Science teacher candidates' awareness and behaviors regarding biodiversity: Scale development study

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 76 - 90

Zeynep Özyurt , İsmail Türkoğlu , Didem Karakaya Cirit

https://doi.org/10.46309/biodicon.2025.1490065

Abstract

Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının biyolojik çeşitlilik konusundaki farkındalık ve davranış düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Araştırmacı tarafından ilgili alan taraması yapılarak ölçme aracı için 60 maddelik madde havuzu belirlenmiştir.Alan uzman görüşü alındıktan sonra, madde sayısı 56 maddeye indirilerek yeniden düzenlenmiştir. Hazırlanan ölçek bir devlet üniversitesindeki 240 öğrenciye uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılarak ölçek modeli oluşturulmuştur. “Biyolojik Çeşitlilik Farkındalık” Ölçme Aracı” (BÇFÖA), yapılan açımlayıcı faktör analiziyle 24 madde olarak, “Biyolojik Çeşitlilik Davranış Ölçme Aracı” (BÇDÖA) ise yapılan açımlayıcı faktör analiziyle 25 maddelik son halini almıştır. Yapılan analizler, ölçeklerin önceden tanımlanmış yapıya uygun bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymuştur. Güvenirlik çalışması sonrasında da, BÇFÖA’nın genel cronbach alfa katsayısının .72 olduğu ,BÇDÖA’nın geneli için cronbach alfa katsayısının .75 olarak bulunmuştur. Tüm bu çalışmalar sonrasında biyolojik çeşitlilik farkındalık düzeylerini ölçmek için 6 alt boyutta hazırlanmış 24 maddeden oluşan ölçek ve biyolojik çeşitlilik davranış düzeylerini ölçen 7 alt boyutta hazırlanmış 25 maddeden oluşan 5’li likert türü ölçek geliştirilmiştir. Yapılan analizler ölçeğin önceden tanımlanmış yapıya uyan bir ölçme aracı olduğunu ve iyi bir model uyumu ortaya koymuştur.

Keywords

Biyolojik Çeşitlilik, Farkındalık, Davranış, Öğretmen Adayları

Science teacher candidates' awareness and behaviors regarding biodiversity: Scale development study

Abstract

The aim of this research is to develop a scale to determine the awareness and behavior levels of science teacher candidates regarding biodiversity. By scanning the relevant field by the researcher, 60 items were determined for the measurement tool. After receiving field expert opinion for structural suitability, 56 articles were selected as a draft. The prepared scale was applied to 240 students at a state university. The “Biological Diversity Awareness Measurement Tool” (BCDSA) took its final form as 24 items after the exploratory factor analysis, and the “Biological Diversity Behavior Measurement Tool” (BCDSA) took its final form as 25 items after the EFA. The analyzes revealed that the scales are a measurement tool suitable for the predefined structure. After the reliability study, it was found that the overall Cronbach's alpha coefficient of the CAFSA was .72, and the Cronbach's alpha coefficient for the overall CASA was .75. After all these studies, a scale consisting of 24 items prepared in 6 sub-dimensions was developed to measure biodiversity awareness levels, and a 5-point Likert type scale consisting of 25 items prepared in 7 sub-dimensions was developed to measure biodiversity behavior levels.

