ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE REKREASYONEL AKIŞ DENEYİMİNİN MUTLULUK ÜZERİNE ETKİSİ

Year 2024, Volume: 18 Issue: 1, 49 - 61, 01.04.2024

Gözde Demiral , Gizem Karakaş

Abstract

Araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin rekreasyonel akış deneyimlerinin (RAD) mutluluk üzerine etkisini araştırmak ve cinsiyet, bölüm, fiziksel aktiviteye katılım süresi ve sıklığı değişkenleri açısından da farklılıklarını incelemektir. Araştırma modeli, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılarak oluşturulmuştur. Araştırmaya 2022-2023 eğitim öğretim döneminde Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerden kolayda örnekleme yöntemi ile 410 öğrenci dahil olmuştur. Verilerin elde edilmesinde kişisel bilgi formu, Rekreasyonel Akış Deneyimi Ölçeği ve Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında yüz yüze anket tekniği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans (one-way ANOVA) analizi, pearson korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. SPSS programı üzerinden yapılan tüm analizlerde anlamlılık düzeyi .05 olarak ele alınmıştır. Bulgular incelendiğinde, üniversite öğrencilerinin rekreasyonel akış deneyimleri ile mutluluk düzeyleri arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı ilişki olduğu; rekreasyonel akış deneyiminin mutluluk üzerinde anlamlı yordayıcı güce sahip olduğu tespit edilmiştir. Değişkenler arası farklılıklara bakıldığında, cinsiyet değişkeninde RAD açısından herhangi bir anlamlı farklılık bulunmamıştır. Mutluluk düzeyinin kadın öğrencilerde daha fazla olduğu bulunmuştur. Birden fazla fiziksel aktiviteye katılan öğrencilerin RAD ve mutluluk düzeylerinin fazla olduğu bulunmuştur. Fiziksel aktiviteye katılımda süre ve sıklık değişkenlerinde mutluluk düzeylerinin farklılaşmadığı ancak RAD’ın fiziksel aktiviteye daha sık katılım sağlandığında farklılaştığı görülmüştür. Sonuç olarak, rekreasyonel akış deneyimi arttıkça mutluluk düzeyinin de arttığı ve rekreasyonel akış deneyiminin mutluluğu yordadığı söylenebilir.

Keywords

rekreasyonel akış deneyimi, mutluluk, üniversite öğrencisi

Ethical Statement

Bu çalışma ilk yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir. Ayrıca, ERPA International Congresses on Education 2023’te sözel bildiri olarak sunulmuştur.

