MURAD KAZHLAYEV’İN “PİYANO İÇİN ALTI PRELÜD”ÜNÜN 4, 5 VE 6 NUMARALI PROGRAMLI PRELÜDLERİNİN İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 7 Issue: 2, 141 - 162, 19.10.2025

Mustafa Emre Ak

https://doi.org/10.47956/bmsd.1756545

Abstract

Prelüd formu, 15. yüzyıldan itibaren değişim ve gelişim göstererek günümüze ulaşmış Klasik Batı Müziği formlarından biridir. 20. yüzyılda bu form farklı biçimlerde yorumlanmış ve pek çok özgün örnek ortaya konmuştur. Dağıstanlı besteci Murad Kazhlayev’in (1931–2023) “Piyano için Altı Prelüd” adlı eseri, söz konusu dönemin prelüd anlayışına önemli bir örnek teşkil etmektedir. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden betimsel ve içerik analizi kullanılarak prelüd formu ve programlı müzik bağlamında Kazhlayev’in Prelüdleri incelenmiştir. Araştırmanın amaçları, bir yandan prelüd formu ile programlı müzik üzerine yapılacak çalışmalara katkı sağlamak, diğer yandan ise Kazhlayev’in Prelüdleri’ni Türk piyanistler ve araştırmacılar için daha görünür kılmaktır. Bulgular bölümünde önce bestecinin yaşamı ve prelüd formunun tarihçesi özetlenmiş, ardından müzikte programlılık kavramı kısaca ele alınmıştır. Daha sonra Kazhlayev’in “Piyano için Altı Prelüd”’ünün 4, 5 ve 6 numaralı programlı prelüdleri, form ve müzikal yapı açısından incelenmiştir.

Keywords

Murad Kazhlayev , Prelüd Formu , Programlı Müzik , 20. Yüzyıl Piyano Müziği.

Ethical Statement

ETİK: Bu makale, araştırma ve yayın etiğine uygun olarak hazırlanmıştır. ÇIKAR ÇATIŞMASI VE FİNANSAL KATKI BEYANI: Çalışmamın tarafsızlığı ile ilgili bilinmesi gereken bir mali katkı veya diğer çıkar çatışma ihtimali (potansiyeli) ve ilişki alanı yoktur.

AN ANALYSIS OF PROGRAMMED PRELUDES NO. 4, 5 AND 6 OF MURAD KAZHLAYEV’S “SIX PRELUDES FOR PIANO”

Abstract

The prelude form, which has undergone transformation and development since the 15th century, is one of the genres of Western classical music that has survived to the present day. In the 20th century, this form was interpreted in diverse ways, resulting in numerous original examples. The work “Six Preludes for Piano” by the Dagestani composer Murad Kazhlayev (1931–2023) constitutes a significant example of the concept of prelude in this period. In this study, Kazhlayev’s Preludes are examined within the context of the prelude form and programmed music using descriptive and content analysis, which are among the qualitative research methods. The aims of the research are, on the one hand, to contribute to future studies on the prelude form and programmed music, and, on the other hand, to make Kazhlayev’s Preludes more visible to Turkish pianists and researchers. In the Findings section, the composer’s life and the historical development of the prelude form are first summarized, followed by a brief discussion of the concept of being programmed in music. Subsequently, the programmed Preludes Nos 4, 5 and 6 from Kazhlayev’s “Six Preludes for Piano” were analyzed in terms of form and musical structure.

Keywords

Murad Kazhlayev , Prelude Form , Programmed Music , 20th-Century Piano Music.

References

• AGAWU, V. Kofi, “Concepts of Closure and Chopin’s Opus 28”, Music Theory Spectrum, (9), 1987, s. 1-17.
• APEL, Willi, Masters of the Keyboard: A Brief Survey of Pianoforte Music, Harvard University Press (2013), Massachusetts, 1947, s. 28.
• APEL, Willi, The History of Keyboard Music to 1700, Bloomington, Indiana University Press (2. Baskı), 1972.
• BALTACI, Ali, “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 2019, s. 379. (18.10.2025).
• BIBER, Heinrich Ignaz Franz von, Battalia â 10, Diletto Musicale (Nr. 357), Doblinger, Wien, 1971.
• DEBUSSY, Claude, Preludes pour Piano (Livre 2), Durand et Cie, Paris, 1913.
• KAZHLAYEV, Murad, Hayatı ve Müziği, Kafkasya Dönemi Yankısı, Moskova, 2005.
• KAZHLAYEV, Murad, Piyano için 6 Prelüd, Sovietski Kompozitor, Moskova, 1968.
• LEDBETTER, David-FERGUSON, Howard, Prelude, Grove Music Online, Macmillan Publishers Ltd, Stanley Sadie Edisyonu, Londra, 2001.
• SAK, Ramazan-ŞAHİN SAK, İkbal Tuba-ÖNEREN ŞENDİL, Çağla-NAS, Eşref, “Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi”, Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, 2021.
• SAY, Ahmet, Müzik Sözlüğü, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara 2002.
• SCHMITZ, E. Roberts, The Piano Works of CLAUDE DEBUSSY, New York, Dover Publication Inc, 1966.
• SCHONBERG, Harold C., The Lives of the Great Composers, New York, W. W. Norton (Revised Edition), 1981.
• SCHULENBERG, David, The Keyboard Music of J. S. Bach, 2. Baskı, Taylor & Francis, New York 2006.
• YILMAZ, Ayça, Frederic Chopin “24 PRELÜD” OP.28, (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Müzik Anasanat Dalı Piyano Programı, Yüksek Lisans Eser Çalışması), İstanbul 2008.
• İnternet Kaynakları
• “Climax” https://www.dictionary.com/browse/climax, (18.10.2025).
• “KAZHLAEV Murad Magomedovich”, https://web.archive.org/web/20080120221509/http:/www.biograph.ru/bank/kazhlayev_mm.htm, biograph.ru, (26. 05. 2025).
• Michael Herman, “Russian, Soviet & Post-Soviet Concertos”, https://musicwebinternational.com/wp-content/uploads/2023/06/Russian-concertos-HP.pdf, (08. 06. 2025).
• “MURAD KAZHLAYEV (b.1931)”, https://grandpianorecords.com/Composer/ComposerDetails/267990, (18.10.2025).
• “Program Music”, https://education.nsw.gov.au/teaching-and-learning/curriculum/creative-arts/creative-arts-curriculum-resources-k-12/7-10-curriculum-resources/program-music#:~:text=scene%20without%20words.-,Content,or%20events%20in%20a%20story (26.09.2025).
• “Scriabin’s Preludes”, https://crosseyedpianist.com/2014/01/24/scriabins-preludes, (26. 09. 2025).
• SCRUTON, Roger, “Programme music”, Grove Music Online, Oxford University Press, 2001, https://oxfordmusiconline.com/grovemusic/view/10.1093/gmo/9781561592630.001.0001/omo-9781561592630-e-0000022394. (14. 06. 2025).
• “VIVALDI: “Four Seasons” Sonnets texts in Italian & English”, https://www.baroquemusic.org/vivaldiseasons.html, (22.09.2025).
• “Yaratılış (Haydn)”, https://tr.wikipedia.org/wiki/Yarat%C4%B1l%C4%B1%C5%9F_(Haydn), (09. 06. 2025).