NARSİSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞU VE PSİKODİNAMİK ALT TİPLERİ

Year 2022, Volume: 5 Issue: 9, 114 - 129, 01.01.2022

Kenan Turan

Abstract

Narsisistik kişilik bozukluğu, dünyada ortak kabul görmüş bir tanılama sistemi olan Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nda (DSM-5) açıklanan 12 kişilik bozukluğundan birisidir. Narsisistik kişilik bozukluğunun DSM-5’teki betimsel tanımlamasından farklılıklar taşıyan psikodinamik tasvirleri de bulunmaktadır. Bu tasvirler kendi içinde de yorum farklılıkları bulunan psikodinamik yaklaşımların çeşitli alt tip narsisistik yapılanmalar tarif etmesine sebep olmuştur.

DSM ruhsal bozukluklara dair tanımlamalar yaparken betimsel bir yaklaşım ortaya koymaktadır. Bu betimsel yaklaşım bireyin sahip olduğu ruhsal bozukluğun daha çok toplum tarafından gözlemlenen ve dışa vurulan bir tarifini içermektedir. Psikodinamik yaklaşımlar ise ruhsal bozuklukların altında yatan sebeplere, bireyin bu ruhsal bozukluğa neden olan çocukluk çağı yaşantılarına, iç çatışmalarına, gözlemlenenden ziyade içsel süreçlerine odaklanmaktadır.

“Narsisistik kişilik bozukluğu ve psikodinamik alt tipleri” adlı bu çalışmada literatür taraması yöntemi kullanılarak narsisistik kişilik bozukluğunun betimsel ve dinamik tanımlamaları, bu tanımlamalar arasındaki farklılıklar ve narsisistik kişilik bozukluğunun psikodinamik temelli alt türleri farklı kuram ve kuramcıların perspektifinden ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede psikodinamik yaklaşımlardan Kendilik Psikolojisi, Çağdaş Nesne İlişkileri ve Masterson Yaklaşımı kuramlarının narsisistik kişilik bozukluğuna dair değerlendirmelerine yer verilmiştir. Çalışmada narsisistik kişilik bozukluğunun betimsel ve dinamik tanımlama farklılıkları, dinamik alt tiplerinin neler olduğu ve bu alt tipler arasındaki farklar vurgulanarak alana katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Keywords

Narsisizm, Kişilik Bozukluğu, Psikodinamik, Betimsel, Narsisistik Kişilik Bozukluğu

