Gender Stereotypes Reflected in Child Figure Drawings of Five-Year-Old Children

Year 2025, Volume: 14 Issue: 1, 1 - 25, 30.06.2025

Sıla Uzkul

https://doi.org/10.47130/bitlissos.1554558

Abstract

There are two important areas where children can express themselves freely; playing and drawing. Children's perspectives can be revealed by using these areas where children can be free and express themselves freely. The research aims to examine the gender perceptions of children in the age group of five attending pre-school education regarding colour and playing in drawings of children playing games through painting. The research study group consists of 41 (19 girls, 22 boys) children studying in a kindergarten in Ankara. Within the scope of the study, all children were asked to draw two pictures, one week apart. They were asked to draw a girl playing the game in the first picture and a boy playing the game in the second picture. As a result of the study, traces of gender stereotypes were seen in both girls and boys in the five-age group. In children's drawings, pink/purple was attributed to the girl. While girls and boys exhibited prejudices regarding clothing colour, girls remained away from sexist attitudes regarding play/toy and playground. Boys, on the other hand, included more masculine toys in their drawings of boys than in their drawings of girls.

Keywords

Colour Preference, Play/Toy Choices, Preschool, Sex Stereotype, Gender Perception

Ethical Statement

There is the Ethics Committee Approval.

Beş Yaş Çocuklarının Çocuk Figürü Çizimlerine Yansıyan Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları

Abstract

Çocukların kendilerini özgürce ifade edebildikleri iki önemli alan vardır; oyun ve resim. Çocukların özgür kalabildikleri, kendilerini rahatça ifade edebildikleri bu alanlar kullanılarak çocukların bakış açıları ortaya konulabilir. Bu araştırmanın amacı okul öncesi eğitime devam eden beş yaş grubu çocuklarının, oyun oynayan çocuk figürü çizimlerindeki renk ve oyun temalarına yönelik toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını çizim yoluyla incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ilinde, bağımsız anaokuluna devam eden 41 (19 kız, 22 erkek) çocuk oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında tüm çocuklara birer hafta arayla iki resim çizdirilmiştir. İlk resimde oyun oynayan bir kız çocuğu, ikinci resimde ise oyun oynayan bir erkek çocuğunu çizmeleri istenmiştir. Çalışma bulgularına göre beş yaş grubundaki hem kız hem de erkek çocukların çizimlerinde cinsiyetçi kalıp yargıların izleri görülmüştür. Çocuk çizimlerinde kıyafet rengi olarak pembe/mor kıza atfedilmiştir. Kız ve erkek çocuklar kıyafet rengi konusunda önyargılar sergilerken kız çocuklar oyun/oyuncak ve oyun mekanı konusunda cinsiyetçi bir tutumdan uzak kalmıştır. Erkek çocuklar ise çizdikleri erkek çocuk çizimlerinde, kendi yaptıkları kız çocuk çizimlerine göre daha fazla maskülen oyuncaklara yer vermişlerdir.

Keywords

Renk Tercihi, Oyun/Oyuncak Seçimi, Okul Öncesi, Cinsiyet Kalıp Yargısı, Cinsiyet Algısı

