Gayri Müslimlerin Hz. Peygamber'e Karşı İşledikleri Hakaret Suçu ve Cezası

Yıl 2024, Sayı: 51, 485 - 513, 30.04.2024

Suat Erdoğan

https://doi.org/10.28949/bilimname.1404498

Öz

Son yıllarda Müslümanların kutsallarına karşı yürütülen sözlü ve fiili hakaret içerikli eylemler sistematik bir şekilde artarak devam etmektedir. Söz konusu hakaret ve aşağılayıcı faaliyetlerin önemli bir kısmının Hz. Peygamber’e yönelik olduğu görülmektedir. Hiç kimsenin bir başkasının şeref ve onurunu incitici sözlü veya fiili davranışlarda bulunma hakkı yoktur. Kişisel hakların ihlâli anlamına gelen söz ve davranışlar bütün hukuk sistemleri tarafından suç kapsamında değerlendirilip cezai yaptırım öngörülmüştür. Hz. Peygamber’e hakaret suçu kişisel bir hak ihlâlinin ötesinde, tüm Müslümanların kutsal değerlerine yönelik olduğu için, nitelikli bir suç olarak kabul edilmesi daha doğrudur. Hz. Peygamber’e hakaret suçunun Müslüman bir kişi tarafından işlenmesi ayrı bir suç türü olan irtidâd kapsamında değerlendirildiği için, çalışma Müslüman olmayan kişilerin Hz. Peygamber’e hakaret suçu ile sınırlandırılmıştır. İslâm hukuk literatüründe Müslüman olmayan kişinin Hz. Peygamber’e hakaret suçu çoğunlukla “ukûbât” başlığının dışında, zimmet akdi/vatandaşlık hukuku çerçevesinde ele alınmaktadır.
Ayrıca konu hakkında müstakil eserler de kaleme alınmıştır. Farklı görüş sahipleri bulunmakla birlikte, Hz. Peygamber’e hakaret suçunun cezasının ölüm olduğu konusunda genel bir kanaat bulunmaktadır. Makalede Hz. Peygamber’e hakaret suçu karşılığında öngörülen ölüm cezasının dayanakları üzerinde durulmaktadır. Bu bağlamda konuyla ilgili rivâyetler eleştirel bakış açısıyla değerlendirilmektedir. Ayrıca konu suç-ceza uygunluğu açısından ele alınmakta ve Hz. Peygamber’e hakaret suçunun cezası konusunda yeni bir yaklaşım sunulmaktadır. Bu bağlamda söz konusu suç kapsamında öngörülen ölüm cezasının suç-ceza uygunluğu ile bağdaşmadığı ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk, Muhammed, Suç, Ceza, Hakaret.

Destekleyen Kurum

Yok

The Crime and Punishment of Non-Muslims for Insulting the Prophet

Öz

In recent years, there has been a systematic increase in the number of verbal and actual insults against the holy places of Muslims. It is seen that a significant portion of these insulting and humiliating activities are directed against the Prophet Muhammad. No one has the right to engage in verbal or actual acts that hurt the honor and dignity of another person. Words and behaviors that violate personal rights are considered as crimes by all legal systems and criminal sanctions are envisaged. Since the offense of insulting the Prophet is not only a violation of personal rights, but also against the sacred values of all Muslims, it is more appropriate to consider it as a qualified crime. Since the crime of insulting the Prophet by a Muslim person is considered within the scope of apostasy, which is a separate type of crime, the study is limited to the crime of insulting the Prophet by non-Muslims. In the Islamic legal literature, the crime of insulting the Prophet by a non-Muslim is mostly dealt with outside the heading of "ukūbāt" within the framework of the dhimma contract/citizenship law. Detached works have also been written on the subject. Although there are different opinions, there is a general opinion that the penalty for the crime of insulting the Prophet is death. This article focuses on the bases of the death penalty for the crime of insulting the Prophet. In this context, the narrations on the subject are evaluated from a critical perspective. In addition, the issue is discussed in terms of crime-punishment compatibility and a new approach to the punishment for the crime of insulting the Prophet is presented. In this context, it is revealed that the death penalty envisaged within the scope of the crime in question is incompatible with the crime-punishment compatibility.

