DOES DIGITAL LITERACY HAVE A ROLE IN PREDICTION OF ACADEMIC CONTROL FOCUS?

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 2, 132 - 144, 15.08.2024

Alptuğ Soyer , Nuri Berk Güngör , Fikret Soyer

Öz

The aim of the research is to determine the effect of the digital literacy level of the individuals studying at the Faculty of Sport Sciences on the academic locus of control. The study group of the research consisted of 115 (40.9%) female and 166 (59.1%) male participants who are studying at the Faculty of Sports Sciences of a public university. As a data collection tool; In addition to the personal information form, the Digital Literacy Scale developed by Ng (2012) and adapted into Turkish by Üstündağ, Güneş ve Bahçıvan (2017) and the Academic Locus of Control Scale developed by Akın (2007) were used. In the process of data analysis; descriptive statistics, T-test, One Way Anova, Pearson Correlation and Regression analysis were used. When the research findings are examined, it can be stated that the digital literacy and academic locus of control levels of the participants are at average level. It was determined that the participants' digital literacy and academic locus of control did not differ statistically according to gender and class level. In addition, it was concluded that digital literacy predicted the external locus of control by 21.4%. From this point of view, it is thought that the digital literacy feature can contribute to the development of academic locus of control.

Anahtar Kelimeler

Digital literacy, academic focus, sports

AKADEMİK KONTROL ODAĞINI YORDANMASINDA DİJİTAL OKURYAZARLIĞIN BİR ROLÜ VAR MIDIR?

Öz

Araştırmanın amacı, Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim görmekte olan bireylerin dijital okuryazarlık düzeyinin akademik kontrol odağına etkisinin belirlenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu; bir kamu üniversitesinin Spor Bilimleri Fakültesinde öğrenim gören 115’i kadın (%40.9), 166’sı (%59.1) erkek katılımcı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi formunun yanı sıra Ng’nin (2012) geliştirdiği ve Üstündağ, Güneş ve Bahçıvan’ın (2017) Türkçe’ye uyarladığı Dijital Okuryazarlık Ölçeği ile Akın’ın (2007) geliştirdiği Akademik Kontrol Odağı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde; betimsel istatistikler, T-testi, One Way Anova, Pearson Korelasyon ve Regresyon analizinden faydalanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, katılımcıların dijital okuryazarlık ve akademik kontrol odağı düzeylerinin ortalama seviyede olduğu ifade edilebilir. Katılımcıların dijital okuryazarlık ve akademik kontrol odağının cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyine göre istatistiksel olarak farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Buna ek olarak, dijital okuryazarlığın dış kontrol odağını %21.4 oranında yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu noktadan hareketle, dijital okuryazarlık özelliğinin akademik kontrol odağının gelişimine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital okuryazarlık, akademik odaklanma, spor

