Fiscal Incentives For Renewable Energy Sources: Evaluation of Turkiye and E7 Countries

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 70 - 87

Hilal Altay , Durdane Küçükaycan

Öz

Industrialisation and energy demand have increased with technological developments in the world. In order for developing countries to meet their energy needs from renewable resources without being dependent on foreign sources, the use of these resources and the installation of new facilities should be encouraged by the state. In order to encourage investment in this field, governments can use fiscal incentive policies. The aim of this study is to determine the fiscal incentives provided for renewable energy resources in E7 (Emerging7) countries, which are classified as high-development countries, and to make evaluations. In the study, fiscal incentives for renewable energy resources in E7 countries were determined and the incentives in these countries were compared. According to the results obtained, it shows that E7 countries have similar and different fiscal incentive policies. While the use of the feed-in tariff system to encourage investment in renewable energy is a similar fiscal incentive policy in all E7 countries, the application of carbon tax, RES certificate and bioethanol use differ in countries.

Anahtar Kelimeler

Green Energy , Incentives , Developing Countries

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Mali Teşvikler: Türkiye ve E7 Ülkelerinin Değerlendirilmesi

Öz

Dünyada teknolojik gelişmelerle birlikte sanayileşme ve enerji ihtiyacı artmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin enerji ihtiyaçlarını dışa bağımlı olmadan, yenilenebilir kaynaklardan sağlayabilmeleri için bu kaynakların kullanımının ve yeni tesislerin kurulumlarının devlet tarafından teşvik edilmesi gereklidir. Bu alana yatırım yapılmasını özendirmek amacıyla devletler, mali teşvik politikaları kullanabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, gelişme hızı yüksek ülkeler olarak sınıflandırılan Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Rusya, Meksika ve Türkiye’i içine alan E7 (Emerging7) ülkelerindeki yenilenebilir enerji kaynaklarına sağlanan mali teşvikleri tespit ederek değerlendirmelerde bulunmaktır. Çalışmada E7 ülkelerinde yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik uygulanan mali teşviklerin tespiti yapılarak bu ülkelerdeki mali teşvikler karşılaştırılmaktadır. Elde edilen sonuçlar E7 ülkelerinin hem benzer hem de farklı mali teşvik politikalarına sahip olduğunu göstermektedir. E7 ülkelerinin çoğunluğunda yenilenebilir enerji alanına yatırım yapılmasını teşvik etmek amacıyla vergi indirimleri ve muafiyetleri, tarife garanti sistemi, hızlandırılmış amortisman ile doğrudan devlet yardımları kullanılmaktadır. Karbon vergisi uygulaması, Yenilenebilir Enerji Kaynak belgesi ve biyoetanol kullanımı bu ülkelerde daha az tercih edilen politikalardır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Enerji , Teşvikler , Gelişmekte Olan Ülkeler

