Bu çalışmada, Türkiye’nin en büyük yapay gölü olan ve Adıyaman ile Şanlıurfa’nın sulama ve enerji ihtiyacını karşılayan Atatürk Baraj Gölü’nün bazı çevresel kirlilik parametreleri, gölde yaşayan ve halk tarafından ekonomik olarak tüketilen sazan balıklarında bazı biyokimyasal verilerle değerlendirildi. Atatürk Baraj Gölü’nün kıyısının olduğu Kahta ve Bozova ilçelerinden eş zamanlı su, sediment ve balık örneklemeleri yapıldı. Suda bazı fizikokimyasal parametrelerle birlikte su, sediment ve sazanların kas örneklerinde çeşitli metallerin kalıntı analizleri yapıldı. Sazanların karaciğer dokusunda toplam antioksidan kapasitesi (TAC) ve toplam oksidan süpürme kapasitesi (TOSC) seviyeleri, solungaç dokusunda ise Na+/K+ATPaz, Mg2+ATPaz ve Ca2+ATPaz aktiviteleri tayin edildi. Çalışmanın sonucunda, suda Cd, Cr ve Cu seviyelerinin, sedimentte Cd ve Cu seviyelerinin, sazanda ise Pb ve Cd seviyelerinin maksimum kabul edilebilir konsantrasyonları aştığı gözlendi. Biyokimyasal parametrelerden oksidatif stres indeksi ile TOSC seviyesi, Kahta’daki balıkların karaciğerinde Bozova’dakilere göre önemli derecede yüksek bulundu. Na+/K+ATPaz aktivitesi, Kahta’daki balıkların solungacında önemli oranda inhibisyona uğradı. Tüm bu kirlilik parametreleri ile biyokimyasal veriler birlikte değerlendirildiğinde, Kahta’nın su, sediment ve sazanlarının Bozova’dakilere göre toksik metallerle daha fazla kontamine olduğu ve sazanların oksidatif stres altında olduğu, dolayısıyla bu bölgeden avlanan tüketicilerin sağlığı için bir tehdit unsuru olabileceği söylenebilir.
In this study, some environmental pollution parameters of the Atatürk Dam Lake which is Turkey's largest artificial lake and meeting the irrigation and energy needs of Adıyaman and Şanlıurfa were evaluated with some biochemical data in the carp living in the lake and consumed economically by the public. Water, sediment and fish samplings were done simultaneously from Kahta and Bozova districts, where the Atatürk Dam Lake is located. Residue analyzes of various metals in water, sediment and muscle of carp samples were carried out together with some physicochemical parameters in the water. Total antioxidant capacity (TAC) and total oxidant scavenging capacity (TOSC) levels in liver, and activities of Na+/K+ATPase, Mg2+ATPase, Ca2+ATPase were determined in gill of the carp. As a result of the study, it was observed that Cd, Cr and Cu levels in water, Cd and Cu levels in sediment and Pb and Cd levels in carp exceeded the maximum acceptable concentrations. Among the biochemical parameters, oxidative stress index and TOSC level were found significantly higher in the liver of the fish in Kahta compared to those in Bozova. Na+/K+ATPase activity was significantly inhibited in the gill of the fish in Kahta. When all these pollution parameters and biochemical data are evaluated together, it can be said that the water, sediment and carp of Kahta are more contaminated with toxic metals than those in Bozova, and the carp are under oxidative stress, so they may be a threat to the health of the consumers hunted from this region.
Primary Language | English |
---|---|
Journal Section | Araştırma Makalesi |
Authors | |
Publication Date | September 17, 2021 |
Submission Date | March 16, 2021 |
Acceptance Date | May 16, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 |