Arap Dilinde Levlâ Edatı ve Kur'an'daki Kulanımları

Yıl 2023, Sayı: 22, 75 - 93, 25.12.2023

İsa Hızıroğlu

https://doi.org/10.34085/buifd.1262148

Öz

ARAP DİLİNDE LEVLÂ EDATI VE KUR’AN’DAKİ KULLANIMLARI
The Preposition Levla In The Arabıc Language And Its Uses In The Qur'an
İsa HIZIROĞLU
Öğr. Gör. Dr., Batman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, Kur’an-ı Kerim Okuma ve Kıraat Anabilim Dalı
Lecturer, Dr., Batman University, Faculty of Islamic Sciences, Department of Reading and Recitation of the Holy Qur'an
Bingol, Turkey
[e-mail]
ORCID: 0000-0002-2426-1999
Öz
Arap dilinde birçok işleve sahip olan edatlardan biri de levlâdır. Hem isim cümlesine hem de fiil cümlesine dâhil olabilmesiyle geniş bir alanda kullanımı mümkün olan levlâ, Kur’an’da yaklaşık yetmiş yerde geçmektedir. Arap dilinde şart edatı gibi de kullanılabilen levlânın delalet ettiği anlamlar genel olarak imtinâiyye, tahdîd, tevbîh şeklindedir. Bunların dışında çoğu dilcinin kabul etmediği nefy ve istifham gibi manalarda da levlâ edatının taşıdığı anlamlar arasında zikredilmektedir. Levlânın Kur’an’daki kullanımlarına bakıldığında genellikle dilcilerin görüşleri doğrultusunda levlâya bir anlam yüklendiği söylenebilir. Ancak bazı müfessirler, levlâ için belirtilen manaların ayetin doğru anlaşılmasında yetersiz kaldığına, anlatılmak istenen durumu tam olarak karşılamadığına işaret etmiş, buna bağlı olarak dilciler tarafından hiç gündeme getirilmeyen anlamları da ayetlerin tefsirinde kullanmışlardır. Bunun yanı sıra söz konusu edatın gramer yönünü ele alan müfessirler, şart edatına benzeyen levlânın cevabının takdim ya da tehir edilmesiyle ilgili farklı görüşler beyan etmişlerdir. Böylelikle cezmeden ya da cezmetmeyen şart edatların cevabının takdim edilme meselesine de açıklık getirerek bu konuda kilit rol oynamışlardır. Müfessirlerin yapmış oldukları yorumlar ile zaman zaman levlâ için vazedilmiş anlamların ve kullanımların dışına çıktıklarını söylemek mümkündür. Onların bu tarz yaklaşımlarından Arap dilinde kullanılan ve Kur’an ayetlerinde geçen levlâ edatının manaları ve kullanımları arasında çelişki olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada levlâ edatının delalet ettiği manalar incelenmekte ve çelişki gibi görünen noktalara çözüm aranmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Harf, Edat, Levlâ Edatı

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Harf, Edat, Levlâ Edatı

The Preposition Levla In The Arabıc Language And Its Uses In The Qur'an

Öz

Abstract
One of the prepositions that have many functions in the Arabic language is levlâ. Levlâ, which can be used in a wide area as it can be included in both noun phrases and verb phrases, is mentioned in about seventy places in the Qur'an. The meanings denoted by levlâ, which can also be used as a conditional preposition in the Arabic language, are generally in the form of imtinâiyye, tahdîd, tawbih. Apart from these, meanings such as nefy and istifham, which most linguists do not accept, are also mentioned among the meanings of the preposition levla. When we look at the uses of levlâ in the Qur'an, it can be said that a meaning is attributed to levlâ in line with the views of linguists. However, some commentators pointed out that the meanings for levlâ were insufficient for the correct understanding of the verse and did not fully meet the desired situation, and accordingly they used the meanings that were never brought up by the linguists in the interpretation of the verses. In addition, the commentators who dealt with the grammatical aspect of the preposition in question expressed different opinions about the presentation or deferral of the answer of the levla, which is similar to the condition preposition. Thus, they played a key role in this issue by clarifying the issue of presenting the answer of the conditional prepositions that attract or not attract. It is possible to say that with the interpretations made by the commentators, they sometimes go beyond the meanings and uses of levlâ. From their approach, it is understood that there is a contradiction between the meanings and uses of the preposition levla, which is used in the Arabic language and used in the verses of the Qur'an. In this study, the meanings denoted by the preposition levlâ are examined and solutions are sought for the points that seem like contradictions.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, Letter, Preposition, Levla Preposition

Kaynakça

• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Muhammed b. Ömer. el-Mufassal fî sınâʿ ati’l-iʿ râb. thk. Ali Bumilhem. Beyrut: Mektebetü’l-Hilâl, 1993.
• Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed b. Abdillâh. el-Burhân fi ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l- Fadl İbrâhîm. Kahire: Mektebetü Daru’t-Turâs, ts.