Ethical Statement

Etik Kurul Kararı mevcuttur

References

• Abeles, H. F. & Porter, S. Y. (1978). The sex-stereotyping of musical instruments. Journal of Research in Music Education, 26, 65–75.
• Alabay, E., & Özdemir, G. (2020). 36-72 aylık çocukların mesleklere yönelik oluşturdukları toplumsal cinsiyet algıları. Turkish Studies, 15(1), 13-29.
• Al-Rasheed, A. S. (2015). An experimental study of gender and cultural differences in hue preference. Frontiers in Psychology, 6, 1–5.
• Arıcı, B. (2010). Resim, psikoloji ve çocuğun dünyasında resim. Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık Dergisi, 2(19), 15-22.
• Alsop, G. (2021). The effect of work-attire on perceptions of competency of women in the workplace. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. University of Canterbury.
• Aydilek-Çiftçi, M. & Özgün, Ö. (2011). Okul öncesi dönemdeki çocukların oyuncak tercihlerinin ve akran etkileşimlerinin ebeveyn cinsiyet rolleri algısı bağlamında incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 3, 2246-2261.
• Ayan, S. & Memiş, U. A. (2012). Erken çocukluk döneminde oyun. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 143-149.
• Bağçeli Kahraman, P., & Özdemir, H. (2019). Resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 64-85.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Prentice Hall.
• Baran, G. (1995). Ankara’da bulunan çocuk yuvalarında kalan 7-11 yaş grubu çocuklarda cinsiyet rolleri ve cinsiyet özellikleri kalıp yargılarının gelişimi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Batmaz, Ö. (2021). Resimli çocuk kitaplarındaki toplumsal cinsiyet eşitliğine bir bakış. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 1-18.
• Block, J. H. (1983). Differential premises arising from differential socialization of the sexes. Child Development, 54, 1335–1354.
• Bonnardel, V., Beniwal, S., Dubey, N., Pande, M., & Bimler, D. (2017). Gender difference in color preference across cultures: An archetypal pattern modulated by a female cultural stereotype. Color Research and Application, 43, 1–15.
• Campbell, A., Shirley, L., & Candy, J. (2004). A longitudinal study of gender-related cognition and behavior. Developmental Science, 7, 1–9.
• Can, G. (2005). Gelişim ve öğrenme. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Carter, D. B. & Levy, G. D. (1988). Cognitive aspects of early sex-role development: the influence of gender schemas on preschoolers' memories and preferences for sex-typed toys and activities. Child Development, 59(3), 782-792.
• Chiu, S. W., Gervan, S., Fairbrother, C., Johnson, L. L., Owen-Anderson, A. F. H., Bradley, S. J., & Zucker, K. J. (2006). Sex-dimorphic color preference in children with gender identity disorder: A comparison to clinical and community controls. Sex Roles, 55, 385–395.
• Cook, J.L. & Cook, G. (Ed.). (2005). Becoming who we are: The development of self, gender and morality. In Child development principles and perspectives. (p. 366-422). Pearson.
• Coyne, S. M., Rogers, A., Shawcroft, J., & Hurst, J. L. (2021). Dressing up with Disney and make-believe with Marvel: The impact of gendered costumes on gender typing, prosocial behavior, and perseverance during early childhood. Sex Roles, 85, 1-12.
• Cunningham, S. J., & Macrae, C. N. (2011). The colour of gender stereotyping. British Journal of Psychology, 102(3), 598-614.
• Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı (15.Baskı). Remzi Kitabevi.
• Dağlıoğlu, H. E., & Deniz, Ü. (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının insan figürü çizimlerinin gelişimsel açıdan cinsiyete göre incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(35), 16-30.
• Davis, S. (2003). Sex stereotypes in commercials targeted toward children: A content analysis. Sociological Spectrum, 23, 407–424.
• Del Giudice, M. (2012). The 20th century reversal of pink-blue gender coding: A scientific urban legend? [Letter to the Editor]. Archives of Sexual Behavior, 41, 1321–1323.
• Doni, E. (2020). Exposing preschool children to counterstereotypical professional role models using audiovisual means: a small study in a preschool in Greece. Early Childhood Education Journal, 49, 295-302.
