BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR PROGRAMLARINDA OKUYAN ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN BÖLÜMLERİNE UYUMLARINI TESPİT ETMEK AMACIYLA ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2017, Cilt: 11 Sayı: 3, 340 - 353, 01.12.2017

Sevinç Namlı Sibel Suveren

Öz

Bu araştırma, beden eğitimi ve spor programlarında okuyan engelli öğrencilerin bölümlerine uyumlarını tespit etmeye yönelik ölçek geliştirme çalışmasıdır. Araştırma, 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında Türkiye genelindeki 21 üniversitenin Beden eğitimi ve spor programlarında öğrenim gören 28’si görme engelli, 7’u işitme engelli, 36‘sı bedensel engelli toplamda 71 olmak üzere tüm engelli öğrencilerin katılımıyla gerçekleşmiştir. 46 maddelik soru havuzu, uzmanların incelemesi sonucu 37 maddelik ölçek taslağı 5’li Likert tipi olarak düzenlenmiştir. Madde analizleri kapsamında, maddelerin ayırt ediciliğini tespit etmek amacıyla düzeltilmiş madde toplam test korelasyonu incelenmiş ve toplam puan üzerinden % 27’lik alt-üst grup karşılaştırmaları yapılmıştır. Analizler sonucunda bazı maddelerin çıkarılması ile ölçekte 18 madde kalmıştır. Ölçeğin 4 faktörde açıkladığı varyans %60,87, hesaplanan KMO uyum ölçüsü değeri 0,71’dir. Aynı veriler için hesaplanan Bartlett Küresellik Testi 597,617 olup 0,01 düzeyinde manidardır X2153=597,617 . Geliştirilen ölçeğinin 4 faktör ve 18 maddelik yapısının doğrulanıp doğrulanmadığı doğrulayıcı faktör analizi DFA ile incelenmiştir. Doğrulayıcı Faktör Analizi sonrası ölçeğin nihai hali 17 madde ve 4 faktörden oluşmuştur. Cronbach alpha iç tutarlılık katsayıları 1. Faktörüne ilişkin, 77, 2. Faktörüne ilişkin, 83, 3. Faktörüne ilişkin, 81 ve 4. Faktörüne ilişkin, 66 güvenirlik katsayısı ile kabul edilebilir düzeyde güvenir olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler : Engellilerde spor, uyum, üniversite eğitimi, ölçek geliştirme

Anahtar Kelimeler

Engellilerde spor, uyum, üniversite eğitimi, ölçek geliştirme

THE SCALE DEVELOPMENT STUDlES TO FlND OUT THE ADAPTATlON OF DlSABLED STUDENTS STUDYlNG AT PHYSICAL EDUCATlON AND SPORTS PROGRAMS

Öz

This research is a scale development study to find out the adaptation of disabled students studying at Physical Education and Sports Programs. The research was done with the attendance of all disabled students, 28 of whom are sight-disabled, 7 of whom are hearing-disabled, 36 of whom are physically disabled, 71 in total, studying Physical Education and Sports Programs of 21 University throughout Turkey during 2014-2015 Academic Year. The question pool with 46 articles was designed as 37 article scale sketch with five-hold Likert type in result of the experts' examination. With the analyses of the articles, total test correlation of edited articles were examined in order to find out the distinctiveness of the articles and over the total grade a 27% comparisons of super and sub-groups were made. As a result of the analyses, there were 18 articles left due to the removal of some articles. The variance that the scale defined in 4 factors was 60,87% and the calculated KMO adaptation level value was 0,71. Calculated for the same data, Bartlett Tests of Sphericity was 597,617, which is meaningful in 0,01 X2153=597,617 . Whether the developed scale's 4 factor and 18 articles were confirmed or not was examined with the confirmatory factor analysis. After the confirmatory factor analysis, the final form of the scale was consisted of 17 articles and 4 factors. It was result that Cronbach alpha internal coefficient of consistence with regarding 1st factor 77, 2nd factor 83, 3rd factor 81 and 4th factor 66 was determined trustworthy at an acceptable level with 66 reliability coefficient

