Piktes’te Çalişan Rehberlik Danışmanlarının İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2020, Issue: 6, 3 - 15, 01.12.2020

Nurullah Akcer , Gülşah Tura

Abstract

Bu araştırmanın amacı Suriyeli Öğrencilerin Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonu PIKTES projesi kapsamında rehberlik danışmanı olarak göçmen öğrencilerle çalışan Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik PDR mezunlarının ikincil travmatik stres düzeylerinin incelenmesidir. Rehberlik danışmanlarının ikincil travmatik stres düzeyleri alan yazında birlikte araştırılan empati düzeyi, duygu düzenleme becerisi ve demografik değişkenlerle birlikte incelenmiştir. Araştırmanın evrenini PIKTES kapsamında Türkiye genelinde çalışan rehberlik danışmanları oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile seçilen 77 kadın 67 erkek 144 rehberlik danışmanından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak İkincil Travmatik Stres Ölçeği, Toronto Empati Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS 24.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; betimsel istatistikler, çoklu doğrusal regresyon analizi, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi, pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, PIKTES’te çalışan rehberlik danışmanlarının ikincil travmatik stres düzeylerinin düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Bağımsız değişkenlerden; empati düzeylerinin yüksek, duygu düzenleme güçlüğü puanlarının ise düşük olduğu sonucuna varılmıştır

Keywords

İkincil Travmatik Stres, PIKTES, Göç, Travma

Investigation of Secondary Traumatic Stress Levels of Counseling Counselors Working in Piktes

Abstract

The aim of this study is to examine the secondary traumatic stress levels of the Psychological Counseling and Guidance PCG graduates working with immigrant students as guidance counselor within the scope of the Promoting Integration of Syrian Kids into the Turkish Education System PIKTES project. The relationship of secondary traumatic stress levels with empathy levels, emotion regulation skills and demographic variables investigated together in the literature were examined. The scope of the research population constitutes PIKTES guidance counselors working in Turkey. The research sample consists of 77 women, 67 men and 144 guidance counselors selected by appropriate sampling method. A personal information form was created by the researcher in order to collect demographic information as a data collection tool in the research. Secondary Traumatic Stress Scale, Toronto Empathy Scale, and Emotion Difficulty Scale were used to measure targeted variables. The data obtained in the study were analyzed using SPSS 24.0 package program. In the analysis of the data; descriptive statistics, multiple linear regression analysis, independent sample t test, one way variance analysis, Pearson correlation analysis were used. As a result of the analyzes, secondary traumatic stress levels of guidance counselors were found to be low. From independent variables; it was concluded that the levels of empathy were high and the point of difficulty of emotional regulation seemed low