References

• Csikszentmihalyi M., Asakawa K. (2016). Universal and cultural dimensions of optimal experiences. Japanese Psychological Research. 58(1), 4-13.
• Erdem D., Yaylı A. (2022). Rekreasyon bağlamında Csikszentmihalyi’nin akış teorisine kuramsal bir bakış. Journal of Recreation and Tourism Research. 9(4), 98-113.
• Fullagar CJ., Knight PA., Sovern HS. (2012). Challenge/skill balance, flow, and performance anxiety. Applied Psychology. 62(2), 236-259.
• Collins AL., Sarkisian N., Winner E. (2009). Flow and happiness in later life: An investigation into the role of daily and weekly flow experiences. Journal of Happiness Studies. 10, 703–719.
• Argan M., Tokay Argan M., Dursun MT. (2018). Examining relationships among well-being, leisure satisfaction, life satisfaction, and happiness. Health Sciences. 7(4), 49-59.
• Ayhan C., Eskiler E., Soyer F. (2020). Rekreasyonel katılımcılarda akış deneyiminin ölçülmesi: Ölçek geliştirme ve doğrulama. Journal of Human Sciences. 17(4), 1297-1311.
• Decloe, Melissa D., Andrew TK., Mark EH. (2009). Social participation, flow and situational involvement in recreational physical activity, Journal of Leisure Research. 41(1), 73-91.
• Wöran B., Arnberger A. (2012). Exploring relationships between recreation specialization, restorative environments and mountain hikers’ flow experience, Leisure Sciences. 34(2), 95-114.
• Yıldız, A. (2021). Spor bilimleri öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsizliklerinin mutluluk düzeyleri üzerine etkisi. Yüksek lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
• Yetim G., Hastürk G., Argan M. (2020). Retro temelli ramazan etkinlikleri: nostalji eğilimi, akış deneyimi, etkinlik tatmini, boş zaman tatmini, yaşam tatmini ve mutluluk arasındaki ilişki. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 8(3), 781-791.
• Özdemir Ş. (2019). Büyük ölçekli fitness merkezi kullanıcılarının tatminin, ilgilenim ve mutluluk düzeylerine etkisinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Özdemir Y., Koruklu N. (2011). Üniversite öğrencilerinde değerler ve mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(1), 190- 210.
• Rheinberg F., Engeser S. (2018). Intrinsic motivation and flow. Heckhausen J., Heckhausen H. (editör). Motivation and action. Springer. Germany, 579-578.
• Orhun BN., Gülcan B. (2022). Turizm ve Rekreasyonda Csikszentmihalyi’nin akış teorisi’nin bibliyometrik analizi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel. 5(3), 959-970.
• Ayhan C. (2022). Serbest zaman ilgilenimi, rekreasyonel akış deneyimi, rekreasyonel fayda ve serbest zaman tatmininin tekrar katılım niyeti üzerine etkisi. Doktora Tezi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Sakarya.
• Demirel M., Varol F., Bozoğlu MS., Alper K., Aksu HS. (2022). Rekreatif amaçlı tenis oynayan bireylerde akış deneyimi ve serbest zaman ilgilenimi. Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9, 54-66.
• Karasar N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. 34. Baskı. Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara. 114-115.
• Demirci İ., Ekşi H. (2018). Keep calm and be happy: A mixed method study from character strengths to well-being. Educational Sciences: Theory & Practice. 18(29) 303–354.
• Ak B. (2017). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. İçinde: Ş. Kalaycı (editör). 8. Baskı. Ankara: Dinamik Akademi.
• Eryılmaz G., Unur K., Akgündüz Y. (2021). How do flow experiences and emotional states of individuals participating in recreational activities affect their self-efficacy perceptions and life satisfaction?. Journal of Multidisciplinary Academic Tourism. 6(2), 127-142.
• Akman E. (2018). Sağlık profesyonellerinde akış deneyiminin öznel iyi oluş üzerine etkisi: Bir kamu ve özel hastane örneği. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Özcan Ö. (2019). Yerel yönetimlerin meslek edindirme kursları ve halk merkezleri çatısı altında sunduğu rekreasyon faaliyetlerine katılan kadınların akış deneyimi ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eskişehir.
• Ulu EK. (2022). Aşçılarda akış deneyimi, iş tatmini ve öznel iyi oluş ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İstanbul.
• Cheng TM., Lu CC. (2015). The causal relationships among recreational involvement, flow experience, and well-being for surfing activities. Asia Pacific Journal of Tourism Research. 20(1), 1486-1504.
• Bryce J., Haworth J. (2002). Wellbeing and flow in sample of male and female office workers. Leisure Studies. 21, 249-263.
• Carpentier J., Mageau GA., Vallerand RJ. (2012). Ruminations and flow: Why do people with a more harmonious passion experience higher well-being? Journal of Happiness Studies. 13(3), 501–518.
• Clarke GS., Haworth TJ. (1994). Flow experience in the daily lives of sixthform college students. British Journal of Psychology. 85(4), 511–523.
• Ayhan C., Alanoglu Ş. (2023). The effect of recreational flow experience on mental well-being in fitness participants. Journal of Social Sciences and Education. 6(2), 346-360.
• Moutinho HA., Monteiro A., Costa A., Faria L. (2019). The role of emotional intelligence, happiness and flow on academic achievement and subjective wellbeing in the university context. Revista Iberoamericana De Diagnostico Y Evaluacion-E Avalıacao Psicologica. 3(52), 99-114.
• Chen LH., Ye YC., Chen MY., Tung IW. (2010). Alegría! Flow in leisure and life satisfaction: The mediating role of event satisfaction using data from an acrobatics show. Social Indicators Research. 99(2), 301-313.