Anahtar Kelimeler

Law, Muhammad, Crime, Punishment, Insult.

Kaynakça

• ACLÛNÎ, İsmail b. Muhammed. Keşfu’l-hafâ. b.y.: Mektebetü’l-ilmi’l-hadis, ts.
• ALTUNTAŞ, Halil - ŞAHİN, Muzaffer. Kur’an’ı Kerim Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2012.
• ÂMİR, Abdulazîz Musa. et-Ta‘zîr fi’ş-şerîati’l-İslâmiyye. Kahire: Dârü’l-Fikri’l-Arabî, 4. Basım, 1969.
• ARSLAN, İhsan. “İslâm Devleti’nin İstiklal ve İstikbalini Tehdit Eden Şairlere Karşı Hz. Peygamber’in Tavrı”. Akademik Siyer Dergisi 1/2 (2020).
• AYDIN, Mehmet Akif. “Ceza”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/478-482. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• AYYILDIZ, Esat. “Medineli Yahudi Şair Ebû ‘Afek ve Tahrîd (Kışkırtma) Şiiri”. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 11/21 (Ocak 2021), 137-148.
• BARDAKOĞLU, Ali. “Hapis”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26/54-64. İstanbul, 1997.
• BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmail. el-Câmiu’s-Sahîh. 4 Cilt. Kahire: el-Matbaatu’s-Selefiyye, 1400.
• CESSÂS, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. Ahkâmu’l-Kur’an. thk. Muhammed es-Sâdık Kamhâvî. 5. Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-turasi’l-Arabî, 1996.
• DALKILIÇ, Muhammed, Mücahid. Charlie Hebdo Saldırıları Öncesi ve Sonrası Fransa’da Kültürel Irkçılık. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• DÂRİMÎ, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân. Sünenüt’t-Dârimî. thk. Hüseyin Selim Esed. 4 Cilt. Suudi Arabistan: Dârü’l-Muğnî, 2000.
• DEMİR, Abdullah - GÜNAY, Ramazan. Şeyhülislam Ebüssuûd Efendi’nin Fetvaları Fetavay-ı Ebüssuûd. İstanbul: SD Yayınevi, 2020.
• EBÛ DÂVÛD, Süleyman b. el-Eş‘as es-Sicistânî. es-Sünen. 5 Cilt. Beyrut: Dâr-ı İbn Hazm, 1418.
• EBÜ’L-HASEN MUKÂTİL b. SÜLEYMÂN. Tefsîrü Mukâtil b. Süleyman. thk. Ahmed Ferîd. 3 Cilt. b.y: y.y, 2003.
• ERDOĞAN, Suat. “Literatürümüzde İslamofobiyi Destekleyen Olgulardan Birisi: Hz. Peygamber’e Hakaret Suçu ve Cezası”. Uluslararası İslamafobi ve Terör Sempozyumu, ed. Azize Toper Kaygın. 397-408. Bartın: Bartın Üniversitesi Yayınları, 2017.
• ERDOĞAN, Suat. Kur’an ve Sünnet Işığında Suç-Ceza Uygunluğu. Süleymaniye Vakfı Yayınları, 2021.
• ERTÜRK, Mustafa. Hadis Çözümlemeleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2007.
• FEYZULLAH EFENDİ. Fetâvâ-yı Feyziyye. İstanbul, 1926.
• HADDÂDÎ, Ebû Bekir b. Ali el-. Şerh-u Muhtasrı’l-Kudûrî Cevheretü’n-neyyire. İstanbul: Fazilet Neşriyat, 1978.
• HALEBÎ, İbrahim b. Muhammed. Mülteka’l-ebhur, thk. Abdullah Beyler. İstanbul: Şifa Yayınevi, 2013.
• İBN ÂBİDİN, Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilazîz el-Hüseynî ed-Dımaşkî. Reddü’l-Muhtar ala’d-dürri’l-muhtâr, şerh-i tenvîri’l-ebsâr, thk. Ali Muhammed Muavvıd - Âdil Ahmed Abdulmevcûd. 22 Cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
• İBN ÂBİDÎN, Muhammed Emîn. Tenbîhu’l-vülâti ve’l-hükkâm alâ ahkâmı şâtimi hayri’l-enâm ev ehadi ashâbihi’l-kirâm, thk. Senâullah. Merdan/Pakistan: Merkezü’l-Buhûsi’l-İslâmiytye, 2017.