• Dökmen, Y, Z. (2015). Toplumsal cinsiyet (6. Baskı). Remzi Kitabevi.
• Eisenberg, N., Murray, E., & Hite, T. (1982). Children’s reasoning regarding sex-typed toy choices. Child Development, 53, 81-86.
• Eisenberg, N., Tryon, K., & Cameron, E. (1984). The relation of preschoolers’ peer interaction to their sex-typed toy choices. Child Development, 55, 1044-1050.
• Erdoğan, S., Haktanir, G., Köksal-Akyol, A., & Çakır-İlhan, A. (2004). Oyun oynamak istediğim yer: Altı yaşındaki çocukların resimleri üzerinde bir inceleme (I want to play a game in the place I want to play: A review of pictures by six-year-olds). In Proceedings of Meeting and Conference of the World Council (pp. 285-299).
• Fagot, B. I., & Leinbach, M. D. (1993). Gender-role development in young children: From discrimination to labelling. Developmental Review, 13, 205-224.
• Fine, C. (2016). https://pursuit.unimelb.edu.au/articles/toys-for-girls-and-boys-show-gender-stereotypes-at-play
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N.E. (2006). How to design and evaluate research in education. McGaw-Hill International Edition.
• Franklin, A., Bevis, L., Ling, Y., & Hurlbert, A. (2010). Biological components of colour preference in infancy. Developmental Science, 13, 346–354.
• Freeman, N. (2007). Preschoolers’ perceptions of gender appropriate toys and their parents’ beliefs about genderized behaviors: Miscommunication, mixed messages, or hidden truths? Early Childhood Education Journal, 34, 357–366.
• Friedman, C. K., Leaper, C. & Bigler, R. S. (2007). Do mothers' gender-related attitudes or comments predict young children's gender beliefs? Parenting: Science and Practice, 7(4), 357-366.
• Goldstein, R. (1994). Toys, play, and child development. Cambridge University Press.
• Gökdağ, R. (2011). Sosyal biliş. S. Ünlü (Ed.), Sosyal Psikoloji-I (s.42- 43), Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Güder, S., & Alabay, E. (2016). 3-6 yaş arasındaki çocukların oyuncak tercihlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 91-111.
• Güney, O. (2012). 5-6 yaş çocuklarında algılanan cinsiyet kalıp yargılarına ilişkin ebeveyn beklentileri ile oyuncak tercihleri arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Hall, J. (2012). Gender issues in mathematics: an ontario perspective. Journal of Teaching and Learning, 8(1), 59–72.
• Halpern, D., Penbow, C., Geary, D., Gur, R., Shibley Hyde, J. & Gernsbacher, M. (2007). The science of sex differences in science and mathematics. Psychological Science in the Public Interest, 8(1), 1–51.
• Halverson C, F., & Waldrop, M. F. (1973). The relations of mechanically recorded activity level to varieties of preschool play behaviour. Child Development, 44, 678-681.
• Harrison, A. C. & O’Neill, S. A. (2003). Preferences and children’s use of gender stereotyped knowledge about musical instruments: making judgements about other children’s preferences. Sex Roles, 49, 389–400.
• He, W., Zhang, Y., Zhu, J., Xu, Y., Yu, W., Chen, W., ... Wang, W. (2011). Could sex difference in color preference and its personality corre- lates fit into social theories? Let Chinese university students tell you. Personality and Individual Differences, 51(2), 154–159.
• Helman, C. (1990). Culture, health and ıllness: an ıntroduction for health professionals (2nd ed.). John Wright.
• Hogben, M. & Byrne, D. (1998). Social learning theory on human sexuality. The Journal of Sex Research, 35(1), 58-71.
• Hurlbert, A. C., & Ling, Y. (2007). Biological components of sex differences in color preference. Current Biology, 17(171), 623–625.
• Hyde, J. & Mertz, J. (2009). Gender, culture, and mathematics performance. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 106(22), 8801–8807.
• Jadva, V., Golombok, S., & Hines, M. (2010). Infants’ preferences for toys, colors and shapes: Sex differences and similarities. Archives of Sexual Behavior, 39, 1261–1273.
• Kahlenberg, S., & Hein, M. (2010). Progression on Nickelodeon? Gender-role stereotypes in toy commercials. Sex Roles, 62, 830–847.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Karaman, Y., & Köksal Akyol, A. (2011). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların yaptıkları resimlerde oyuncak çizimlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 277-296.
