Ottoman Awqaf in Islamicjerusalem at the end of the 18th Century

Year 2018, Volume: 18 Issue: 1, 1 - 15, 17.07.2018

Mustafa GÜLER

https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.331474

Abstract

Following the annexation
of Bayt al-Maqdis to the Ottoman State by Sultan Selim I, former Islamic Waqf
foundations were preserved and to ensure their continued existence they were
meticulously registered.  In addition, to
fulfil the needs of that time period and to continue the operations of
charitable work, new rich Awqaf were endowed and established.  To ensure the sustainability of these Waqf
foundations administrative and economic measures were taken.  One of the areas were many Awqaf were
allocated during the Ottoman period, besides the two other religious centres,
was Bayt al-Maqdis.  They were allocated
for the staff serving within its holy places as well as to those in need. These
Awqaf, which can be analysed under three different systematic classifications,
have largely preserved their existence throughout the Ottoman period and have
preserved their actual existence until the end of the First World War and
documentary evidence are still present to this day. This study will primarily
make use of the archival records in Turkey relating to this period as well as
the Sharia Court Registers of Bayt al-Maqdis. 
This will be as of the last quarter of the 18th century, where the
economic activities of the Waqf, the contributions made by the people of the
city and the centralised arrangements and appointments made in Istanbul will be
discussed. In addition to the allocations of Waqf via the Sultani Surre
distributed to those residing in the city.

Keywords

Surra, Bayt al-Maqdis, Waqf, Magharibah, Dome of the Rock Awqaf, Surra

XVIII. Asrın Sonunda Beytülmakdis’teki Osmanlı Vakıfları

Abstract

Osmanlı Devleti Yavuz
Sultan Selim döneminde Beytülmakdis’i ilhak ettikten sonra, diğer örneklerinde
olduğu gibi Kadim İslam vakıflarını ibka ve tescil ederek sağlam bir şekilde
devamlarını sağlamıştır. Buna ilave olarak yeni ihtiyaç duyulan hususiyle hayır
eserlerinin devam ve işletilmesi için zengin vakıflar kurmuş ve bunların devamı
için gerekli idari ve iktisadi tedbirleri titizlikle almıştır. İki yaygın alan
dışında Osmanlı vakıflarının tahsis sahalarından biri de tamamen
Beytülmakdis’te hususiyle de Kutsal mekânlarda vazife yapanlarla ihtiyaç içinde
olanlara tahsis ettiği vakıflardır.  Üç
farklı sistematikte incelenebilecek bu vakıflar büyük oranda Osmanlı döneminin
tamamında varlıklarını muhafaza etmişler ve fiilî varlıklarını Birinci Dünya
Savaşının sonuna, belgesel varlıklarını ise günümüze kadar muhafaza
etmişlerdir. Bu çalışmada öncelikli olarak döneme ait ülkemizdeki arşiv
kayıtları ile Beytülmakdis Şeriye Sicilleri kullanılarak XVIII. asrın son
çeyreği itibariyle vakıfların ekonomik hareketliliği, ahali ve şehre sağladığı
katkılar ile vakıflar için İstanbul merkezli yapılan düzenleme ve tayinler ile
Şehirde mukim olanlara Surre yoluyla dağıtılan vakıf tahsisleri ele
alınacaktır.

Keywords

Meğaribe, Sahretullah Vakıfları, Surre, Beytülmakdis Vakıfları, Surre

الأوقاف العثمانية ببيت المقدس في نهاية القرن الثامن عشر

Abstract

Keywords

بيت المقدس, الوقف, المغاربة, أوقاف قبة الصخرة, الصرة

References

• ATALAR, M.(2015).Osmanlı Devletin Surre Alayları, Ankara 2015
• GUŞE, M. H.(2009).Evkafü'l-İslamiyyefi'l-Kudsi'ş-Şerif , C. II, İstanbul
• GÜNEŞ, H. H.(2014).XVI. Asırda Kudüs’te Meğaribe Mahallesi ve Cemaati, AKÜ SBE, Basılmamış Doktora Tezi, Afyonkarahisar
• GÜLER, M.(2002).Osmanlı Devletinde Haremeyn Vakıfları (16. ve 17. Yüzyıllar), İstanbul.
• Mehmet Süreyya(1996).Sicill-i Osmanî Yahud Tezkire-i Meşâhir-i Osmaniyye, C.III, Sebil Yayınevi, İstanbul