• İBN HANBEL, Ahmed b Muhammed. el-Müsned. 4 Cilt. Kahire: Dâru’l-hadîs, 1995.
• İBN HİŞÂM, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm. es-Sîretü’n-Nebeviyye. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1410.
• İBN KAYYİM el-CEVZİYYE, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr. Ahkâm-u ehli’z-zimme, thk. Ebû Bera Yusuf b. Ahmed el-Bekrî. Ebû Ahmed Şakir b. Tevfîk el-Arûrî. Suudî Arabistan, 1418.
• İBN KUDÂME, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed. el-Kâfî, thk. Abdullah b. Abdu’l-Muhsin et-Türkî. 15 Cilt. b.y.: Dârü’l-Hicr, 1997.
• İBN RÜŞD, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesid. 2 Cilt. b.y.: Dâru’l-Mârife, ts.
• İBN SA’D, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d. Kitâbü’t-tabakâti’l-kebîr, thk, Ali Muahmmed Ömer. Kahire, 1421.
• İBN TEYMİYYE, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm. es-Sârimü’l-meslûl alâ şâtimi’r-Rasûl, thk. Muhammed b. Abdullah b. Ömer el-Halvânî, Muhammed Kebîr Ahmed Şûderî. b.y.: 1417.
• İBN TEYMİYYE, Takıyyüddin. Siyâsetü’ş-şeriyye fî ıslâhı’r-râ‘î ve’r-raiyye. Beyrut: Dâru’l-Âfâki’l-Cedîde, 1983.
• İBNÜ’L-HÜMÂM, Kemâlüddîn Muhammed b. Abdilvâhid b. Abdilhamîd es-Sivâsî. Fethu’l-kadîr. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
• KÂDÎ IYÂZ, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ b. İyâz el-Yahsubî. eş-Şifâ bi-ta‘rîf-i hukûkı’l-Mustafa, thk. Abdüsselam Muhammed Emin. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2002.
• KANDEMİR, Yaşar. “eş-Şifâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/134-138. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• KAPAR, Mehmet Ali. “Ka‘b b. Eşref”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/3-4. İstanbul: TDV Yayınları, 2019.
• KARAFÎ, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs el-. ez-Zahîra. thk. Muhammed Huccî. 16. Cilt. Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
• KARAGÖZ, Kenan. Hz. Muhammmed Döneminde Öldürülenler. İstanbul, 2016.
• KÂSÂNÎ, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd el-. Bedâ’i‘u’s-sanâ’i‘ fî tertîbi’ş-şerâ’i‘. 10 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424.
• KATTÂN, Ebü’l-Hasen Ali b. el-Fâsî. el-İknâ‘ fî mesâili’l-İcmâ, thk. Faruk Hammâde. Dâru’l-Kalem, 2011.
• KIYLIK, Mustafa Harun. “İslâm Hukukunda ‘İğtiyâl/Suikast’ Suçu ve Hukuki Neticeleri”. İHYA Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi 7/1 (2001), 147-171.
• KİSTER, M.J. “Peygamberin Pazarı Çev. Abdullah Kahraman”. Cumhuriyet Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 6/2 (2002), 25-29.
• KOÇ, Mehmet. Osmanlı Hukukunda Ta‘zir Suç ve Cezaları. Konya: Aybil Yayınları, 2017.
• KÖSE, Saffet. “Cihad Şiddete Referans Olabilir mi?” İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi 9 (2007), 37-70.
• KURTUBÎ, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed. el-Câmiu li-Ahkâmi’l-Kur’an, thk. Abdullah b. Abdu’l-Hasen et-Türkî. 24 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2006.
