A STUDY ON THE PERCEPTION OF "NURSES" AMONG THOSE RECEIVING HEALTHCARE FROM FAMILY HEALTH CENTERS

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 50 - 57, 25.10.2025

Ayşe Altınışık

https://doi.org/10.37215/bilar.1636337

Öz

This study is qualitative research and was conducted to determine the cognitive structures of citizens receiving service from family health centers regarding the concept of “nurse”. The Word Association Test and open-ended questions were used as data collection tools in the study. The obtained data were evaluated through content analysis. 100 volunteers who received service from a Family Health Center in Selçuklu district of Konya province in 2024 participated in the study. In the first part of the survey, participants were asked to write words related to “nurse” that came to their minds within a minute and then to make a sentence about these words in the second part. In the third part of the survey, they were asked to answer three open-ended questions about the place of nurses in the health system. The response words obtained from the first part of the survey were examined in detail and classified into 7 categories. The ones with the highest frequency as response words were Positive emotional characteristics, Professional qualities and elements, and Routine tasks. The answers given to open-ended questions aiming to determine the place of nurses in the health system indicate that they are seen as indispensable health workers who stand out with their effective communication skills and routine and intensive work in the health sector.

Anahtar Kelimeler

Nurse , Family Health Center , Word Association Test , Cognitive Structure

AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDEN SAĞLIK HİZMETİ ALANLARDA “HEMŞİRE” ALGISI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışma, nitel bir araştırma olup aile sağlığı merkezlerinden hizmet alan vatandaşlarda “hemşire” kavramına yönelik bilişsel yapıları tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, veri toplama aracı olarak Kelime İlişkilendirme Testi ve açık uçlu sorular kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiştir. Çalışmaya 2024 yılında Konya ili Selçuklu ilçesindeki bir Aile Sağlık Merkezinden hizmet alan 100 gönüllü kişi katılmıştır. Anketin birinci kısmında katılımcılardan bir dakika içerisinde “hemşire” ile ilgili akıllarına gelen kelimeleri yazmaları ve ardından ikinci kısımda bu kelimelerle ilgili bir cümle kurmaları istenmiştir. Anketin üçüncü kısmında ise hemşirelerin sağlık sistemi içerisindeki yerlerine ilişkin üç açık uçlu soruyu cevaplamaları istenmiştir. Anketin birinci kısmından elde edilen cevap kelimeler ayrıntılı olarak incelenmiş ve 7 kategoride sınıflandırılmıştır. Bunlardan cevap kelime olarak en yüksek frekansa sahip olanlar, Pozitif duygusal özellikler, Mesleki nitelik ve unsurlar ve Rutin işler kategorileri olmuştur. Hemşirelerin sağlık sistemi içerisindeki yerini belirlemeyi amaçlayan açık uçlu sorulara verilen cevaplar, sağlık sektöründe etkili iletişim kabiliyetleri, rutin ve yoğun işleriyle ön plana çıkan vazgeçilmez sağlık çalışanları olarak görüldüklerine işaret etmektedir

Anahtar Kelimeler

Hemşire , Aile Sağlık Merkezi , Kelime İlişkilendirme Testi , Bilişsel Yapı

Kaynakça

• Altıok, M., Başoğul, C., Özgür, G. (2016). Klinisyen hemşirelerde duygusal zekâ: Nitel ve nicel verilerle Mersin örneği. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(2), 48-59.
• Acar, F. (2002) . Duygusal Zeka ve Liderlik. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(12), 53-68.
• Balbağ, M. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının hız ve sürat kavramlarına ilişkin bilişsel yapıları: Kelime ilişkilendirme testi (KİT) uygulaması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(38-47), 40-41.
• Başoğul, C., Özgür, G. (2016). Hemşirelerin çatışma yönetimi stratejilerinde duygusal zekânın rolü. Asya Hemşirelik Araştırmaları, 10(3), 228-233.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, B., Öz, F. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Sağlık Akademisi, 4(1), 1-21.
• Çankaya, M., Eriş, H. (2020). Hemşire ve ebelerin duygusal zekâ düzeylerinin tespitine yönelik bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 656-664.
• Çulha, Y. (2017). Son sınıf hemşirelik öğrencilerinin hemşirelik değerleri, duygusal zekâ düzeyleri ve bireyselleştirilmiş bakım algılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Esasları AD, İstanbul.
• Goleman, D. (2001). Duygusal zekâ. (B. S. Yüksel, Çev.). 19. Baskı, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Karaca, A., Yalçınkaya, E. (2019). Yedinci sınıf öğrencilerinin çeşitli meslek grupları hakkındaki algılarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) aracılığıyla incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 1 -21.
• Kuzgun, Y. (2006). Meslek gelişimi ve danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Onay, M., Uğur, B. (2011). Sağlıktaki memnuniyetin sessiz sihri: “Duygusal zeka”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 23-34.
• Özkan, S. Diken, S. (2020). Halkın Hemşirelik Mesleğine İlişkin Algısı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17 (2), 150-158.
• Türk Dil Kurumu. (2024). Meslek. Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. Erişim adresi:http://www.tdk.gov.tr/index.phpoption=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5cbc4d7ff23216.11540513 Son Erişim tarihi: 29 Temmuz 2024.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim Dergisi (TED), 23(112), 7-17.
• Yıldırım, A. Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zorlu, G., Yanık, A. (2019). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde duygusal zekâ ve meslek algısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 389-402.