The Theoretical Approaches to The Problems Encountered while from A Novel into A Film

Year 2019, , 117 - 135, 30.07.2019

Orhan Güdek

https://doi.org/10.12995/bilig.9006

Abstract

The aim of this study is to investigate the relationships between written and visual narratives and to bring solutions to specific problems emerging in the process of transferring a novel into a film. ‘’Illusion of reality’’ may be seen as the main source of these problems. In this study it is suggested that these problems stem from not because the from of relationshisps between a novel and a film, but because of the lack of the attributing the idealized meaning between image and reality. The way of thinking that image conveys the sememic stratums behind the reality and is the sign of reality makes it much easier for the director to transfer the abstract notions and states from a novel. The study also handles the problems of fidelity and inquires the distance of the director to the novel theoritically. Films using the literary novels as base should be located on the artistic side of the cinema and the most crucial quality to be adapted from a novel is ‘’literariness’’.

Keywords

Novel, movie, written narrative, visual narrative, adaptation, illusion of reality, theory

Romanın Sinemaya Aktarımında Karşılaşılan Problemlere Kuramsal Yaklaşımlar

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yazılı ve görsel anlatılar arasındaki ilişkiyi inceleyerek, özelde romandan sinemaya aktarım sürecinde ortaya çıkan problemlere kuramsal bir yaklaşımla çözüm önerileri getirmektir. Bize göre bu sorunların kaynağının başında görüntünün doğasına ait bir kavram olan, ‘’gerçeklik yanılsaması’’ gelmektedir. Çalışmada, bir romanın sinemaya aktarımındaki problemlerin aslında romanla sinema arasındaki ilişki biçiminden değil, görüntü ve gerçeklik arasındaki ilişki biçiminin doğru kurulamamasından kaynaklandığı savunulmuştur. Görüntüye, bir gösterge olduğundan hareketle gerçekliğin arkasındaki farklı anlam katmanlarını iletmeye çalışan ve ona, gerçekliğin bir göstergesi olarak yaklaşan düşünce biçiminin, romandaki soyut kavram ve durumların aktarılabilmesinin önünü açacağı ve yönetmene geniş bir hareket imkânı tanıyacağı gerçeğine ulaşılmıştır. Ayrıca ‘’romana sadakat’’ sorunları çerçevesinde de konu ele alınarak yönetmenin romana olan mesafesi üzerinden kuramsal sorgulamalar yapılmıştır. Edebi bir romanı kaynak alan filmlerin, sinemanın sanatsal olan tarafında durması gerektiği ve bir filmin romandan alması gereken en önemli özelliğin ‘’edebilik’’ olduğu iddia edilmiştir.

Keywords

Roman, sinema, yazılı anlatı, görsel anlatı, uyarlama, gerçeklik yanılsaması, kuram

References

• Arnheim, Rudolf (2010). Sanat Olarak Sinema. Çev. R.Ü. Tamdoğan. İstanbul: Hil Yay.
• Barthes, Roland (2014). Camera Lucida Fotoğraf Üzerine Düşünceler. Çev. R. Akçakaya. İstanbul: Altıkırkbeş Yay.
• Batur, Enis (1995). Yazının Ucu. İstanbul: YKY.
• Bazin, Andre (2011). Sinema Nedir?. Çev. İ. Şener. İstanbul: Doruk Yay.
• Eco, Umberto (2008). Yorum ve Aşırı Yorum. Çev. K. Atakay. İstanbul: Can Yay.
• Eisenstein, Sergey M. (1985). Film Biçimi. Çev. N. Özön. İstanbul: Payel Yay.
• Gombrich, Ernst H. (1997). Sanatın Öyküsü. Çev. E. Erduran ve Ö. Erduran. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gülşen, Enver (2011). Sinemanın Hakikati. İstanbul: Külliyat Yay.
• Leaman, Oliver (2012). İslam Estetiğine Giriş. Çev. N. Yılmaz. İstanbul: Küre Yay.
• Lotman, Yuriy M. (1999). Sinema Estetiğinin Sorunları. Çev. O. Özügül. Ankara: Öteki Yay.
• Moran, Berna (1994). Edebîyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yay.
• Tarkovski, Andrei (2009). Şiirsel Sinema. Çev. E. Kılıç. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Todorov, Tzvetan (2001). Poetikaya Giriş. Çev. K. Şahin. İstanbul: Metis Yay.
• Wellek, Rene ve Austin Varren (2001). Edebîyat Teorisi. Çev. Ö.F. Huyugüzel. İzmir: Akademi Kitabevi.