman Beceri Düzeylerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, Hareket ve Antrenman Bilimleri Bilim Dalı, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Beckmann, J. and Kossok, T. (2018). Motivation and volition in sports. In J. Heckhausen, and H. Heckhausen (Eds.). Motivation and action, London: Springer 853–889.
• Behnke, M. Tomczak, M. Kaczmarak, L. Komar and M. Gracz, Z. (2017). The sport mental training questionnaire: development and validation. Current Psychology, 37, 1-13
• Beşler, H.K. (2020). Zihinsel Antrenmanın Futbol Antrenörlerinin Zihinsel Dayanıklılık ve Problem Çözme Becerilerine Etkisi. Yayımlanmış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü Spor Yöneticiliği Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Birrer, D., Röthlin, P. and Morgan, G. (2012). Mindfulness to enhance athletic performance: Theoretical considerations and possible impact mechanisms. Mindfulness, 3, 325–246.
• Boughattas, W., Salha, M. B., and Moella, N. (2022). Mental training for young athlete: A case of study of NLP practice. SSM-Mental Health, 2, 100076.
• Bugay, A. ve Erdur-Baker, Ö. (2011). Ruminasyon düzeyinin toplumsal cinsiyet ve yaşa göre incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 4(36), 191-199.
• Cankurtaran, Z. (2020). Okçuların Rekabet Ortamında Kullandıkları Zihinsel Antrenman Becerilerinin Sıralama Atış Skorlarına Etkisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 13-29.
• Caselli, G., Bortolai, C., Leoni, M., Rovetto, F. and Spada, M. M. (2008). Rumination in problem drinkers. Addiction Research & Theory, 16(6), 564-571.
• Chen, J., Rapee, R. M. and Abbott, M. J. (2013). Mediators of the relationship between social anxiety and post-event rumination. Journal of Anxiety Disorders, 27(1), 1-8.
• Demir, B. Ve Sevim, B. (2021). Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ile Psikolojik Belirtilerin Ruminatif Düşünme Biçimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul Kent Üniversitesi, İstanbul.
• Ekmekçi, R. (2017). Sporda Zihinsel Antrenman (1 b.). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Erdoğan, B.S. ve Gülşen, D.B.A. (2020). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören sporcuların zihinsel antrenman düzeylerinin belirlenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 219-228.
• Erman, M.Y., Turhan, M.Ö. ve Sarı, C. (2023). Sporcuların zihinsel antrenman düzeyleri ile sporda mücadele ve tehdit algılarının incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 32-41.
• Joormann, J. (2005). Inhibition, rumination, and mood regulation in depression. In R. W. Engle, G. Sedek, U. von Hecker, & D. N. McIntosh (Eds.), Cognitive limitations in aging and psychopathology. Cambridge: Cambridge University Press, 275–312.
• Josefsson, T., Ivarsson, A., Lindwall, M., Gustafsson, H., Stenling, A., Böröy, J. ve Falkevik, E. (2017). Mindfulness mechanisms in sports: mediating effects of rumination and emotion regulation on sport-specific coping. Mindfulness, 8(5), 1354-1363.
• Kara, M., Kara, N. Ş., ve Özsarı, A. (2022). Spor bilimleri öğrencilerinin üst biliş ve ruminatif düşünce stillerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(32), 175-191.
• Kara, Ö. ve Ustaoğlu Hoşver, P. (2019). Play-off müsabakalarında yer alan kadın voleybolcuların zihinsel antrenman düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Öğrenci Çalışmaları, 1(1) , 35-42.
• Karaağaç, S. ve Şahan, H. (2021). Bireysel ve takım sporcularında optimal performans duygu durumu ve zihinsel antrenman ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası Türk Spor ve Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 1(1), 26-39.
• Karaca, R. ve Gündüz, N. (2021). Oryantiring sporcularında zihinsel antrenman ve performans ilişkisinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1) ,99-115.
