Determination of the diversity of grassy and woody plant species in Sarıkamış/Turkey district and evaluation of their usability in planning and design attempts

Year 2009, Volume: 2 Issue: 3, 75 - 81, 15.12.2009

Serkan Özer Hasan Yılmaz Yusuf Kaya

Abstract

Land of Turkey is divided into three distinctive floristic regions namely Euro – Siberian, Mediterranean and Irano- Turanian due to the differences in its topographic structure and climatic features. Therefore, diversity of grassy and woody plant species is higher in the country than that of the countries in its surrounding and Europe. Even though biodiversity of Turkey has been determined in an overall sense, the number and the quality of studies carried out with this aim should be increased. It is of vitally importance to determine existent plant species and take the endangered species under conservation. As the consequence of the present study, it was found that twenty two grassy and fifteen woody plant species in Sarıkamış with functional and aesthetic characteristics could be used in landscape architecture planning. An additional finding was that Cephaloria sparsipilosa Matthews, Verbascum oreophylum C Koch, Alchemilla sintenisii Rothm, Papaver fugax Poiret were among endemic species while Trifolium trichocephalum Panc. was among rare species. It was also focused in the study that determination and use of native species not requiring extra maintenance needs should be considered in landscape works since the study area has harsh and extreme climatic features

Keywords

Sarıkamış, Biological diversity, Landscape arthitecture, Design, Natural vegetation cover

Sarıkamış ilçesi otsu ve odunsu bitki çeşitliliğinin belirlenerek planlama ve tasarım çalışmalarında kullanılabilirliliğinin irdelenmesi

Abstract

Türkiye, topoğrafik yapı ve iklim özelliklerinin farklılığından dolayı 3 floristik bölgeye Avrupa-Sibirya, Akdeniz, İran-Turan ayrılır. Bu nedenle otsu ve odunsu bitki çeşitliliği Avrupa ve çevresindeki ülkelere göre çok zengindir. Türkiye’de biyo-çeşitliliğin genel anlamda belirlenmesine rağmen yine de bu konuda çok çalışma yılması gereklidir Bitki türlerin belirlenmesi ve tehlikede olan türlerin korunmaya alınması önem arz etmektedir. Bu çalışma sonucunda Sarıkamış ilçesindeki fonksiyonel ve estetik açıdan önem taşıyan 22 otsu ve 15 odunsu bitki türünün peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanılabileceği belirlenmiştir. Aynı zamanda Cephaloria sparsipilosa Matthews, Verbascum oreophylum C Koch, Alchemilla sintenisii Rothm, Papaver fugax Poiret türlerinin endemik, Trifolium trichocephalum Panc. türünün ise nadir olduğu bulunmuştur. Ayrıca çalışmada, bölgenin ekstrem iklim şartlarına sahip olması nedeniyle ek bakıma gerek duymayan doğal olarak yetişen bitki türlerinin tespitinin ve peyzaj çalışmalarında kullanımlarının önemi vurgulanmıştır

