İslâm Tarihi’ndeBi'r-i Maûne Hâdisesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 247 - 274, 30.06.2015

Mustafa Sezer

Öz

Uhud savaşından hemen sonra Hz. Peygamber’in çok üzülmesine sebep olan iki
hâdise meydana geldi. Bunlardan ilki Recî’ hâdisesi diğeri ise Bi’r-i Maûne hâdisesi idi.
Allah Resûlü bu iki elim hâdisede değer verdiği ashâbını kaybetti. Özellikle Bi’r-i Maûne
hâdisesinde yer alan sahâbîler “kurrâ” adıyla isimlendirilen Kur’ân hâfızı genç dostlarıydı.
Benî Âmir adlı Necid bölgesi kabileleri tarafından dâvet edilen bu ekip Bi’r-i Maûne
kuyusu yakınlarında bölge kabilelerinin de desteğiyle ihanete uğramış ve Amr b. Ümeyye
ed-Damrî müstesna acımasızca katledilmişlerdir. Recî’ hâdisesi ile aynı zamanlarda vuku
bulan bu hâdise karşısında Hz. Peygamber ilgili kabilelere bedduâ etmek durumunda
kalmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Seriyye, Gazve, Eyyâmu’l-Arab, Benî Âmir, Münzir b. Amr es-Sâidî

Kaynakça

• Kur’ân-ı Kerîm
• Abdurrezzâk b. Hemmâm es-San’âni (211/817), Musannef, el-Meclisu’l-İlmî, Lübnan, 1972.
• Algül, Hüseyin, “Gazve”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1996, XIII, 488- 489.
• Azimli, Mehmet, “Benî Süleym”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2010 XXXVIII, 55-56.
• Buhârî, Muhammed b. İsmâîl (ö. 256/870), el-Câmiu’s-Sahîh, Beytü’l-Efkâr ed-Devliyye, Riyad, 1998.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş’as (ö. 275/888), es-Sünen, Dâru’l-Kütübü’l İlmiyye, Lübnan 1997. Fayda, Mustafa, “Benî Âmir”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1991, III, 66-67.
• Hamîdullah, Muhammed (ö. 1423/2002), İslâm Peygamberi (çev. Salih Tuğ), İmaj Yayınları, Ankara, 2003.
• İbn Hacer, Hâfız Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî (ö. 852/1449), Fethu’l Bârî fî Şerh-i Sahîhi’l- Buhârî, Dâru’r-Reyyân li’t-Türâs, Kahire 1987, VII. Cilt.
• İbn Hişâm, Abdülmelik (ö. 218/833), Sîre, (Nşr. Mustafa Sakkâ, İbrâhîm Ebyârî, Abdülhâfız Şelebî), Lübnan, ts.
• İbn İshâk (ö. 150/767), Muhammed b. İshâk, Sîre, (Nşr. Ahmed Ferîd el-Mezîdî), Dâru’l- Kütübü’l İlmiyye, Lübnan 2009.
• Kapar, Mehmet Ali, “Eyyâmu’l Arab”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 1995, XII, 14-16.
• Kastallânî, Ahmed b. Muhammed (ö. 923/1517), Mevâhibü’l-Ledünniyye, Dâru’l-Kütübü’l- İlmiyye, Lübnan 1996.
• Kister, M.J., The Expedition of Bi’r-i Maûna, (Bi’r-i Maûne Seferi), Çev: Ünal Kılıç –Ali Aksu, İSTEM: İslâm San’at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, 2003, cilt: I, sayı: 1, s. 183-201.
• Koçak, Muhsin, “Kunût”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara 2012, XXVI, 380. Mahmudov, Elşat, Sebepleri ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları, İSAM, İstanbul 2010.
• M.E.B Yayınları, İslâm Ansiklopedisi, “Bi’r-i Maûne”, Ankara 1978.
• Mûsâ B. Ukbe (ö. 141/758), Meğâzî, (Nşr. Muhammed Bakşîş Ebû Mâlik), Fas 1994.
• Müslim, (ö. 261/875), Ebu’l-Hüseyin el-Haccâc el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-Sahîh, Dâru’l-Kütübü’l- İlmiyye, Lübnan, 1995.
• Önkal, Ahmet, Âmir b. Tufeyl, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara 1991, VI, 195- 196.
• Özdemir, Serdar, “Seriyye”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul 2009, XXXVI, 565-566.
• Özkuyumcu, Nadir, “Nadîr (Benî Nadîr)”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara 2006, XXXII, 275-276.
• Öztürk, Levent, “Siy Seriyyesi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Ankara 2009, XXXVII, 291.
• Sâmî b. Abdullah el-Mağlûs, Atlasu’t-Tarîhi li-Sîreti’r-Resûl, Riyâd 2004.
• Semerkandî, Ebu’l-Leys (ö. 375/983), Bahru’l-Ulûm, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, Lübnan 1993.
• Semerkandî, Tenbîhu’l-Ğâfilîn-Bustânu’l-Ârifîn, Mısır 1894.
• Süyûtî, Celâleddin Ebû’l-Fazl Abdurrahmân bin Kemaleddin Ebî Bekr bin Muhammed el- Huzayrî (ö. 911/1505) Lübâbu’n-Nukûl fî Esbâbi’n-Nüzûl, Müessesetü’r-Reyyân, Lübnan, 2010.
• Şâmî, Muhammed b. Yûsuf es-Sâlihî (ö. 942/1536), Sübülü’l-Hüdâ ve’r-Reşâd fî Sîret-i Hayri’l- İbâd, Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, Lübnan 1997.
• Şevkî, Ebû Halîl, Atlas es-Sîre’n-Nebeviyye, Dâru’l-Fikr, Dimeşk, 2003.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr, (ö. 310/923), Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk, Daru’l-Meârif, Mısır 1967, II. Cilt.
• Urve B. Zübeyr (ö. 94/713), Meğâzî, (nşr. Muhammed Mustafa el-A’zamî), Mektebü’t- Terbiyeti’l-Arabî, Riyâd 1981.
• Vâkıdî, Muhammed b. Ömer (ö. 207/823), Kitâbu’l-Meğâzî, Lübnan, 1984.
• Zâyid, Semîre, el-Câmi’ fî’s-Sîreti’n-Nebeviyye, 1995.
• Zührî, Muhammed b. Şihâb (ö. 124/742), Merviyyâtu’l İmâm ez-Zührî fi’l-Meğâzî, (nşr. Muhammed b. Muhammed el-Avecî), Medine, 2003.