METİNLERDE DİLSEL BİÇEMLER: MAKALE ÖRNEĞİ

Year 2016, Volume 3, Issue 5, 79 - 112, 01.06.2016

Muhammed Rızk SHOEIR

Abstract

“Edebi Metinlerde Dilsel Biçemler: Makale Örneği” ifadesi dil, edebiyat ve belagat alanındaki çalışmalar açısından önemli bir konuyu dile getirmektedir. Bu yüzden çalışmanın başlığı bir araştırma adından ziyade bir ansiklopedi ya da süreli yayın adı gibi seçilmiştir.  Bunun nedeni makalede bilimsel bir disiplin olan edebi metin dilbilimin çerçevesinin işlenecek olmasıdır. Şiir ve düzyazı olarak iki kolu olan edebiyatın terim anlamı insanın duygularından çıkan duygusal ve ruhları etkileyen güzel söz demektir. Bu yüzden edebiyat biçemleri bilinmeden edebi bir ürün ortaya konması olanaksızdır. Edebiyat diliyle bilim dili ve günlük konuşma dili arasında net bir ayrım vardır. Bu yüzden Arap eleştirmenler edebiyat dili içerisine bilimsel, felsefi ve mesleki terimlerin girmesine çoğunlukla karşı çıkmışlar, bu terimlerin edebiyat dilinin fasihliğini ve belagatini bütünüyle zedeleyeceğini düşünmüşlerdir. Eleştirmenlerin bu kaygısı birbirinden bağımsız durumdaki müstakil sözcüklere ilişkin değildir, onların kaygısı bir biçem çerçevesinde ya da bağlam içerisinde sözcüklerin dizimsel uyumu ile ilgilidir. Çünkü sözcüklerin dizilişi harflerin sıralanışından farklı bir şeydir. Harflerin sıralanışı sözlü bir birim içerisinde peş peşe gelmekten başka bir şey değildir. Oysa söylem oluşturulurken zihinde tertip edilmelerinin ardından bir bağlama yerleştirilen sözcüklerde söz ve anlam örtüşmesi olgusu gözetilir.  Edebiyatın dört dinamiği vardır. Bunlar duygu, düşünce, imaj, söz ve terkiplerdir. Bu dört dinamiğin bulunduğu dilsel biçemlerin açılanması ve bilimsel yazı üslupları arasındaki doktiriner farkın ortaya konması gerekir.

Keywords

Eleştiri, Metin, Anafikir, Şiir

References

• أحمد هيكل ، في الأدب واللُّغة ، الهيئة المصريَّة العامَّة للكتاب ، 1998م