Anahtar Kelimeler

Sports in disabilities, adaptation, university education, scale development

Kaynakça

• Karahan, B. G. (2011).Engelli öğrencilerin beden eğitimi dersine yönelik tutumları ve karşılaştıkları sorunlar.
• sayfasından erişilmiştir. Tezi).
• https://tez.yok.gov.tr 2. Burcu, E., (2007). Türkiye’ de özürlü birey olma temel sosyolojik özellikleri ve sorunları üzerine bir araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Çolak, M., & Çetin, C. (2014). Öğretmenlerin engelliliğe yönelik tutumları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1).
• Şahin, N. (2012). Engellilere yönelik eğitim yapılarının tasarım prensipleri ve örnekler üzerinde incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Riddell, S., & Weedon, E. (2014). Disabled students in higher education: Discourses of disability and the negotiation of identity. International Journal of Educational Research, 63, 38-46.
• Ataman, A., (2007). Yüksek öğrenimdeki engelli öğrencilerin karşılaştığı sorunlar engellilere sağlanan eğitim önlemleri. Özürlüler’07 Kongre Sergi Ve Sosyal Etkinlikleri’nde sunulmuş bildiri, İstanbul.
• Ercan, A. R. (1998). Eğitimde başarı için öğrenci tanıma teknikleri. Üçüncü Baskı. Ankara: Milli Eğitim.
• Cardol, M., Jong, B. A., Bos, G., Groot, B., & Haan, R. (2002). Beyond disability: perceived participation in people with a chronic disabling condition. Clinical Rehabilitation, 16; 27-35.
• Jang, Y., Wang, Y., & Wang, J. (2005). Return to work after spinal cord injury in Taiwan: The contribution of fonctional independence. Archives Physical Medicine and Rehabilitation, 86, 681-6.
• Ostir, G. V., Granger, C. V., Black, T., Roberts, P., Burgos, L., Martinkewiz, P., & Ottenbacher, K. J. (2006). Preliminary result for the PAR-PRO: A measure of home and community participation. Archives Physical Medicine and Rehabilitation, 87: 1043-51.
• Barf, H. A., Post, M., Verhoef, M., Jennekens- schinkel, A., Gooskens, M., & Prevo, H. (2009). Restrictions in social participation of young adults with spina bifida. Disability and Rehabilitation, 31(11), 921-7. 12. Akyürek G. (2011). Engelli kişilerin toplumsal katılımlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yüksek lisans erişilmiştir.
• sayfasından 13. Topsaç, M. (2013). Üniversitede okuyan engelli öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). Bedensel ve süreğen hastalıklar. Ankara: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. 15. İkiz, F.E., & Otlu, B.M. (2015). Üniversite yaşamına uyum sürecinde yaşanan sorunlar ve başa çıkma yolları. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 35-52.
• Karasar, N., Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2014
• Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). BilimselAraştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 11.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Erkuş, A. (2014). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I: Temel Kavramlar Ve İşlemler (2. Baskı). Ankara
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (Genişletilmiş 20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Cole, D. A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 584-594.
• Kline, R.B. (2005), Principles and practice of structural equation modeling (2nd Edition ed.). New York: The Guilford Press.
• Özdamar, K., (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I, Eskişehir, Kaan.
• Son, Y. M., & Jung, B. S. (2015). Convergence development of video and e-learning system for education disabled students. Journal of the Korea Convergence Society, 6(4), 113-119.
• Blichfeldt, B. S., & Nicolaisen, J. (2011). Disabled travel: not easy but doable. Current Issues in Tourism, 14(1), 79-102.
• Darcy, S. (2010). Inherent complexity: Disability, accessible tourism and accommodation information preferences. Tourism Management, 31(6), 816-826.
• Olgun, R., & Yılmaz, T. (2014). Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Niğde Kızılelma parkı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(1), 48-63.
• Çınar, H., Arslan, A. R., Öztürk, A. M., & Bülbül, R. (2015). Kamu binaları: Engellilerin donatı ve mobilya kullanımına yönelik yaşam analizi. SDÜ Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 329-337.
• Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. Psychology.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Seçkin.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. İkinci Baskı, Ankara: Nobel.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Şekercioğlu, G., (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik, SPSS ve LISREL uygulamaları. Birinci Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Dördüncü Baskı. Ankara: Nobel.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (2nd ed.). London: Sage Publications.Pegem Yayınları. 36. Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. İkinci Baskı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.