• Kaynak, D., & Aktaş, E. (2017). Okul öncesi hikâye ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. Ekev Akademi Dergisi, (72), 67-86.
• Koppitz, E. M. (1968). Psychogical evaluation of children’s human drawings. New York: Crune and Stratton.
• Köseler, F. (2009). Okul öncesi öykü ve masal kitaplarında toplumsal cinsiyet olgusu [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Krishna, S., Thomas, T., & Sreekumar, S. (2024). Gendered parenting and gender role attitude among children. Culture & Psychology. https://doi.org/10.1177/1354067x241285338.
• Landreth, G., & Homeyer, L. (2021). Play as the language of children's feelings. In Play from birth to twelve (pp. 193-198). Routledge.
• Lamm, H., Schmidt, R. W. & Trommsdorff, G. (1976). Sex and social class as determinants of future orientation (time perspective) in adolescents. Journal of Personality and Social Psychology, 34(3), 317-326.
• Langlois, J. H. & Downs, A. C. (1980). Mothers, Fathers, and Peers as Socialization Agents of Sex-Typed Play Behaviors in Young Children. Child Development, 51(4), 1237-1247.
• LEGO, (2021). https://www.lego.com/en-us/aboutus/news/2021/september/lego-ready-for-girls-campaign
• Liebert, R. M., Wicks-Nelson, R. & Kail, R. V. (1986). Developmental psychology. Prentice Hall.
• LoBue, V., & DeLoache, J. S. (2011). Pretty in pink: The early development of gender-stereotyped colour preferences. British Journal of Developmental Psychology, 29, 656–667.
• Martin, C. L. & Ruble, D. (2004). Children's search for gender cues: cognitive perspectives on gender development. Current Directions in Psychological Science, 13(2), 67-70.
• Malchiodi, A. C. (1998). Çocuk resimlerini anlamak. Epsilon Yayınevi.
• MacNaughton, G. (1995). The power of mum. Gender and power at play, 2, (AECA Resource Book Series 2). Canberra: Australian Early Childhood Association.
• Morawska, A. (2020). The effects of gendered parenting on child development outcomes: A systematic review. Clinical Child and Family Psychology Review, 23, 553-576.
• Novelle, A. D. (2010). Pourquoi les garçons n’aiment pas le rose? Pourquoi les filles préfèrent Barbie à Batman? Genre et Socialisation de l’enfance à l’âge Adulte, 25-40.
• Onur, B. (2000). Gelişim psikolojisi. İmge Yayınevi.
• Özaslan, H., Aydoğan, Y. & Gültekin Akduman, G. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının cinsiyet rollerine ilişkin algılarının incelenmesi. İnsan Hak İhlalleri ve sosyal Tramvalar. HEGEM Yayınları.
• Özçelik, T., & Şahin, M. K. (2023). Erken çocukluk dönemi toplumsal cinsiyet rollerinin şekillenmesinde aile tipi, kardeş ve arkadaşların rolü. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(2), 57-67.
• Özdemir, E. (2006). Okul öncesi dönem çocuklarının cinsiyet özeliklerine ilişkin kalıp yargılarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Özkan, B. (2009). Okul öncesi dönem 5-6 yaş çocuklarının cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıp yargılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Öztaş, N. (2007). 4-12 yaş grubu öğrencilerinin resimlerinde figür kullanımı, figürlerin mekan ve elemanlar içindeki özellikleri, renk, leke ve çizgisel kullanımı bakımından değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Padovani, C.E.Q. (2009). An ınvestigation of the effects of portable play equipment to ıncrease physical activity levels of preschool children. [Unpublished doctoral dissertation]. Florida State University.
• Peretti, P. O. & Sydney, T. M. (1984). Parental toy choice stereotyping and its effects on child toy preference and sex-role typing. Social Behavior and Personality: An International Journal, 12(2), 213-216.
• Perry, D. G., White, A. J., & Perry, L. C. (1984). Does early sex typing result from children’s attempts to match their behaviour to sex role stereotypes? Child Development, 55,2115-2121.
