KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNİN DEPRESYON DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARI The Ways of Coping Stresss and Levels of Depression of The Parents of Children with Chronic Renal Failure

Year 2017, Volume: 7 Issue: 4, 8 - 16, 13.12.2017

Derya Evgin Emine Erdem

Abstract

ÖZET

Amaç: Çalışma, çocuğu Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) tanısıyla izlenen ebeveynlerin depresyon düzeyleri

ve stresle başa çıkma tarzlarının belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır.

Yöntem: 1 Aralık 2008-1 Mart 2009 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi

pediatrik nefroloji klinik ve polikliniğinde çocuğu KBY tanısı ile izlenen 52 ebeveyn örnekleme alınmıştır.

Çalışmanın yapılması için etik kurul izni ve ebeveynlerden yazılı onam alınmıştır. Veri toplama

aracı olarak ebeveynlerin tanıtıcı özellikleri, hastalık ve tedaviye ilişkin bilgilerini içeren anket formu,

Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) kullanılmıştır. Verilerin

değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, homojenlik, korelasyon ve iki ortalama arasındaki farkın

önemlilik testleri kullanılmıştır.

Bulgular: Çalışmada, annelerin depresyon puan ortalamaları 21.53 ± 13.82, babaların 18.83 ± 13.41

olarak bulunmuştur (p>0.05). Çocuk sayısı, hastalığa ilişkin bilgi ve hastanede refakatçi kalma durumunun

ebeveynlerin depresyon puanları üzerinde etkili olduğu saptanmıştır (p<0.05). Annelerin

SBTÖ’nin tüm alt gruplarından aldıkları puan ortalamalarının babalardan yüksek olduğu bulunmuştur

(p>0.05). Çalışmada, annelerin çaresiz yaklaşım ve boyun eğici yaklaşım puanları ile depresyon

puanları arasında pozitif bir ilişki olduğu, babaların ise, çaresiz yaklaşım puanları ile depresyon puanları

arasında pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Bu sonuçlar doğrultusunda, stresle etkili baş etme yöntemlerine ilişkin ebeveynlere eğitim

verilmesi, ebeveyn destek grubunun oluşturulması önerilmektedir.

Anahtar Sözcu¨kler: Kronik böbrek yetmezliği; Çocuklar; Ebeveyn; Depresyon; Stresle başa çıkma

ABSTRACT

Objectives: This study has been done descriptively to determine the ways of coping stresss and

levels of depression of the parents who have Chronic Renal Failure (CRF).

Material and Methods: A sample of 52 parents have been taken from among those who have

children with CRF had been followed up in the pediatric nephrology policlinic and clinic of Erciyes

University Medical Faculty Hospital from December 1st 2008 to March 1st 2009. For the research,

ethical committee and written consent were taken from parents several means of data collection

have been used such as a questionnaire consisting of questions about the characteristics of

parents, knowledge regarding the disease and treatment, difficulties which families suffered, Beck

Depression Inventory (BDE), and Ways of Coping Inventory (CWI). Descriptive statistics, correlation,

homogeneity, significance of difference between two means tests have been used for data analysis.

Results: The depression score of the mothers and fathers were 21.53±13.82, 18.83±13.41

respectively. It was determined that the depression score of the parents are affected by accompanied

in hospital, the number of children and the knowledge of disease (p<0.05). The study revealed

that the subscales scores of CWI of the mothers were higher than the fathers (p>0.05). A positive

relationship was found between depression and succumbing, hopelessness approach scores for the

mothers and between depression and succumbing approach scores for the fathers.

Conclusion: Finally, depending on the results of the study, it is recommended to provide education

to parents about effective methods of coping with stress, create parent support groups.

Keywords: Chronic renal failure; Children; Parents; Depression; Coping with stresss

Keywords

KRONİK BÖBREK YETMEZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİNİN DEPRESYON DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARI The Ways of Coping Stresss and Levels of Depression of The Parents of Children with Chronic Renal Failure

References

• Yayın No: 946, Ankara, 2014, ss. 1. http://www.tsn.org.tr/pdf/Turkiye_ Bobrek_Hastaliklari_Onleme_ve_Kontrol_Programi.pdf (E.T. 08.02.2017). 2. Süleymanlar G, Utaş C, Arinsoy T, Ateş K, Altun B, Altıparmak MR and et al. A population-based survey of chronic renal disease in Turkey-The CREDIT Study. Nephrol Dial Transplant 2011; 26: 1862- 1871. doi: 10.1093/ndt/gfq656. Epub 2010 Nov 4. 3. U.S. Renal Data System. CKD in the United States: An Overview of USRDS 2015 Annual Data Report. https://www.usrds.org/2016/ EVGİN ve ark. Ebeveynlerde Depresyon ve Stresle Başa Çıkma Bozok Tıp Derg 2017;7(4):8-16 Bozok Med J 2017;7(4):8-16 16 view/v1_00.aspx E. T. 03.01.2017. 4. Süleymanlar G, Ateş K, Seyahi N. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon - Registry 2015. Ankara: Türk Nefroloji Derneği, 2016, ss. 1-6, 61-94. 5. Seyahi N, Altıparmak MR, Süleymanlar G. Türkiye’de Renal Replasman Tedavilerinin Güncel Durumu: Türk Nefroloji Derneği Kayıt Sistemi 2014 Yılı Özet Raporu. Turk Neph Dial Transpl 2015; 24 (1): 10-16. 6. Theofanidis, D. Chronic illness in childhood: psychosocial adaptation and nursing support for the child and family. Health Science Journal 2007; (2):1-9. 7. Tong A, Lowe A, Sainsbury P, Craig JC. Parental perspectives on caring for a child with chronic kidney disease: An in-depth interview study. Child: Care, Health & Development 2010; 36: 549–557. 8. Er M. Çocuk, hastalık, anne-babalar ve kardeşler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2006; 49: 155-168. 9. Tjaden L, Tong A, Henning P, Groothoff J, Craig JC. Children’s experiences of dialysis: A systematic review of qualitative studies. Arch Dis Child 2012. doi:10.1136/archdischild-2 of 8 2011-300639. 10. Barlow JH and Ellard DR. The psychosocial well-being of children with chronic disease, their parents and siblings: an overview of the research evidence base. Blackwell Publishing Ltd, Child: Care, Health&Development 2006;32(1):19-31.