Keywords

Secondary Traumatic Stress, PIKTES, Migration, Trauma

References

• Akış, A., Akkuş A. (2003). “Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) Şanlıurfa’daki Göçe Etkisi”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 529-542.
• Almaz, M. C. (2019). 15 Temmuz Darbe Girişiminin Sağlık Çalışanları Üzerindeki İkincil Travmatik Strese Etkisi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Badour, L. C., Feldner, M. T. (2013). “Trauma-Related Reactivity and Regulation of Emotion: Associations with Posttraumatic Stress Symptoms”. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 44 (1), 69-76.
• Bağrıyanık, Y. (2019). Psikiyatri Yataklı Servisinde Çalışan Hemşirelerin İş Stresi ile Depresyon, Duygusal Tükenme, İkincil Travmatik Stres Ve Eşduyum Yorgunluğu Arasındaki İlişki. Yüksek lisans tezi, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balcıoğlu, İ., Samuk, F. (2002) “Göç ve Ruh Sağlığımız”, Ed: İ. Balcıoğlu, Medikal ve Psikososyal Açıdan Göç Olgusu. İstanbul: Alfabe Basım Yayın.
• Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), (2015). https://www.iom.int/ sites/default/files/press_release/file/IOM-UNICEF-Data-Brief-Refugee-and-Migrant-Crisis-inEurope-30.11.15.pdf / 16.08.2019.
• Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü (2018). https://www.unhcr.org/tr/suriye-acil-durumu / 12.09.2019.
• Bradley, B., Corss, D., Fani, N., Powers, A. (2015). “PTSD, Emotion Dysregulation, and Dissociative Symptoms in a Highly Traumatized Sample”. National İnstutes Of Health, 61, 174-179.
• Bride, E. B. (2007). “Prevalence of Secondary Traumatic Stress Among Social Workers.” National Association of Social Worker, 52(1), 63-70.
• Bride, E. B., Bonnie Y. L., Figley, C. R. (2004). “Development and Validation of the Secondary Traumatic Stress Scale”. Research on Social Work Practice, 14 (1), 27-35.
• Cemgil, A. Ç. (2019). Secondary Traumatıc Stress Among Mental Health Workers In Turkey: Moderatıng Role Of Emotıon Regulatıon On The Relatıonshıp Between Empathy And Secondary Traumatıc Stress. Yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Choi, G. Y. (2010). “The Influence of Organizational Characteristics and Psychological Empowerment on Secondary Traumatic Stress of Social Workers Working with Family Violence or Sexual Assault Survivors.” Ed. Ohio State University. College of Social Work. The 22nd National Symposium on Doctoral Research in Social Work. Ohio: The Ohio State University College of Social Work, 1-8.
• Çakıroğlu, M. (2018). Ceza İnfaz Kurumları ve Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinde Görev Yapan Psikologlarda İkincil Travmatik Stres ile İlişkili Faktörler. Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Çetinkaya Büyükbodur, A. (2018). Sosyal Hizmet Uzmanlarında Psikolojik Dayanıklılık ve İkincil Travmatik Stresin İncelenmesi. Doktora tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Davies, E. K., (2013). Predictors of Secondary Traumatic Stress (STS) and Burnout in Paediatric Nurses. Yüksek Lisans Tezi, Unıversıty of Southampton Faculty of Socıal And Human Scıences School Of Psychology, Southampton.
• Demirci Aygün, Ö. (2019). Kalp-Damar Hastanesi Çalışanlarında Görülen İkincil Travmatizasyon, Eş Duyum Yorgunluğu ve Tükenmişlik Belirtilerinin Sıklığı ile Bu Sorunlarla İlişkili Risk Ve Koruyucu Faktörler: Siyami Ersek Örneği. Yüksek lisans tezi, Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programları Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, T. (2017). “Yardım Edenlere Yardım: Yardım Edenlerde Stres Tepkileri ve İyilik Halinin Korunması.” Şu kitapta: Ed. Erdur Baker, Doğan Türkan. Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım. Ankara: Türk PDR Derneği Yayınları, 289-314.
• Dominguez-Gomez, E., Ruthledge, D. N. (2013). “Prevalence of Secondary Traumatıc Stress Among Emergency Nurses.” Journal Of Emergency Nursıng, 35 (3), 199-204.
• Erder, S. (2007) “Yabancısız Kurgulanan Ülkenin “Yabancıları” Şu kitapta: (Ed.) Aylan Arı. Türkiye’de Yabancı İşçiler. İstanbul: Erin Yayınları, 1-80.
• Erdener, M. (2019). Afet Alanında Çalışan Profesyonellerin Psikolojik Dayanıklılık ve İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erkaya, H. (2003). Acil Kurtarma Ekiplerinde Travma Sonrası Stres Bozukluğu. Doktora tezi, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Eskişehir.
• Figley, C. R. (1995). “Compassion fatigue as secondary traumatic stress disorder: An overview.” Şu kitapta: Ed. Charles R. Figley, Compassion fatigue coping with secondary traumatic stress disorder in those who treat traumatized. New York: Routledge. 1-20.
• Figley, C. R. (1998). Burnout in Families: The Systemic Costs of Caring (Innovations in Psychology Series). New York: Crc Press.
• Figley, C. R. (2002). “Compassion Fatigue: Psychotherapists' Chronic Lack of Self Care.” Journal of Clinical Psychology, 58 (11), 1433-1441.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2019). https://www.goc.gov.tr/goc-tarihi / 14.05.2020.
