Divan Şiirinde Redd-i Matla

Year 2004, Issue: 31, 161 - 177, 01.12.2004

Şener Demirel

Abstract

Eski Türk edebiyatında, gazel nazım şeklinde görülen ve daha çok gazelin şeklî yapısıyla ilgili olan uygulamalardan biri de redd-i matladır. Redd-i matla, gazelin ilk beyti olan matla beytindeki mısralardan birinin gazelin son beyti olan makta beytinin ikinci mısraında tekrarlanması suretiyle yapılır.
Bu makalede 15. yüzyıldan başlayarak 18. yüzyıla kadar geçen süre içerisinde, Divan şiirinde edebî kişilikleriyle ön plâna çıkmış on beş şairin gazelleri taranmış, redd-i matlaya yer verilen gazeller tespit edilmiş ve bu tespitler grafikler yardımıyla değerlendirilmiştir. Ayrıca Divan şiirinin klâsik ve Sebk-i Hindî gibi iki önemli üslûbunun temsilcisi durumundaki bu şairlerin redd-i matlayı kullanma yönündeki tercihlerinin karşılaştırmalı tahlilleri yapılmıştır.

Keywords

Redd-i matla, makta, Divan şiiri, gazel, beyit

Redd-i Matla in Divan Poetry

Abstract

In the earlier Turkish Literature one of the practices which poets applied is redd-i matla. It is mostly used in the ghazel
verse form and derived from recurring one of the lines in the matla´ couplet, the very first couplet of the ghazel in the second line of the makta couplet, the last couplet of the ghazel.
In this article, ghazels of the fifteen eminent poets of the 15th century up to 18th , who were famous with their literary
characteristics in Divan Poetry are scanned and the ghazals comprising redd-i matla´ are determined, and in several respects some determinations and some evaluations are made through graphics. A comparative analysis is also performed with respect to the choices of using the redd-i matla of the poets who are the representatives of the two significant styles of the Divan Poetry, namely classical and Sebk-i Hindî.,

Keywords

Redd-i matla, makta, Divan poetry, ghazel, couple