• MÂVERDÎ, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habîb. Hâvi’l-kebîr. thk. Ali Muhammed Muavvad - Âdil Ahmed Abdülmevcûd. 18 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
• MENEKŞE, Ömer. Osmanlı Toplumunda Zındıklık: Patburunzâde Örneğinde Bir İnceleme. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2019.
• MERGÎNÂNÎ, Burhânüddîn Ebü’l-Hasen. el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî, thk. Ahmed Câd. 2 Cilt. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2008.
• MİDİLLİ, Murat. “Hanefi Geleneğinden Klasik Osmanlı Kanunlarına Had-Kısas Dışı Ağır Ceza Formülü”. Darulfunun İlahiyat İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30/1 (2019), 25-48.
• MÜSLİM, Ebü’l-Hüseyn Müslim, b. Haccâc. el-Câmiu’s-sahîh, nşr. Muhammed Fuâd Abdulbâkî. 5 Cilt. Kahire: Dâru’t-Tayyibe, 1375.
• OCAK, Ahmet Yaşar. Osmanlı Toplumunda Zındıklık ve Mülhidler (15.-17. Yüzyıllar). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1998.
• ÖZARSLAN, Selim. “Hz. Peygamber’e Yönelik Saygısızlıklar”. Kelam Araştırmaları Dergisi 5/2 (2007), 63-84.
• ÖZDEMİR, Serdar. “Seriyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/565-566. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• ÖZEN, Şükrü. “İslâm Hukukuna Göre Zındıklık Suçu ve Molla Lütfi’nin İdamının Fıkhîliği”. İslâm Araştırmaları Dergisi 9 (2001), 49-85.
• RÂZÎ, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîhu’l-gayb. 30 Cilt. Beyrut: Dâru’l-fikr, 1981.
• SERAHSÎ, Şemsü’l-eimme Muhammed Ahmed b. Ebû Sehl es-. Usûlü’s-Serahsî, thk. Ebü’l-Vefâ el-Afgânî. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1414.
• SUBKÎ, Ebû Nasr Tâcüddîn Abdülvehhâb b. Alî b. Abdilkâfî. es-Seyfü’l-meslûl alâ men sebbe’r-Rasûl. Amman: Dâru’l-Feth, 2000.
• ŞABÂN, Zekiyyüddin. İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usulü’l-Fıkh). çev. İbrahim Kâfi Dönmez. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2018.
• ŞEN, Zübeyde. Hz. Peygamber (S.A.V)’in Uyguladığı Şer’î Cezalar. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• ŞEYHÎZÂDE, Abdurrahman b. Muhammed. Mecma‘u’l-enhur fî şerh-i Mülteka’l-ebhur. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
• TİRMİZÎ, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ et-. Sünenü’t-Tirmîzî. nşr. Ammar Tayyar. Dımaşk: Müessetü’r-Risâle, 2011.
• TOPALOĞLU, Bekir. “Peygambere Saygısızlığın Dini Hükmü”. Diyanet Dergisi 25/4 (1989), 67-80.
• VÂKIDÎ, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer b. Vâkıd el-. Kitâbü’l-megâzî. Medine, 1855.
• YILDIRIM, Adem. İslâm Ceza Hukukunda Suça Misliyle Mukabele Prensibi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• YILDIZ, Hasan Basri. “Hz. Peygambere Hakaret Suçu ve Cezası”. Usul İslâm Araştırmaları 30 (2018), 130-160.
• YILDIZ, Hasan Basri. İslâm Hukukunda Hz. Peygamber’e Hakaret Suçu ve Cezası. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.