• Gözübüyük, A. T., Duras, E., Dağ, H., vd. (2015). “Olağan Üstü Durumlarda Çocuk Sağlığı”. Journal of Clinical and Experimental Investigations, 6 (3), 324-330.
• Gratz, K. L., Roemer, L. (2004). “Multidimensional Assessment Of Emotion Regulation And Dysregulation: Development, Factor Structure, And İnitial Validation Of The Difficulties İn Emotion Regulation Scale”. Journal Of Psychopathology And Behavioral Assessment, 26 (1), 41- 54.
• Gündüz, B. (2020). “Meslek Elemanlarının Yaşadıkları İkincil Travmatik Stres.” İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1 (1), 1-14.
• Haksal, P. (2007). Acil Servis Personelinde Görülen İkincil Travmatik Stres Düzeyinin Disosiyasyon Düzeyi, Sosyal Destek Algısı ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kahil, A. (2016). Travmatik Yaşantıları Olan Bireylere Yardım Davranışında Bulunan Profesyonel ve Gönüllülerin İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelenmesi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kranda, T. (2019). Sosyal Hizmet Alanında Çalışan Profesyonellerin İkincil Travmatik Stres Düzeylerinin İncelemesi. Yüksek lisans tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Lee, D. J. (2013). Emotion Regulation Strategy Use and Posttraumatic Stress Disorder. Yüksek lisans tezi, Auburn University Sosyal Bilimler Enstitüsü, Auburn.
• Lipsky, L. V. D. (2009). “Understanding Trauma Stewardship.” Şu kitapta: (Ed.) Laura van Dernoot Lipsky, Connie Burk. Trauma Stewardship. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers, Inc., 11- 40.
• Lindert, J., Von Ehrenstein, E. S., Priebe, S., Mielck, A., Brahler, E. (2009). “Depression And Anxiety İn Labor Migrants And Refugees – A Systematic Review And Meta-Analysis”. Social Science & Medicine, 69 (2), 246-257.
• Mairean, C. (2016). “Emotion Regulation Strategies, Secondary Traumatic Stress, and Compassion Satisfaction in Healthcare Providers.” The Journal of Psychology Interdisciplinary and Applied, 150 (8), 961-975.
• McCann, I. L., Pearlman, L. A. (1990). “Vicarious traumatization: A framework for understanding the psychological effects of working with victims”. Journal of Traumatic Stress, 3 (1), 131-149.
• Ochsner, K. N., Gross, J. J. (2005). “The cognitive control of emotion. Trends in cognitive sciences.” 9 (5), 242-249.
• Önen, C., Güneş, G., Türeme, A. ve Ağaç, P. (2014). “Bir Mülteci Kampında Yaşayan Suriyelilerde Depresyon Ve Anksiyete Durumu.” Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi.” 2 (6), 223-230.
• Özer, S., Şirin, S. R. (2013). Suriyeli Mülteci Çocuklar Saha Araştırması Sonuç Raporu. İstanbul: BAU Psikoloji Araştırma Ekibi.
• Özkul, M. (2019). Psikososyal Destek Elemanlarının Algılanan Sosyal Destek ile Yaşadıkları İkincil Travmatik Stres Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Petleski, T. A. (2013). Compassion Fatigue Among Emergency Department Nurses. Doktora tezi, Gardner- Web University Scholl of Nursing, North Carolina.
• PICTES (2017). https://pictes.meb.gov.tr/www/gecici-sureli-ogretici-ve-rehberlik-danisman-aliminailiskin-duyuru/icerik/18 / 14.08.2019.
• Richardson, D., Sara, J., Chan, S. vd. (2016). ‘’ Self-Compassion and Empathy: Impact on Burnout and Secondary Traumatic Stress in Medical Training’’. Open Journal of Epidemiology, (6), 161-166.
• Totan, T., Doğan, T., Sapmaz, F. (2012). “The Toronto Empathy Questionnaire: Evaluation of Psychometric Properties among Turkish University Students.” Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 12 (46), 179-198.
• Ursano, R. J., Fullerton, C. S., Vance, K., Kao, T. C. (1999). “Posttraumatic Stress Disorder and Identification in Disaster Workers”. Am J Psychiatry, 156 (3), 353-359.
• Uzman, N., Tösten, R. (2016). ‘’Suriyeli Akademisyenlerin Bakış Açısından Türkiye- Suriye İlişkileri ve Sığınmacılar Meselesi’’. Hacettepe Üniversitesi HÜTAD Dergisi, (24), 251-272.
• Uzun M. E., Bütün, E. (2016). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri”. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1 (1), 72-83.
• Wagner, D., Heinrichs, M., Ehlert, U. (1998). “Prevalence of Symptoms of Posttraumatic Stress Disorder in German Professional Firefighters”. Am J Psychiatry, 155 (12), 1727-1732.
• Warfa, N., Bhui, K., Craig, T. vd., (2005). “Post-Migration Geographical Mobility, mental health and health service utilisation among Somali refugees in the UK: A qualitative study”. Health & Place, 12 (4), 503-515.
• Yeşil, A. (2010). 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Çalışanlarında Ruhsal Travma ve İlişkili Sorunların Yaygınlığı. Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Yiğit, İ., Guzey Yiğit, M. (2019). “Psychometric Properties of Turkish Version of Difficulties in Emotion Regulation Scale-Brief Form (DERS-16).” Current Psychology, 38, 1503-1511.