• Karafil, A.Y., ve Pehlivan, E. (2023). Spor müsabakaları ruminasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 8-15.
• Kirkegaard-Thomsen, D. (2006). The association between rumination and negative affect: A review. Cognition and Emotion, 20(8), 1216-1235
• Koç, İ. (2023). Elit sporcuların zihinsel antrenman becerilerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(3) , 55-69.
• Koruç, Z. ve Bayar, P. (1990). Kitle Sporu ve Spor Psikolojisi. Spor ahlaki ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyumu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 115- 118.
• Kozak, M., Zorba, E. ve Bayrakdar, A. (2021). Sporcularda zihinsel antrenman becerileri ile bilinçli farkındalık. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 3(2), 89-97.
• Kurtarankartal, T. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Anlamı ve Ruminatif Düşünce Biçimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü, Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Lyubomirsky, S., Caldwell, N.D. and Nolen-Hoeksema, S. (1998). Effects of ruminative and distracting responses to depressed mood on retrieval of autobiographical memories. Journal of Personality and Social Psychology, 75(1), 166–177.
• Martin G.L. (2011). Applied Sport Psychology: Practical Guidelines From Behavior Analysis. Sport Science Press, ABD: Winnipeg.
• Michel-Kröhler, A., Krys, S., and Berti, S. (2021). Development and preliminary validation of the sports competition rumination scale (SCRS). Journal of Applied Sport Psychology, 1-19.
• Nolen-Hoeksema, S. (2000). The role of rumination in depressive disorders and mixed anxiety/depression symptoms. Journal of Abnormal Psychology, 109, 604–511.
• Parlak, N. (2023). Amatör futbolcularda zihinsel antrenmanın zihinsel dayanıklılığa etkisinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 83-100.
• Roy, M.M., Memmert, D., Frees, A., Radzevick, J., Pretz, J. and Noël, B. (2016). Rumination and performance in dynamic, team sport. Frontiers in Psychology, 6.
• Schling, G. and Gubelman H. (1995). Erchaning performance with mental training. Eurapean perspectives on exercise and sport phychology. Human Kinetics Leeds, 180.
• Syer , J. and Connolly, C. (1998). Sporcular için zihinsel antrenman rehberi, (çev. Erkan, F. U.). Ankara: Bağırgan Yayımevi, 9, 11.
• Ünla, F.T. ve Erbaş, M.K. (2022). Profesyonel Futbolcuların Yeni Tip Korona Virüse Yakalanma Kaygıları ve Zihinsel Antrenman Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Watson, L.A., Berntsen, D., Kuyken, W. and Watkins, E.R. (2012). The characteristics of involuntary and voluntary autobiographical memories in depressed and never depressed individuals. Consciousness and Cognition, 21(3), 1382-1392.
• Weinberg, R.S. and Gould D. (2003) Foundations of Sport and Exercise Psychology. Human Kinetics.
• Yalçın, Y., Demirağ, H., Kaya, Ş. ve Eroğlu, M. (2022). Halk oyuncularında zihinsel antrenmanın başarı motivasyonu düzeyini yordaması. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20 (1), 1-14.
• Yarayan, Y.E., ve İlhan, E.L. (2018). Sporda zihinsel antrenman envanteri’nin (SZAE) uyarlama çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 205-218.
• Yılmaz, T. Amatör Küme Liglerinde Futbol Oynayan Bireylerin Ruminasyon Düzeylerinin İncelenmesi. Spor Bilimlerinde Güncel Yaklaşımlar, Ed. Mehmet Şerif ÖKMEN, Mehmet SARIKAYA, 263-274, Duvar Yayınları, 2023.
• Yüksel, Ö. ve Orhan, Ö. (2021). Farklı spor dalları ile ilgilenen sporcuların zihinsel antrenman düzeylerinin incelenmesi. Herkes İçin Spor ve Rekreasyon Dergisi, 3(2), 56-63.