EKTOPİK GEBELİK TEDAVİSİNDE DÜŞÜK TEK DOZ METHOTREXATE SONRASI GELİŞEN PANSİTOPENİ VE STEVENS-JOHNSON SENDROMU; OLGU SUNUMU VE LİTERATÜR DERLEMESİ Pancytopenia and Stevens-Johnson Syndrome After Single Low Dose Methotrexate for Treatment of Ectopic Pregna

Year 2016, Volume: 6 Issue: 1, 60 - 63, 26.04.2016

İsmail Burak Gültekin , Soner Düzgüner Tugba Oskay Ömer Çobanoglu

Abstract

Ektopik gebelik genellikle poliklinik şartlarında tanısı konulan ve tedavisi yapılan bir durumdur. He- modinamik olarak stabil ve yandaş sorunu olmayan hastalarda
düşük tek doz methotrexate sıklıkla tercih edilen tedavidir. Methotrexate'ye karşı gelişen mukozit, abdominal kramplar ve yorgunluk gibi yan etkiler sıklıkla
öngörülebilir ve doz bağımlıdır. Her ne kadar ektopik gebeliklerde kullanılan düşük dozlar ile beklenmese de, pansitopeni benzeri ciddi ve öngörülemeyen
yan etkiler de müm- kündür. Sunduğumuz vakada düşük tek doz (50mg/m2 vücut yüzey alanı) methotrexate sonrası ciddi pansitopeni gelişimi anlatılmıştır.
30 yaşında, gravida 2, para 1 kadın hasta son adet tarihine göre 7 haftalık ektopik gebelik tanısı aldı. Düşük tek doz methotrexate uygulaması sonrasında
ciddi pansitopeni ve yaygın deri döküntüleri izlendi.Bu vaka İngilizce literatürde böbrek fonksiyonları normal olan bir ektopik gebelik vakasında düşük tek doz
methotrexate uygulaması sonrası gelişen ilk ciddi pansitopeni vakasıdır.

Anahtar kelimeler: Ektopik gebelik; Methotrexate; Pansitopeni; Stevens-Johnson sendromu.

ABSTRACT

Ectopic pregnancies are usually diagnosed and treated in outpatient setting. Single low dose methotrexate is often the choice of treatment in
therwise normal and hemodynamically stable patient. Adverse reactions to methotrexate are mostly predictable and dose dependent such as mucositis,
abdominal crampings and malaise. Although it is safe with low doses used in ectopic pregnancy, serious adverse and unpredictable reaction such as pancytopenia
is possible. We report here a case with a rare but serious drug reaction after a single low dose (50mg/m2 body surface area) methotrexate. A 30-year-old
woman with gravida 2, para 1 was diagnosed as ectopic pregnancy at 7 weeks of pregnancy due to her last menstrual period. Severe pancytopenia and diffuse
skin eruptions developed after single, low dose (50mg/m2) methotrexate application. This is the first reported case in English literature of pancytopenia caused
by low dose methotrexate in a patient with normal kidney function.

Key words: Ectopic pregnancy; Methotrexate; Pancytopenia; Stevens-Johnson syndrome