Küreselleşme Sürecinde Talep Edilen Emeğin Niteliğindeki Değişme

Year 2018, Volume: 7 Issue: 2, 796 - 831, 21.12.2018

Pınar Dursun

Abstract

Kolomb’un
1490’da Amerika’yı keşfiyle başlayan (bu dönemde başlatılmasının nedeni; birçok
araştırmacı tarafından bu keşfin ekonomik temelli ya da ticaret güdüsü ile
yapılmış ilk keşif olarak görülmesi ve bu keşif ile toplumsal yapının tüm
alanlarının değişim yaşamasıdır) küreselleşme süreci, günümüze kadar devam eden
ve gittikçe de karmaşıklaşan dinamik bir yapıya sahiptir. Küreselleşmenin
gittikçe karmaşıklaşan bu tarihi sürecinde en önemli değişimlerden biri de
kuşkusuz talep edilen emeğin niteliğinde olmuştur. Son küreselleşme dönemine doğru
gelindikçe; talep edilen emek, niteliksiz emekten nitelikli emeğe doğru
evrilmiştir. Bunun en önemli kanıtlarından biri, merkez ülkelerinin niteliksiz
emek göçünü önlemek için her türlü engeller koyması ve nitelikli emek için
kolaylaştırıcı politikalar uygulamasıdır. Ayrıca niteliksiz emeğin göçü yerine
sermayenin hareketli hale gelmesi de başka bir göstergedir. Birinci ve ikinci
küreselleşme dönemlerinde olduğu gibi niteliksiz emeğin sermayenin olduğu yere
taşınması yerine, üçüncü küreselleşme döneminde sermayenin niteliksiz emeğin
bol ve dolayısıyla ucuz olduğu yere taşındığı görülmektedir. Bu sebepten ötürü
de üçüncü küreselleşme dönemi, merkezleri gelişmiş ülkelerde olan sanayilerin, üretimlerini
parçalayarak az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere taşıdığı dönem
olmuştur. Başka bir ifadeyle bu dönem için, çok uluslu şirketlerin çoğaldığı
dönemdir de diyebiliriz. Artık ikinci küreselleşme döneminde olduğu gibi
fabrikalar İngiltere gibi merkez ya da kapitalist ülkelerde değil gelişmekte ya
da az gelişmiş ülkelerde faaliyet göstermektedir. Böylelikle
merkez/kapitalist/gelişmiş ülkeler hem ucuz emekten faydalanmış hem de Kyoto
gibi çok taraflı anlaşmaların dayattığı kısıtlamaları da aşmışlardır. Ancak
teknolojinin daha da gelişmesi, nitelikli emek gücüne gelecekte ihtiyaç duyulup
duyulmayacağı tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Çünkü hızlı gelişen
teknoloji sayesinde, robotlar üretimde çoktan kullanılmaktadır. Bu çalışmada
amaçlanan küreselleşme sürecinde talep edilen emeğin niteliğindeki değişmeyi
ortaya koymaya çalışmaktır.

Keywords

Küreselleşme, emek talebi, göç

References

• • Blackburn, R. (1988). The Overthrow of Colonial Slavery 1776-1848. London and New York: Verso.
• • Castles, S. ve Miller, M.J.(1998). The Age Of Migration: International Population Movements in the Modern World. London: Macmillan Press.
• • Christian, B.P. (2000), Transatlantic Workshop Skilled Migration. George University, Washington, D.C.
• • Dudley, B. (1985). Migration in a Mature Economy: Emigration and İnternational Migration in England and Wales, 1861-1900. Cambridge, London, New York, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press.
• • Hayter, T. (2004). Open Borders The Case Against Immigration Controls. London: Pluto Press.
• • Eker, K. (2008). Türkiye’de Yasa Dışı Göç Sorunu. (Yayınlanmamış doktora tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürtk İlkeleri ve İnkilap Tarihi Enstitüsü.
• • Heaton, H. (2005). Avrupa İktisat Tarihi. (çev: M. Ali Kılıçbay ve Osman Aydoğuş). Ankara: Paragraf Yayınevi.
• • Held, D.; McGrew, A.; Goldblatt, D. ve Perraton, J. (1999). Global Transformation: Politics, Economics and Culture. Stanford: Stanford University Pres.
• • Giddens, A. (2012). Sosyoloji (1. Baskı.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• • Gökbayrak, Ş. (2006). Gelişmekte Olan Ülkelerden Gelişmiş Ülkelere Nitelikli İşgücü Göçü ve Politikalar-Türk Mühendislerinin “Beyin Göçü” Üzerine Bir İnceleme. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Güngör, N. D. (2003). Brain drain from Turkey: an emprical investigation of the determinants of skilled migration and student non-return.(Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Kazgan, G. (2012). Dünden Bugüne Küreselleşmenin Ekonomik Temelleri. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2012/53. (Bu çalışma "BÖLGESEL GELİŞME STRATEJİLERİ VE AKDENİZ EKONOMİSİ", başlığı ile Prof. Dr. Haluk Erlat editörlüğünde hazırlanan ve 2005 yılında TEK yayını olarak basılan kitapta yer almaktadır).
• • Martin, S. ve Lowell, B. L. (2001). Transatlantic Round Table on High Skilled Migration: A Report on the Proceedings. Georgetown İmmigration Law Journal.15(649), 649-661.
• • Marx, K. (2011). Kapital. Ankara: Sol Yayınları.
• • Massey, D.S. (2003). Patterns and Processes of International Migration in the 21st Century. Paper for Conference on African Migration in Comparative Perspective. Johannesburg, South Africa, 4-7 June, 2003.
• • Mithas, S. ve Lucas, H. C. Jr. (2010). Are Foreign IT Workers Cheaper? U.S. Visa Policies and Compensation of Information Technology Professionals. Management Science. 56(5), 745-765.
• • Pazarcık, S. F. (2010). Beyin Göçü Olgusu ve Amerika Birleşik Devletleri Üniversitelerinde Çalışan Türk Sosyal Bilimciler Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• • Ponting, S. (2015). Yeni Bir Bakış Açısıyla Dünya Tarihi. (çev:Eşref Bengi Özbilen). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• • USCIS Yearbook of Immigration Statistics, U.S. Citizenship and Immigration Services, Office of Immigration Statistics. https://www.uscis.gov/.
• • Uysal, Y. (2018). İzmir Modeli Çalışmaları Yerel Kalkınmaya Verilen Önem Tarım. İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Modeli Çalışmaları Yerel Kalkınma, Çevre ve Altyapı. 3. Cilt. İzmir.