Kadına Yönelik Şiddet İle Dini Dünya Görüşleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2016 Sayı: 32, 83 - 108, 30.12.2016

Meryem Berrin Bulut

Öz

Kadına yönelik şiddet ülkemizde gündemden düşmeyen sıcak konulardan biridir. Yaşamımızda her gün kadına yönelik şiddet ile ilgili haberlere televizyon, internet veya radyo gibi farklı yollardan maruz kalabiliyoruz. Bu çalışmada evlilikte kadına yönelik fiziksel şiddet ile dini dünya görüşleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışmaya Orta Anadolu’da bir devlet üniversitesinde eğitim - öğrenim görmekte olan toplam 207 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmanın verileri ‘Evlilikte Kadına Yönelik Fiziksel Şiddete İlişkin Tutumlar Ölçeği’ ve ‘Dini Dünya Görüşleri Ölçeği’ yardımıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde nicel araştırma teknikleri (ortalamalar, yüzdeler, korelasyonlar, t-testi ve  ANOVA) kullanılmıştır. Bulgular, katılımcıların şiddete yönelik tutum puanlarının ortalamanın altında; dini dünya görüşleri puanlarının ise ortalamanın üstünde olduğunu göstermiştir. Erkeklerin evlilikte kadına yönelik fiziksel şiddete yönelik tutum puanları kadınlardan anlamlı olarak daha yüksek çıkmıştır. Bunlara ek olarak, kadına yönelik fiziksel şiddete ilişkin tutumlar ile dini dünya görüşleri arasında olumsuz yönde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki (r=-,163, p<,05) saptanmıştır. Araştırmanın bulguları ilgili literatür temelinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Dünya görüşleri, Din, Kadın

Kaynakça

• AL-TAWİL, Namir Ghanim (2012). Association of violence against women with religion and culture in Erbil Iraq: A Cross-Sectional Study. BMC Public Health, 12, 1-7.
• AYTEN, Ali (2009). Affedicilik ve Din: Affetme Eğilimi ve Dindarlık İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 37(2), 111-128.
• BAYKAL, Türkcan (2008). Ailede kadına yönelik fiziksel şiddet, bu şiddete ilişkin tutumlar ve kişinin şiddet yaşantısı. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• BHANOT, Surbhi ve SENN, Charlene Y. (2007). Attitudes towards violence against women in men of South Asian ancestry: Are acculturation and gender role attitudes important factors? Journal of Family Violence, 22, 25-31.
• BİRLEŞMİŞ MİLLETLER OFİSİ (2014). Handbook on Effective Prosecution Responses to Violence Against Women and Girls. New York: United Nations.
• BULUT, Meryem Berrin (2015). Üniversite öğrencilerinin aile içi şiddete yönelik tutumları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(17), 403-415.
• CALL, Caleb M. (2012). Viewing a world of disaster through the eyes of faith: The influence of religious worldviews on community adaptation in the context of disaster-related vulnerability in Indonesia. Yüksek Lisans Tezi, Iowa State University, Iowa.
• DENEULIN, Severine ve RAKODI, Carole (2011). Revisiting Religion: Development studies thirty years on. World Development, 39(1), 45-54.
• DIALLO, Saikou Amadou ve VOIA, Marcel (2016). The threat of domestic violence and women empowerment: The case of West Africa. African Developement Review, 28(1), 92-103.
• DÖKMEN, Zehra Y. (2010). Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi.
• EAGLY, Alice H. (1987). Sex differences in social behavior: A social role interpretation. Hillsdale: Erlbaum.
• ERCAN, Nilüfer. (2009). Evlilikte Kadına Yönelik Fiziksel Şiddete İlişkin Tutumların Yordayıcıları: Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik, Sistemi Meşrulaştırma ve Dini Yönelim. ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• FANSLOW, Janet L., GULLİVER, Pauline, DİXON, Robyn ve AYALLO, Irene (2015). Women’s initiation of physical violence against an abusive partner outside of a violent episode. Journal of Interpersonal Violence, 30(15), 2659-2682.
• GHANIM, David (2013). Gende-based violence in the MENA: A ubiquitous phenomenon, In Salhi, Z. S. (Ed.), Gender and violence in Islamic societies: patriarchy, Islamism and politics in the Middle East and North Africa, London: Tauris.
• GOPLEN, Joanna ve PLANT, E. Ashby (2015). A religious worldview: Protecting one’s meaning system through religious prejudice. Personality and Social Psychology Bulletin, 1-14.
• KARAL, Dilek ve AYDEMİR, Elvan (2012). Türkiye’de kadına yönelik şiddet. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Raporları, 12(1), 1-77.
• KRANTZ, Gunilla ve GARCIA-MORENO, Claudia (2005). Violence against women. Journal of Epidemology and Community Health, 59, 818-821.
• KULA, Aylin (2009). 1. ve 6. sınıf tıp öğrencilerinin evlilikte kadına yönelik şiddete ilişkin tutumları. Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi, Kocaeli.
• KUŞAT, Ali ve BULUT, Meryem Berrin (2016). Dini Dünya Görüşleri Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 2502-2509.
• LİNOS, Natalia, SLOPEN, Natalie, SUBRAMANİAN, S. V., BERKMAN, Lisa ve KAWACHİ, Ichira. (2013). Influence of community social norms on spousal violence: A population-based multilevel study of Nigerian women. American Journal of Public Health, 103(1), 148-155.
• MASLOW, Abraham (1943). A human theory of motivation. Psychological Review, 50, 370-396.
• O’SULLIVAN, Michael (2010). How Roman Catholic Theology Can Transform Male Violence Against Women: Explaining the Role of Religion in Shaping Cultural Assumptions about Gender. Lewiston: The Edwin Mellan Press.
• RAKOCZY, Susan (2004). Religion and Violence: The Suffering of Women. Agenda: Empowering Women for Gender Equity, 61, 29-35.
• SAKALLI-UĞURLU, Nuray ve ULU, Sinan (2003). Evlilikte kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlar: Çelişik duygulu cinsiyetçilik, yaş, eğitim ve gelir düzeyinin etkileri. Türk Psikoloji Yazıları, 6(11-12), 53-65.
• SALHI, Zahia Smail (2013). Gender and violence in Islamic societies: patriarchy, Islamism and politics in the Middle East and North Africa, London: Tauris.
• SERDAR-TEKELİ, Esra (2011). Toplumsal Cinsiyet Çerçevesinde Kadın Mağduriyeti. Polis Akademisi, Suç Araştırmaları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• ŞENOL, Dolunay ve YILDIZ, Sıtkı (2013). Kadına Yönelik Şiddet Algısı- Kadın ve Erkek Bakış Açılarıyla- Ankara: Tarcan.
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2009). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet.
• ULU, Mustafa (2016). Kişilik ve Şiddet İlişkisi Üzerine Psikolojik Bir Araştırma. bilimname: Düşünce Platformu(32), 57-81.