Arketipsel sembolizm son dönemlerde edebi eserlerin incelenmesinde sıklıkla başvurulan yöntemlerden
biri olmuştur. Geçmişin kökenine dair yapılan araştırmalar, geleceği aydınlatan milli ve kültürel birikim olup
kolektif bilinçdışının ürünleridir. Bu çalışmada Türk dili ve edebiyatı bakımından oldukça önemli bir yere sahip
olan Dede Korkut Hikâyelerinden Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı anlatısı arketipsel sembolizm bakımından
incelenmiştir. Bu anlatı destanımsı karakteriyle ve mitik özellik taşımasıyla ilksel imgeler yani arketiplerin
bütün izlerini taşımaktadır. Anlatıda temel arketiplerin hemen hepsinin kullanıldığı görülmüştür. Anlatıda aynı
kişinin birden fazla arketip içerisinde yer alması anlatıyı diğer anlatılardan farklı kılmaktadır. Çalışmada bütün
temel arketipler başlıklar halinde incelenmiş ve bu arketipler arasındaki organik ilişki çözümlenmiştir.
Öncelikle “ayrılma- erginlenme-dönüş” aşamalarını içerisinde barındıran kahraman arketipi üzerinde
durulduktan sonra sırasıyla anne, animus, anima, persona, gölge, yaşlı bilge adam ve ben arketipleri
açıklanmıştır. Eser kahramanın özünde eksik olan arzu nesnesi yani animası ile bütünleşme isteği çevresinde
gelişen ve bu bütünleşme için içsel ve dışsal engelleri “gölge arketipi”ni aşan Kan Turalı’nın bireyselleşme
sürecini tamamlayıp ikinci doğumunu gerçekleştirmesi açısından önemli nitelik taşımaktadır.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 14, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 5 Issue: 1 |