Kaynakça

• Akdağ, V. & Gözen, M. (2020). Yenilenebilir Enerji Projelerine Yönelik Güncel Yatırım ve Finansman Modelleri: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 139-156.
• Ataçay, M. N. (2023). Çin’de Gelişen Bir Stratejik Sektör Olarak Yenilenebilir Enerji. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 125-138.
• Barrie, D. (2016). Mexico’s Path To A Clean Economy. Renewable Energy Focus, 17(2), 80-82.
• Candan, G. T. & Yurdadoğ, V. (2017). Türkiye’de Maliye Politikası Aracı Olarak Teşvik Politikaları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 150-173.
• Çatal, M.F. (2010). Devlet Teşvikleri ve Erzurum’da Tarihsel Bir Uygulama Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 289-296.
• Çelikkaya, A. (2018). Dünyada Yenilenebilir Enerji Yatırımlarına Sağlanan Vergi Teşviklerinin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 357-384.
• Doğan, S. (2022). Tarımsal Faaliyetlere Yönelik Devlet Teşviklerinin Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Muhasebeleştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 72, 159-171.
• Durukan, A. & Yılmaz, M. (2021). Yenilenebilir Enerjinin Önemi ve Latin Amerika Coğrafyasındaki Yeri: Brezilya Örneği. DTCF Dergisi, 61(1), 339358.
• Erdiwansyah, E., Mahidin, M., Husin, H., vd. (2021). Investigation of availability, demand, targets, and development of renewable energy in 2017–2050: a case study in Indonesia. International Journal of Coal Science & Technology, 8(4), 483-499.
• Eser, L.Y. & Polat, S. (2015). Elektrik Üretiminde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımına Yönelik Teşvikler: Türkiye ve İskandinav Ülkeleri Uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6(12), 201-225.
• ETKB. (2025a). 2024 Yılı Faaliyet Raporu. ETKB Yayını.
• Fernandez, A. J. & Watson, J. (2022). Mexico’s renewable energy innovation system: Geothermal and solar photovoltaics case study. Environmental Innovation and Societal Transitions, 43(2022), 200-219.
• Gupta, A. R. (2020). Financing India’s Renewable Energy Vision. Observer Research Foundation, 336, 1-11.
• Gülmez, M. & Yalman, İ.N. (2010). Yatırım Teşviklerinin Bölgesel Kalkınmaya Etkileri: Sivas İli Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 235-257.
• IEA. (2025). Countries and Regions. https://www.iea.org/countries, Erişim Tarihi 12.01.2025.
• IEA. (2024). Brazil’s opportunity to lead the global dialogue on energy and climate. https://www.iea.org/commentaries/brazil-s-opportunity-to-lead-the-global-dialogue-on-energy-and-climate, Erişim Tarihi 18.04.2024.
• IEA. (2024). How important are renewables in the energy mix of Türkiye? https://www.iea.org/countries/turkiye/renewables, Erişim Tarihi 03.01.2025.
• IEA. (2023). Latin America Energy Outlook. https://iea.blob.core.windows.net/assets/fd4c48e3-fe02-4e75-bf94-057fcafa56db/LatinAmericaEnergyOutlook.pdf, Erişim Tarihi 07. 04. 2024.
• IEA. (2023). Countries and Regions /Energy mix/Türkiye. https://www.iea.org/countries/turkiye/energy-mix, Erişim Tarihi 30.12.2024.
• IEA. (2022). Policies. https://www.iea.org/policies, Erişim Tarihi 28. 01. 2024.
• IEA. (2021). Renewable Energy Green Certificate and Trading Mechanism. https://www.iea.org/policies/6474-renewable-energy-green-certificate-and-trading-mechanism, Erişim Tarihi 29. 01. 2024.
• Institute For Essential Services Reform. (2018). IGNITING A RAPID DEPLOYMENT OF RENEWABLE ENERGY IN INDONESIA: Lessons Learned from Three Countries. https://iesr.or.id/wp-content/uploads/2019/05/IESR_Research_Igniting-a-Rapid-Deployment-of-RE-in-Indonesia.pdf, Erişim Tarihi 27. 02. 2024.
• IRENA. (2021). Renewable Energy And Electrıcıty Interconnectıons For Sustaınable NortheastAsıa. file:///C:/Users/user/Downloads/IRENA_Electricity_Intercoecions_NortheastAsia_202.pdf, Erişim Tarihi 13 Mart 2024.
• IRENA. (2024). Statistics Time Series. https://www.irena.org/Data/View-data-by-topic/Capacity-and-Generation/Statistics-Time-Series, Erişim Tarihi 10.01.2024.
• İnsamer. (2024). Rusya. https://www.insamer.com/tr/ulke-profili-rusya/, Erişim Tarihi 12.03.2024.
• Karaş, G. & Karaş, E. (2019). Mali Teşvik Sisteminde Yer Alan Amaç ve Araçlara İlişkin Genel Bir Değerlendirme. Türkiye'de Mali Teşvik Sistemi ve Uygulamaları. Ekin Yayınevi, Bursa.
• Kaya, K., Şenel, C.M. & Koç, E. (2018). Dünyada ve Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Değerlendirilmesi. Technological Applied Sciences, 13(3), 219-234.
• Kudelin, A. & Kutcherov, V. (2021). Wind ENERGY in Russia: The current state and development trends. Energy Strategy Reviews, 34(2021), 1-19.
• KPMG. (2016). Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Vergi ve Teşvikler. https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2016/05/tr-yenilenebiler-enerjiye-yonelik-vergi-ve-tesvikler.pdf, Erişim Tarihi 25. 12. 2023.
