ORTA ASYA’DA HIRİSTİYANLIK

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 259 - 262, 30.06.2017

V.v. Bartold

Öz

Yerel [Rus] aydınların ilgilendiği konulardan yine de biri Türkistan’da Nesturi
hareketi ve tarihi, onun rolü ve iz bırakmadan kaybolmasının nedenleri ile ilgilidir.
Bu konuların kesin çözümü, şimdiye kadar olanaklı değildir. Bunun nedeni Orta
Asya’da Hıristiyanlığa ait tarihi bilgiler ve anıtların çok az olmasıdır. Onlardan
sadece ikisi tesadüfen bulunan (pişpek ve tokmak) anıtları gösterilebilir. Kesin
ve doğru bilgilerin olmaması değişik fantastik hipotezlerin ortaya çıkmasına
götürüyor. Örneğin, çoğu araştırmacılar Eski Ahit’teki peygamberler ile
ilgili Müslüman mezarlıklarının, Hıristiyanlığın anıtlarına ait olduğunu veya
onlara benzediğini ifade ediyorlar.1 Bunun nedeni Müslümanlıkta Eski Ahit
peygamberlerin (özellikle de [Hz.] Süleyman) şahsiyeti, Hıristiyanlıktan daha çok
yayılmıştır. Bu yönde gerçek ilmi çalışmaları ortaya koymak birkaç Doğu yazarların
Orta Asya Hıristiyanlığın yayılması ile ilgili çalışmaları öğrenildiğinde ve onların
yayılan yerlerini, özellikle de (onlara ait) anıtları ortaya çıkarmak sonucunda
mümkün olacaktır. Biz burada, günümüze kadar Rus diline tercüme edilmemiş,
ancak bizim düşüncemize göre önemli ve değerli bilgiye dikkat çekmek istedik. 

Anahtar Kelimeler

Orta Asya, Hristiyanlık, Nesturi Hareketi, Türkistan

Kaynakça

• V.V. Bartold, “Yetşe o Hristianstve v Sredney Azii”, Soçineniya. tom 2. çast’ 2. 2 -yu çast’ II toma podgotovil k izdaniyu Yu.E. Bregel’. Otvetstvennıy redaktor B.G. Gafurov. (Moskva: İzdatel’stvo “Nauka”. Glavnaya redaktsiya vostoçnoy literaturı, 1964.