Kaynakça

• Besnier N. (1999). Literacy. Journal of Linguistic Anthropology. 9(1/2), 141-143.
• Gee JP. (2006). What is literacy. Relations, locations, positions: Composition theory for writing teachers, 29-39.
• Choi S. (2022). Privacy literacy on social media: ıts predictors and outcomes. International Journal of Human–Computer Interaction. 1-16.
• Güneş F. (2019). Okuryazarlık yaklaşımları. The Journal of Limitless Education and Research. 4(3), 224-246.
• Gee JP. (2014). Literacy and education. Routledge.
• Aşıcı M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi. 7(17), 9-26.
• Kress G. (2003), Literacy in the new media age. London: Routledge.
• Yıldız A. (2007). Geçmişten günümüze okuryazarlık araştırmaları. Eğitim Bilim Toplum Dergisi. 5(18), 44-61.
• Güneş F. (1994). Okur-yazarlık kavramı ve düzeyleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 27(2), 499-507.
• Özdemir O. (2021). Dijital okuryazarlık, (Ed.), Kolaç, E. ve Dal, S. Etkinliklerle Türkçe öğretimi (s. 694-737), İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Taştan HŞ. (2021). Spor yönetiminde dijitalleşme. Tarakçı, İ. & Göktaş, B. (Ed.), Dijital Gelecek Dijital Dönüşüm (s. 107-130). İstanbul: Efe Akademi.
• Üzmez SS., Büyükbeşe T. (2021). Dijitalleşme sürecinde bilgi yönetiminin işletmelerin teknoloji uyumuna etkileri. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. 16(2), 117-127.
• Avcı F., Akdeniz EC. (2021). Koronavirüs (Covid-19) salgını ve uzaktan eğitim sürecinde karşılaşılan sorunlar konusunda öğretmenlerin değerlendirmeleri. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi. 3(4), 117-154.
• Alptekin ZM. (2020). Dijitalleşme ve dijital sosyal sorumluluk iletişimi. Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi. 3(2), 136-155.
• Sönmez EE., Gül HÜ. (2014). Dijital okuryazarlık ve okul yöneticileri. Sözlü Sunum, XIX. Türkiye'de İnternet Konferansı. 27-29, İzmir.
• Kozan M. (2018). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Çubukçu A., Bayzan Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research. 5, 148-174.
• Özbay M., Özdemir O. (2014). Türkçe öğretim programı için bir öneri: Dijital okuryazarlığa yönelik amaç ve kazanımlar. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları. 2(2), 31-40.
• Prior DD., Mazanov J., Meacheam D., Heaslip G., Hanson J. (2016). Attitude, digital literacy and self efficacy: Flow-on effects for online learning behavior. The Internet and Higher Education. 29, 91-97.
• Radovanović D., Hogan B., Lalić D. (2015). Overcoming digital divides in higher education: Digital literacy beyond Facebook. New media & society. 17(10), 1733- 1749.
• Tüzel S., Tok M. (2013). Öğretmen adaylarının dijital yazma deneyimlerinin incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi (TOD). 6(15), 577-596.
• Belshaw DA. (2012). What is digital literacy?: A pragmatic investigation, Doctoral dissertation, Durham University.
• Özaydın A., Kumral O. (2021). Dijital yerlilerin gözünden dijital okuryazarlık. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi. 8(2), 362-377.
• Karabacak Zİ., & Sezgin, AA. (2019). Türki̇ye’de di̇ji̇tal dönüşüm ve di̇ji̇tal okuryazarlık. Türk İdare Dergisi. 1(488), 319-343.
• Eshet Y. (2004). Digital literacy: A conceptual framework for survival skills in the digital era. Journal of educational multimedia and hypermedia. 13(1), 93-106.
• Buckingham D. (2015). Defining digital literacy-What do young people need to know about digital media?. Nordic journal of digital literacy. 10(1), 21-35.
• Sezgin AA., Karabacak Zİ. (2020). Yükseköğretimde dijital dönüşüm ve dijital okuryazarlık dersine yönelik betimsel bir analiz. Kurgu. 28(1), 17-30.
• Vega V. (2011). Digital literacy is the bedrock for lifelong learning. Technology Integration, http://www.edutopia.org/blog/digital-divide-technology-internet-access-literacyvanessa-vega [Erişim Tarihi: 12 Aralık 2023].
• Martin A. (2005). DigEuLit–a European framework for digital literacy: A progress report. Journal of eLiteracy. 2(2), 130-136.
• Özel N. (2013). Araştırma görevlilerine bilgi ve iletişim teknolojilerinin bilgi okuryazarlığı özelliklerinin kazandırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Hansemark OC. (2003). Başarı ihtiyacı, kontrol odağı ve yeni kurulan işlerin tahmini: Boylamsal bir çalışma. Ekonomik Psikoloji Dergisi. 24(3), 301-319.
• Yeşilyurt E. (2014). Akademik özyeterliğin yordayıcıları olarak akademik kontrol odağı, akademik sahtekarlık eğilimleri ve sınav kaygısı düzeyleri. Eğitim Bilimleri: Teori ve Uygulama. 14(5), 1945-1956.
• Rotter JB. (1966). Generalized expectancies for ınternal vs. external control of reinforcement. Pscohological Monographs 80. 1-28.
• Sarıçam H., Duran A. (2012). The investigation of the education faculty students' academic locus of control levels. 28-30 June 15th Balkan International Conference, Bucreast, Romania.
• Hasan SS., Khalid R. (2014). Academic locus of control of high and low achieving students. Journal of Research & Reflections in Education. 8(1), 22-35.
• Trice AD. (1985). An academic locus of control scale for college students. Perceptual and Motor Skills. 61(3), 1043-1046.
• Hansemark OC. (2003). Başarı ihtiyacı, kontrol odağı ve yeni kurulan işlerin tahmini: Boylamsal bir çalışma. Ekonomik Psikoloji Dergisi. 24(3), 301-319.
• Mearns J. (2006). The social learning theory of Julian Rotter. In D. P. Crowne (Ed.), Personality theory. New York: Oxford University Press.