References

• Akhtar, S. (2009). Comprehensive Dictionary of Psychoanalysis. London: Karnac.
• Akhtar, S. (2014). Acının Kaynakları. (E. O. Gezmiş, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bergler, E. (1949). The Basic Neurosis. New York: Harper & Brothers.
• Birliği, A. P. (2014). DSM-5 Tanı Ölçütleri. (E. Köroğlu, Çev.) Ankara: HYB Yayıncılık.
• Bursten, B. (1973). Some narcissistic personality types. International Journal of Psychoanalysis,(54), 287-300.
• Cooper, A. M. (1988). The narcissistic-masochistic character. In R. A. Glick & D. I. Meyers (Eds.), Masochism: Current psychoanalytic perspectives. Analytic Press, Inc., 117-138.
• Çoklar, I. (2014). Kişilik Özellikleri İle Bağışlama Eğilimi Arasındaki İlişkinin İntikam Güdüsü ve Adalete Duyarlılık Temelinde İncelenmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı.
• Çorak, A. (2018). Oda Dışından Narsisist. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 221-232.
• Fenichel, O. (1945). The Psychoanalytic Theory of Neurosis. New York - London: W.W. Norton & Company.
• Freud, S. (1914). Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası (7 b.). (S. M. Tuna, Dü., B. Büyükkal, & S. M. Tura, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Gabbard, G. O. (1989). Two Subtypes of Narcissistic Personality Disorder. Bulletin of Menninger Clinic, 53, 527-532.
• Hartmann, H. (1950). Comments on the Psychoanalytic Theory of the Ego. The Psychoanalytic Study of the Child, 5(1), 74-96.
• Hunt, W. (1995). The Diffident Narcissistic: A Character Type Illustrated in the Beast in the. International Journal of Psychoanalysis, 1257-1267.
• Kardaş, S. (2017). Sanal Kimlik ve Spiritüel İyi Oluşun Üniversite Öğrencilerinin Narsistik Eğilimlerini Yordayıcılığı. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı.
• Kernberg, O. (2012). Aşk ve Saldırganlığın Ayrılmaz Doğası. (T. Özakkaş, Dü., & A. Coşkun, Çev.) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Kernberg, O. (2019). Sapıklıklarda ve Kişilik Bozukluklarında Saldırganlık (4 b.). (S. M. Tura, Dü., & M. B. Büyükkal, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Kernberg, O. (2019). Sınır Durumlar ve Patolojik Narsisizm (5 b.). (S. M. Tura, Dü., & M. Atakay, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Kohut, H. (1971). Kendiliğin Çözümlenmesi (4 b.). (S. M. Tura, Dü., C. Atbaşoğlu, B. Büyükkal, & C. İşcan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Kohut, H. (1977). Kendiliğin Yeniden Yapılanması (4 b.). (S. M. Tura, Dü., & O. Cebeci, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Kohut, H. (1984). Psikanaliz Nasıl Sağaltır (2 b.). (T. Özakkaş, Dü., & F. B. Helvacıoğlu, Çev.) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Kohut, H., Basch, M. F., Erten, Y., Gill, M., Grotstein, J., & Miller, J. (2014). Psikanalizin Öteki Yüzü: Heinz Kohut. (İ. Anlı, G. Budan, E. Kalem, P. Koçak, S. Meskill, N. Mitrani, . . . Ö. Terbaş, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Lasch, C. (2006). Narsisizm Kültürü. (Ü. H. Yolsal, & S. Öztürk, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Lingiardi, V., & McWilliams, N. (2020). Psikodinamik Tanı Kılavuzu. (T. Özakkaş, Dü., M. Benveniste, & M. Arık, Çev.) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Mahler, M. S., Pine, F., & Bergman, A. (1975). İnsan Yavrusunun Psikolojik Doğumu (3 b.). (S. M. Tura, Dü., & A. N. Babaoğlu, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Masterson, J. F. (2013). Bağlanma Kuramı ve Nörobiyolojik Kendilik Gelişimi Açısından Kişilik Bozuklukları. (T. Özakkaş, A. Çorak, Dü, & H. Şentürk, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Masterson, J. F. (2016). Narsisistik ve Borderline Kişilik Bozuklukları (2 b.). (T. Özakkaş, Dü., & B. Açıl, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Masterson, J. F., & Lieberman, A. (2017). Terapistler İçin Kişilik Bozuklukları Rehberi (2 b.). (T. Özaakkaş, Dü., & M. Benveniste, Çev.) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Özakkaş, T. (2012). Masterson Yaklaşımına Genel Bakış. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Özakkaş, T. (2020). Kohut'u Anlamak İçin Kendilik Çözümlemesinin Şerhi. İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Palombo, J., Bendicsen, H., & Koch, B. (2018). Psikanalitik Gelişim Teorileri Rehberi (1 b.). (T. Özakkaş, Dü., & F. B. Helvacıoğlu, Çev.) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.
• Quinodoz, J.-M. (2020). Freud'u Okumak. (A. G. Küey, Dü., B. Kolbay, & Ö. Soysal, Çev.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Reich, W. (1945). Karakter Analizi. (L. Uslu, Çev.) İstanbul: Cem Yayınevi.
• Rosenfeld, H. (1987). Impasse and Interpretation: Therapeutic and Anti-Therapeutic Factors in the Psychoanalytic Treatment of Psychotic, Borderline, and Neurotic Patients. London: Published İn Association With The İnstitute Of Psychoanalysis.
• Şen, G. (2019). Narsistik Örüntüler ve Zorlayıcı Kişilerarası Deneyimlere Verilen Tepkiler: Bilişsel Kişilerarası Kuram Çerçevesinde Üniversite Öğrencileri Örnekleminde Bir İnceleme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Klinik Psikoloji Bilim Dalı.
• Türk Dil Kurumu Sözlüğü. (2021, 01 15). Türk Dil Kurumu Sözlüğü: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Winnicott, D. W. (1971). Oyun ve Gerçeklik (4 b.). (S. M. Tura, Dü., & T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Yeomans, F. E., Clarkin, J., & Kernberg, O. (2016). Borderline Kişilik Bozukluğu İçin Aktarım Odaklı Psikoterapi. (T. Özakkaş, Dü., & M. Kamer, Çev.) İstanbul: Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları.