NIETZSCHE’NİN ‘SON İNSAN’ININ VE CESUR YENİ DÜNYA’NIN MUTLULUK ANLAYIŞI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Year 2021, , 179 - 200, 31.12.2021

Nuriye Merkit

https://doi.org/10.20493/birtop.993187

Abstract

Bu makale, Nietzsche’nin son insanının ve Cesur Yeni Dünya’nın uygar insanlarının benzer mutluluk anlayışlarına sahip olduklarını ve onların mutluluk olarak adlandırdıkları durumun gerçek mutluluk olmadığını iddia etmektedir. Bu iddia Nietzsche’nin etik kuramı zemininde mutluluk, güç istenci, özgürlük ve Üstün-insan kavramları çerçevesinde temellendirilmiştir. Son insana göre mutluluk hedonizmle eşdeğerdir ve haz, ahlakî değerlerden daha üstündür. Başka bir ifadeyle son insanın yaşama amacı arzu nesnelerinden haz ve mutluluk elde etmektir. Bu nedenle son insan, Üstün-insan idealinden yoksun sürü insanı tipidir. Son insanlar topluluğunda herkes birbiriyle aynıdır ve aynı şeyi ister. Nietzsche, son insanın mutluluk anlayışını aşağılanası bulur; çünkü ona göre mutluluk, haz ve eğlence ile elde edilen bir duygu değil bir engelin aşılarak gücün artırılmasıyla birlikte gelen bir durumdur. Nietzsche’nin ‘son insan’ olarak adlandırdığı insan tipinin örnekleriyle Aldous Huxley’in Cesur Yeni Dünya adlı eserinde de karşılaşırız. Son insan gibi Cesur Yeni Dünya’nın uygar insanlarının mutluluk anlayışının temelinde de hedonizm vardır. Bu yeni sistemde de mutluluk, haz ve eğlenceyle eşdeğer kabul edilmektedir. Oysa gerçek mutluluk insanın zihinsel bir ideale ulaşmasıyla elde edilen bir durumdur. Nietzsche’nin felsefesinde bu ideal Üstün-insandır. Üstün-insan’a göre mutluluk son insanda olduğu gibi yalnızca maddi ihtiyaçların temin edilmesiyle elde edilen haz değil, insanın güç elde etmesi ve gücünü artırmasıyla kazanılan bir durumdur.

Keywords

Nietzshce, Son İnsan, Cesur Yeni Dünya, Mutluluk

References

• NIETZSCHE, Friedrich (2005). Böyle Buyurdu Zerdüşt, çev. A. Turan Oflazoğlu, İstanbul: Cem Yayınevi. NIETZSCHE, Friedrich (2005). Deccal, çev. Orhan Tuncay, İstanbul: Gün Yayıncılık. NIETZSCHE, Friedrich (2017). Putların Alacakaranlığı, çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. HUXLEY, Aldous (2013). Cesur Yeni Dünya, çev. Ümit Tosun, İstanbul: İthaki Yayınları.