• Akın A. (2011). Academic locus of control and self-handicapping. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 30, 812-816.
• Akın A. (2007). Akademik kontrol odağı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(34), 9-17.
• Battle ES., Rotter JB. (1963). Children's feelings of personal control as related to social class and ethnic group. Journal of Personality. 3(1), 482-90.
• Rotter JB., Mulry RC. (1965). Internal versus external control of reinforcement and decision time. Journal of Personality and Social Psychology. 2, 598–604.
• Stipek DJ. (1993). Motivation to learn: From theory to practice. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• İskender M., Akın A. (2010). Social self-efficacy, academic locus of control, and internet addiction. Computers & Education. 54(4), 1101-1106.
• Atik G. (2006). The role of locus of control, self-esteem, parenting style, loneliness, and academic achievement in predicting bullying among middle school students. Master's thesis, Middle East Technical University, Ankara.
• Çetinkalp ZK. (2010). Psychometric properties of the Turkisk version of the Situational Motivation Scale-SIMS. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi. 2(2), 86-94.
• Sarıçam H., Duran A., Çardak M., Halmatov M. (2012). The examination of pre school teacher candidates academic locus of control levels. Mevlana International Journal of Education. 2(2), 67-74.
• Findley MJ., Cooper HM. (1983). Locus of control and academic achievement: a literature review. Journal of personality and social psychology. 44(2), 419.
• Nanda AD., Sudiana K. (2022). Pengaruh digital literacy dan locus of control terhadap Minat Berwirausaha pada Mahasiswa Tingkat Akhir Fakultas Ekonomi dan Bisnis Universitas Telkom. J-MAS (Jurnal Manajemen dan Sains). 7(1), 49-55.
• Karasar N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Üstündağ MT., Güneş E., Bahçivan E. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future. 12, 19-29.
• Tabachnick BG., Fidell LS. (2007). Experimental designs using ANOVA. Belmont, CA: Thomson/Brooks/Cole.
• Güneş E., Bahçıvan E. (2018). A mixed research-based model for pre-service science teachers' digital literacy: Responses to “which beliefs” and “how and why they interact” questions. Computers & Education. 118, 96-106.
• Güngör NB., Kurtipek S. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin bireysel yenilikçilik düzeyinin dijital okuryazarlığa etkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. International Journal of Human Sciences. 17(2), 756-767.
• Onursoy S. (2018). Üniversite gençliğinin dijital okuryazarlık düzeyleri: Anadolu Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 6(2), 989-1013.
• Özerbaş MA., Kuralbayeva A. (2018). Türkiye ve Kazakistan öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(1), 16-25.
• Uğur OA. (2021). The effect of mindful attention awareness level on digital literacy of sports scıence faculty students, International Journal of Education Technology and Scientific Researches. 6(14), 569-588.
• Albayrak E., Reisoğlu S. (2016). Üniversite öğrencilerinde kişilik özellikleri, akademik öz-yeterlik, akademik kontrol odağı ve akademik erteleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(38), 90-102.
• Arslan S. (2019). İlkokullarda ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin dijital okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Bay DN. (2021). Okul öncesi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(7), 172-187.
• Kozan M., Özek MB. (2019). Böte bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29(1), 107-120.
• Uyar A. (2021). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 7(1), 198-211.
• Ocak G., Karakuş G., (2019). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık öz-yeterlilik becerilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 21(1), 129-147.
• Doğan D. (2020). Üniversite öğrencilerinin kendilerine ilişkin dijital okuryazarlık algıları. Journal of Technology Applications in Education 2020. Vol. 1(1), 26-35.
• Yaşar Ç. (2019). BÖTE öğretmen adaylarının kariyer eğilimlerinin, sosyal medyaya ilişkin görüşlerinin ve dijital okuryazarlık beceri düzeylerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Uyar A. (2021). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi. 7(1), 198-211.
• Saracaloğlu AS., Karademir ÇA., Dursun F., Altın M., Üstündağ N. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının öz-düzenleyici öğrenme becerilerinin, akademik öz-yeterlik, akademik kontrol odağı ve akademik başarıları ile ilişkisi. Turkish Studies. 12(33), 379-402.
• Saracaloğlu AS., Yenice N., Özden B. (2013). Fen bilgisi, sosyal bilgiler ve sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen öz-yeterlik algılarının ve akademik kontrol odaklarının incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 34(2), 227-250.
• Churchill SA., Munyanyi ME., Prakash K., Smyth R. (2020). Locus of control and the gender gap in mental health. Journal of Economic Behavior & Organization. 178, 740-758.
• Kovach M. (2018). A review of classical motivation theories: A study understanding the value of locus of control in Higher Education. Journal of Interdisciplinary Studies in Education. 7(1), 34-53.
• Kusuma AHP., Rina R., Syam AH. (2018). The main role of locus of control and professional ethics on lecturer’s performance (Indonesian Lecturer Empirical Study). International Review of Management and Marketing. 8(5), 9.