• Chang LC. (2003). Relationship among demographic variables, flow experience, leisure satisfaction and life satisfaction of elder adults in nursing Home. Master’s thesis, National Dong Hwa University. Taiwan.
• Lo. Yu-Chih. (2017). A study of ınnovative leisure sports concept - the ınfluence of triathlon leisure fit and flow experience on happiness: flow experience as a mediator. International Journal of Organizational Innovation. 10(1), 318-336.
• Tsaur SH., Yen CH., Hsiao SL. (2013). Transcendent experience, flow and happiness for mountain climbers. International Journal of Tourism Research. 15(4), 360-374.
• Sahoo FM., Sahu R. (2009). The role of flow experience in human happiness. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology. 35, 40-47.
• Aydın İ. (2022). Serbest zaman ilgilenimi ve yaşam doyum ilişkisinde etkinlik doyumunun kısmi aracılık etkisi: Rekreasyonel koşucular örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi. 13(1), 53-72.
• Bedir F. (2023). Üç boyutlu bilgisayar oyunlarının rekreasyonel akış deneyimi ve serbest zamanda sıkılma algısı açısından incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 8(3), 270-279.
• Kaya B., Metin T., Akoğlan Kozak, M. (2015). Kapalı rekreasyon tesislerinde kullanıcıların akış deneyimi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2(2), 6-25.
• Korer E., Alpullu A. (2020). Racketlon sporcularının akış kuramı boyutunda farklılıkların incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi. 4(2) , 97-105.
• Sweetser P., Wyeth P. (2005). GameFlow: a model for evaluating player enjoyment in games Computers in Entertainment. 3(3), 3-13.
• Yang JC., Quadir B. (2018). Individual differences in an English learning achievement system: gaming flow experience, gender differences and learning motivation. Technology, Pedagogy and Education. 27(3), 351-366.
• Kul AS., Şebin K., Şebin H., Birinci MC. (2022). Investigation of recreational flow experiences of ındividuals participating in curling sport. Anatolia Sport Researc. 3(3), 1-8.
• Yazıcı M., Recep ÖZ., Yıldızhan YÇ., Sağır M. (2023). Kayak sporuna katılan bireylerin rekreasyonel akış deneyimlerinin incelenmesi. Anatolia Sport Research. 4(1), 34-43.
• Yıldız Y. (2015). Spor yapan ve spor yapmayan üniversite öğrencilerinin sosyalleşme ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Muğla.
• Bağcı R., Uslu S., Sarıçam H. (2019). Rekreasyonel etkinliklere katılan ve katılmayan bireylerin mutluluk yönelimlerinin incelenmesi. International Sport Science Student Studies. 1(1), 27-34.
• Doğan E., Yılmaz AK., Kabadayı M., Mayda MH. (2018). Spor bilimleri öğrencileri ile farklı fakültelerde okuyan öğrencilerin sosyalleşme ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22, 403-411.
• Güzel GP., Esentaş M., Yavaş TÖ. (2021). Serbest zaman nostaljisinin mutluluk üzerindeki etkisinde demografik değişkenlerin düzenleyici rolü. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi. 5(1), 1-18.
• Akyüz H., Yaşartürk F., Karataş İ., Türkmen M. & Zorba E., (2018) Rekreasyon bölümünde öğrenim gören öğrencilerin serbest zaman motivasyonlarının mutluluk düzeyleri üzerine etkisi. Journal of Human Sciences. 15(2), 1086-1096.
• Ardahan F., Lapa TY. (2010). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmin düzeylerinin cinsiyete ve gelire göre incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi. 21(4), 129-136.
• Serdar E., Donuk, B. (2020). Üniversite öğrencilerinin serbest zaman doyum düzeyleri ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. The Journal of Social Sciences. 28(28), 429-438.
• Esel E. (2005). Kadin ve erkek beyninin farkliliklari. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni. 15(3), 138-152.
• Nawijn J., Veenhoven R. (2011). The effect of leisure activities on life satisfaction: The importance of holiday trips. In The Human Pursuit of WellBeing. Springer, Dordrecht. 39-53.
• Güven Y. (2018). Çalışanların rekreasyon etkinliklerine katılım sıklıklarının mutluluk ve yaşam kalitesi üzerine olan etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Durmaz H. (2020). Gençlerin serbest zaman etkinliklerine yönelik tutumları ile doyum ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki: Manisa Gençlik Merkezleri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa.
• McNeillie G. (2019). Can dance exergaming impact adolescent girls selfefficacy toward physical activity? Journal of Physical Education, Recreation & Dance. 90(2), 61-61.
• Havıtz ME., Mannell RC. (2005). Enduring involvement, situational involvement, and flow in leisure and non-leisure activities. Journal of Leisure Research. 37(2), 152-177.
• Duman S., Yurtdaş ŞŞ., Batuhan ORDU. (2022). Sosyal yeterlik ve rekreasyonel katılım, akış deneyiminin belirleyicileri midir? Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(2), 157-172.
• Ekinci E. (2023). Macera arayışı, akış deneyimi ve serbest zaman tatmini ilişkisi: açık alan rekreasyon katılımcıları üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Emir E., Yıldız K. (2023). Merak ve keşfetme ile durumsal içsel motivasyonun rekreasyonel akış deneyimini yordayıcı etkisi: Doğa sporcuları üzerine bir araştırma. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 6(3), 703-714.
• Chang, Hsuan Hsuan (2016). Gender differences in leisure involvement and flow experience in professional extreme sport activities. World Leisure Journal. 59(2), 1-16.