Keywords

Biodiversity, Awareness, Behavior, Teachers Candidate

References

• [1] Edwards, P. J. & Abivardi, C (1998). The value of biodiversity: Where ecology and economy blend. Biological Conservation, 83(3), 239-246.
• [2] Mccoy, W. M., McCoy, A. K. & Levey, J. D., (2007). Teaching Biodiversity to Students in Inner City & Under-Resourced Schools. The American Biology Teacher, 69(8), 473-476. https://doi.org/10.1662/0002-7685(2007)69[473]2.0.CO;2
• [3] Ataklı, G., & Kuran, H. (2022). İklim değişikliği farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi. Biological Diversity and Conservation, 15(2), 150–161. https://doi.org/10.46309/biodicon.2022.1079715
• [4] Derman, M., Çakmak, M., Yaşar, M. D., Kızılaslan., A. & Gürbüz, H. (2013). Biyoçeşitlilik konusunda yapılan çalışmalar ve öğretim programlarında biyoçeşitliliğin değerlendirilmesi. Journal of Research in Education and Teaching, 2(3), 57-66.
• [5] Barker, S. & Ellıot, P. (2000) “Planning a Skills-Based Resource for Biodiversity Education”, Journal of Biological Education, 34(3), 123-127. https://doi.org/10.1080/00219266.2000.9655701
• [6] Alpagut, B. & Karataş, A. (2014). İçerik ve tarihsel gelişimi açısından çevre eğitimi. H. Reyhan, A. Mutlu, H. H. Doğan ve A. S. Reyhan (Ed.), Sosyal Çevre Bilimleri içinde (s.405-428). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• [7] Pe’er, S., Goldman, D. & Yavetz, B. (2007). Environmental literacy in teacher training: Attitudes, knowledge, and environmental behavior of beginning students. The Journal of Environmental Education, 39, 45-59. https://doi.org/10.3200/JOEE.39.1.45-59
• [8] Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., & Nolen-Hoeksema, S. (2002). Psikolojiye Giriş (Çev. Yavuz Alogan). Baskı, Ankara: Arkadaş Yayınları.
• [9] Timur, S., Timur, B. & Yılmaz, Ş. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenleri ve öğretmen adaylarının çevreye yönelik davranışlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 777-793.
• [10] Alp, E.,Ertepınar, H., Tekkaya, C. & Yılmaz, A. (2008). A survey on Turkish elementary school students' environmental friendly behaviours and associated variables. Environmental Education Research, 14 (2), 129–143. https://doi.org/10.1080/13504620802051747
• [11] Sim, G. (2015). Learning about biodiversity: investigating children’s learning at a museum, environment centre and a live animal show, UCL Institute of Education.
• [12] Sımsek, M., Kocataş, H., & Cobanoglu, F. (2010). Table fig (Ficus carica L.) selection in Midyat district of Mardin province. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 24(3), 75-78.
• [13] Nielsen, K. S., Marteau, T. M., Bauer, J. M., Bradbury, R. B., Broad, S., Burgess, G., ... Balmford, A. (2021). Biodiversity conservation as a promising frontier for behavioural science. Nature Human Behaviour, 5(5), 550-556. https://doi.org/10.1038/s41562-021-01109-5
• [14] Robles-Moral, F. J., Fernández-Díaz, M., & Ayuso-Fernández, G. E. (2022). What do pre-service preschool teachers know about biodiversity at the level of organisms? Preliminary analysis of their ability to identify vertebrate animals. Sustainability, 14(18), 11406. https://doi.org/10.3390/su141811406
• [15] Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem Teknik ve İlkeler (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• [16] Şener, N., & Erol, T. A. Ş. (2016). Öğrencilerin Fen Bilimlerine İlişkin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(14), 278-300.
• [17] Hinkin, T.R. (1995). A review of scale development practices in the study of organisations. Journal of Management, 21 (5) , 967-988. https://doi.org/10.1177/014920639502100509
• [18] Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
• [19] Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. London: Routledge https://doi.org/10.4324/9781315788135
• [20] George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference 11.0 update (4th ed.). Boston: Pearson Education, Inc. https://doi.org/10.4324/9781003205333 [21] Şencan, H. (2005). Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• [22] Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• [23] Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Anova Kullanan Deneysel Tasarımlar. Belmont, CA: ThomsonBrooks-Cole.
• [24] Yaşar, M. (2014). İstatistiğe Yönelik Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (36), 59-75.
• [25] Tuncer, N. & Avcı, N. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların yürütücü işlevlerini destekleyen stratejileri kullanma yeterlilikleri ölçeğinin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 212-236. https://doi.org/10.21764/maeuefd.552000