Keywords

Sarıkamış, Biyolojik çeşitlilik, Peyzaj mimarlığı, Tasarım, Doğal bitki örtüsü

References

• Akbari, H., 2002. Shade trees reduce building energy use and CO2 emissions from power, Environmental Pollution Volume 116, Supplement 1 , March 2002, 119-126.
• Alptekin, İ. V., 1976. Doğu Anadolu Bölgesi Kuzey Kesiminin Kış Sporları Yönünden Rekreasyon Potansiyeli İle Rekreasyonel Sisteme İlişkin İlkelerin Saptanması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kürsüsü (Doçentlik Tezi), Erzurum.
• Altan, G., 1988. Türkiye’nin doğal bitki örtüsü. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fak. Ders Kitabı No: 70, Adana.
• Altan, T., 1991. Türkiye’nin doğal bitki örtüsü. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Ders Kitabı No: 70: 204, Adana.
• Arbas, A., Gök, L., Ateş, M., İmir, M., Kılınç, F., Canpolat, M. ve Aydın, A., 1991. Horasan (Erzurum İli) dolayının jeolojisi. MTA Genel Müdürlüğü, Rapor No: 9431, Ankara.
• Aslanboğa, İ., 2002. Odunsu bitkilerle bitkilendirmenin işleve uygun tasarımının, uygulanmasının ve bakımının planlanması. İzmir.
• Arslan, M., Perçin, H., Barış, E., Uslu, A., 1996. İç Anadolu Bölgesi iklim koşullarına uygun yeni bazı herdem yeşil bitki çeşitlerinin saptanması üzerine bir araştırma. A. Ü. Ziraat Fak. Yayın No: 1470, Ankara.
• Atalay, 1., 1983. Türkiye vejatasyon coğrafyasına giriş. Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yayın No: 19, İzmir.
• Beckett, K. P, Freer Smith, P. H., Taylor, G., 1998. Urban Woodlands; their role in reducing the effects of particulate pollution. Environmental Pollution, 99, 347-360.
• Braun-Blaunquet, J., 1932. Plant sociology, Germany.
• Cengiz, B., 2001. Batı Karadeniz Bölgesi doğal bitki örtüsünde peyzaj uygulamaları amacına yönelik bazı Creteagus L taksonlarının saptanması. Zonguldak Kara Elmas Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bartın.
• Çepel, N., 1988. Peyzaj ekolojisi. İ.Ü. Orman Fak., Yayın No: 3510, s: 228, İstanbul.
• Davis, P. H., 1965-1985. Flora of Turkey and The Aegan Islands. Universty Pres, Vol: I- IX, Edinburg.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., 2000. Türkiye bitkileri kırmızı kitabı. türkiye’nin tehlike altındaki nadir ve endemik bitkileri, Yayın No:18, Ankara.
• Foster, H.L., 1968. Rock gardening. Houghton Mifflin Company, Boston.
• Heisler, G.M., 1986. Effects of individual trees on the solar radiation climate of small buildings. Urban Ecology, 337- 359.
• Anonim 2009. http://www.sarikamis.org/. 2009.
• Irmak M.A. ve Yılmaz H. 2009. Tortum Çayı Havzası’nın odunsu bitkilerinin peyzaj mimarlığı açısından fonksiyonel ve estetik amaçlı kullanım olanaklarının belirlenmesi Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, Vol.1/1, 1-12.
• Jim, C. Y, Liu, H. T., 2001. Species diversity of three major urban forest types in Guangzhou city, China. Forest ecology and Management, 146 (3), 99-114.
• Leszczynski, N. A., 1999. Planting the Landscape. John Wiley and Sons, Inc.
• Lorenz E. H. 1975. Karayolları ağaçlandırma rehberi. Çeviren Fuat Tanrıverdi. Karayolları G. M. Matbaası, Ankara.
• Moore RC, 2002. Plants for play. Mig Communications, California.
• Novak, D.J., Crane, D.E, 2002. Carbon storage and sequestration by urban trees in the USA. Environmental Pollution, 116(3), 381-389.
• Özer S., 2004. Sarıkamış (Kars) Ormanlarının doğa koruma kriterleri yönünden incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi, Erzurum.
• Özer S., Irmak M. A., Yılmaz H. 2008. Determination of roadside noise reduçtion effectiveness of Pinus sylvestris L. and Populus nigra L. İn Erzurum, Turkey. “Environmental Monitoring Assessment”, 144:191-197.
• Sevindi, C., 1999. Sarıkamış'ın coğrafi etüdü. Atatürk Üniv. Sosyal Bil. Enst., Coğrafya Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Erzurum.
• Türkmen. N., 1987. Çukurova Üniversitesi kampus alanın doğal bitkileri, hayat formaları ve habitatları. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, s,128, Adana.
• Ürgenç, S., 1990. Ağaç ve Süs bitkileri fidanlık ve yetiştirme tekniği. İstanbul Üniv., Orman Fakültesi Yayınları, No:418, s: 569, İstanbul.
• Walker, T.D., 1991. Planting design. Van Nostrand Reinhold, p:196, New York.
• Yazgan E.M., Korkut, B.A., Barış, E., Erkal, S., Yımaz, R., Erken, K., Gürsan, K. ve Özyavuz M., 2005. Süs bitkileri üretiminde gelişmeler. www.zmo.org.tr/etkinlikler/6tk05/28/ertyazgan.pdf
• Yılmaz H. 2006. Erzurum-Uzundere karayolu şevlerinde doğal olarak yetişen bitkilerin estetik ve fonksiyonel yönden değerlendirilmesi. Atatürk Üniv., Fen Bil. Enst., Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.