• Natorski, M. & Solorio, I. (2023). Policy failures and energy transitions: the regulatory bricolage for the promotion of renewable energy in Mexico and Chile. Climate Action, 2(8), 1-12. https://doi.org/10.1038/s44168-023-00039-4.
• Onocak, D., Köse, Ö. & Onut, Sefa. (2022). Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Faaliyette Bulunan İşletmeler Açısından Bu Bölgelere Yönelik Sağlanan Devlet Teşvik ve Desteklerinin Değerlendirilmesi: Bir Teknokent Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(83), 1046-1066.
• Önöz, B. (2013, Mart 6-7). Dalga Enerjisi [Sunum]. Temiz Enerji Günleri, İstanbul, Türkiye.
• Panse, R. & Kathuria, V. (2016). Role of policy in deployment of wind energy: evidence across states of India. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 422-432.
• Pehlivanoğlu, F. & Narman, Z. (2022). Enerji Ekonomisi ve Yenilenebilir Enerji’nin Rolü. Erişim adresi Turcademy.
• REN21. (2023). Global Status Report Global Overview. https://www.ren21.net/reports/global-status-report/, Erişim Tarihi 23. 11. 2023.
• Schuman, S. & Lin, A. (2012). China’s Renewable Energy Law and its impact on renewable power in China: Progress, challenges and recommendations for improving implementation. Energy Policy, 51, 89-109.
• Sevim, T.V. (2014). Rus Dış Enerji Politikası ve Yeni Hedef Kuzey Doğu Asya. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 11(41), 87-108.
• Sönmez, F. (2005). Devlet Teşvik ve Yardımlarının Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 28, 125-140.
• Şahin, E. E. & Uçan, O. (2023). Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Yenilenebilir Enerjinin Geleceği. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 142-153.
• Tarkhanova, E., Lyapuntsova, E., Baburina, N. & Fricler, A. (2021). The present and the future of Russian renewable energy in the green economy transition. E3S Web Conf. 1st Conference on Traditional and Renewable Energy Sources: Perspectives and Paradigms for the 21st Century (TRESP 2021) (s. 1-9) içinde. Prague, Czech Republic. https://doi.org/10.1051/e3sconf/202125008003.
• T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2023).
• T.C. Dış İşleri Bakanlığı. (2024). Meksika’nın Ekonomisi. https://www.mfa.gov.tr/meksika-ekonomisi.tr.mfa, Erişim Tarihi 22.04.2025.
• T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2024). Elektrik. https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-elektrik, Erişim Tarihi 12.01.2025.
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2023). Yatırım ve Teşvik Uygulamaları. https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri, Erişim Tarihi 28. 12. 2023.
• T.C. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü. (2023). Endonezya Ülke Profili. https://ticaret.gov.tr/data/5f11929513b87614f041add8/Endonezya%20%C3%B Clke%20pofili_2023.pdf.
• Topcuoğlu, A. & Ayyıldız, F. V. (2020). E7 Ülkelerinde Kilit Sektör Analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 822-833.
• Uludağ İhracatçı Birlikleri. (2017). Brezilya Ülke Raporu Otomotiv Sektörü Açısından. https://uib.org.tr/tr/kbfile/brezilya-ulke-raporu, Erişim Tarihi 27.12.2023.
• Ulusoy, A. & Daştan, C. B. (2018). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Vergisel Teşviklerin Değerlendirilmesi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi,7(17), 123-160.
• Vakulchuk, Roman, Hoy-Yen Chan, Muhammad Rizki Kresnawan, Monika Merdekawati, Indra Overland, Haakon Fossum Sagbakken, Beni Suryadi, Nuki Agya Utama, & Zulfikar Yurnaidi. Indonesia: How to Boost Investment in Renewable Energy. Norwegian Institute of International Affairs (NUPI), 2020. http://www.jstor.org/stable/resrep26573.
• Yifan, J., Baiyu, G. & Geall, S. (2022, Haziran 23). China’s five year plan for energy: One eye on security today, one on a low-carbon future. Dialogue Earth. https://chinadialogue.net/en/climate/chinas-five-year-plan-for-energy-one-eye-on-security-today-one-on-a-low-carbon-future/.
• Zee, H.H., Stotsky, J.G. & Ley, E. (2002). Tax Incentives for Business Investment: A Primer for Policy Makers in Developing Countries. World Development, 30(9), 1497-1516.
• Wang, Q. & Chen, X. (2015). Energy Policies For Managing China’s Carbon Emission. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 50, 470-479.
• World Bank. (2023). Data. https://data.worldbank.org/country/india, Erişim Tarihi 31.12.2024.
• World Bank. (2024). Data. https://data.worldbank.org/country/india, Erişim Tarihi 16.10.2025.
• World-Energy. (2023). Brazil to Resume Import Taxes on Solar Panels, Wınd Turbines. https://www.world-energy.org/article/38876.html, Erişim Tarihi 27.12.2023.
• 3305 Sayılı Karar, T.C. Resmi Gazete (19.06.2012), Erişim Tarihi 10.04.2024.
• 5346 Saylı Kanun, T.C. Resmi Gazete (17.05.2005), Erişim Tarihi 11.04.2024.
• 6094 Sayılı Kanun, T.C. Resmi Gazete (08.01.2011), Erişim Tarihi 11.04.2024.