• Pianta, R. C., & Longmaid, K. (1999). Attachment-based classifications of children's family drawings: Psychometric properties and relations with children's adjustment in kindergarten. Journal of Clinical Child Psychology, 28(2), 244-255.
• Pitcher, E.G., & Schultz, L. H. (1985). Boys and girls at play: The development of sex roles. Bergin & Garvey Inc.
• Pomerleau, A., Bolduc, D., Malcuit, G., & Cossette, L. (1990). Pink or blue: Environmental gender stereotypes in the first two years of life. Sex Roles, 22, 359–367.
• Poyraz, H. (2003). Okul öncesi dönemde oyun ve oyuncak. Anı Yayıncılık.
• Raag, T., & Rackliff, C. L. (1998). Preschoolers’ awareness of social expectations of gender: Relationships to toy choices. Sex Roles, 38(9/10), 685–700.
• Ruble, D. N., Taylor, L. J., Cyphers, L., Greulich, F. K., Lurye, L. E., & Shrout, P. E. (2007). Effect of gender constancy on age-related changes in gender beliefs. Child Development, 78, 1121–1136.
• Seçgin, F., & Kurnaz, Ş. (2015). Sosyal bilgiler dersinde toplumsal cinsiyet etkinliklerinin öğrencilerin algı ve tutumlarına etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 24-38.
• Solomon, M., ve Schopler, J. (1982). Self-consciousness and clothing. Personality and Social Psychology Bulletin, 8(3), 508–514.
• Sorokowski, P., Sorokowska, A., & Witzel, C. (2014). Sex differences in color preferences transcend extreme differences in culture and ecology. Psychonomic Bulletin & Review, 21(5), 1195–1201.
• Stagnitti, K., Rodger, S., & Clarke, J. (2010). Determining gender-neutral toys for assessment of preschool children’s imaginative play. Australian Occupational Therapy Journal, 44(3), 119–131.
• Şahin, D., & Özaydınlı, B. (2023). TÜBİTAK resimli çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 255-285.
• Şirvanlı Özen, D. (1992). Annenin çalışma durumu ve ebeveynin benimsediği cinsiyet rolü değişkenlerinin çocuğun cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıp yargılarının gelişimi üzerindeki rolleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Taylor, C., Schloss, K., Palmer, S. E., & Franklin, A. (2013). Color preferences in infants and adults are different. Psychonomic Bulletin & Review, 20(5), 916–922.
• Temellioğlu, Ş. H. (2022). Çocuk Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Rolleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Universitesi.
• Unicef (2005). Gender Achievements And Prospects in Education: The Gap Report. http://www.ungei.org/gap/gap.html
• Ünlü, A. (2012). Bazı değişkenlere göre okul öncesi çocuklarının cinsiyet rolü davranışlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Willets, M. (2021). Are gender neutral toys really best for kids? TOYS Journal.
• Wong, W. I., & Hines, M. (2015). Preferences for pink and blue: The development of color preferences as a distinct gender-typed behavior in toddlers. Archives of sexual behavior, 44, 1243-1254.
• Yağan Güder, S. & Alabay, E. (2016). 3-6 yaş arasındaki çocukların oyuncak tercihlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. Journal of Kırşehir Education Faculty, 17(2), 91-111.
• Yağan Güder, S., & Güler Yıldız, T. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların toplumsal cinsiyet algılarında ailenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 424-446.
• Yao, V. (2022). Why should toys be marketed as gender neutral? International Journal of Social Science and Education Research, 5(3), 561-564.
• Yavuzer, H. (2017). Çocuk psikolojisi (40. Basım). Remzi Kitabevi.
• Yavuzer, H. (1995). Yaygın anne-baba tutumları. Ana-baba okulu. Remzi Kitapevi
• Yılmaz, O. (2016). Çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler. T. Şimşek (Ed.), Okul Öncesinde Çocuk Edebiyatı ve Medya (s. 56-57). Grafiker.
• YouGov, (2017). https://today.yougov.com/politics/articles/19919-boys-toys-are-seen-more-universal-girls-toys
• Zemach, I., Chang, S., & Teller, D. Y. (2007). Infant color vision: Prediction of infants’ spontaneous color preferences. Vision research, 47(10), 1368-1381.
• Zosuls, K. M., Ruble, D. N., Tamis-LeMonda, C. S., Shrout, P. E., Bornstein, M. H., & Greulich, F. K. (2009). The acquisition of gender labels in infancy: Implications for gender-typed play. Developmental Psychology, 45, 688–701.