Üniversite Öğrencilerinin Konuşma Becerileri: Sorunlardan Çözüm ve Geliştirme Stratejilerine

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 115 - 125, 31.07.2025

Aliye Erdem

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının kendi konuşma becerilerine yönelik görüşlerinin incelenmesidir. Bu araştırma nitel bir araştırma olup araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu; 2024-2025 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde farklı programlarda 2 ve 3. sınıfa devam eden, 43 kadın, 2 erkek öğrenci olmak üzere toplam 45 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bu çalışmada öğrencilerin konuşma sürecinde yaşadıkları sorunlar, bu sorunları önlemeye yönelik çözüm önerileri, kendi konuşmalarında en beğendikleri özellikler ve geliştirmeleri gerektiğini düşündükleri özellikleri belirlemek için araştırmacı tarafından hazırlanan anket kullanılmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. Anketin ilk bölümünde konuşma sürecinde yaşanan sorunlar listesi; ikinci bölümünde ise 3 tane açık uçlu soru bulunmaktadır. Araştırmada elde edilen verilere göre; öğrencilerin konuşma sürecinde yaşadıkları sorunların çoğunun psikolojik ve duygusal temellere dayandığı, çoğu öğrenci için iletişimdeki en büyük sorunun, konuşma sırasında yaşadıkları duygusal baskılar ve beden dilini kontrol etme konularında olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunların ise daha çok konuşarak ve sunumlar yaparak azaltabileceğini belirlenmiştir. Öğrencilerin kendi konuşmalarında, konuşmanın anlaşılır olması ve dinleyicilerde etki bırakmasının en çok beğendikleri yönlerden biri olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin konuşmalarında en çok heyecanını ve duygularını yönetme konusunda kendilerini geliştirmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

üniversite öğrencileri, konuşma becerileri, konuşmada karşılaşılan sorunlar, konuşma becerilerini geliştirme

Speaking Skills of University Students: From Problems to Solutions and Development Strategies

Abstract

The aim of this study is to examine the views of teacher candidates on their own speaking skills. This research is a qualitative research and content analysis was used to analyze the data obtained in the research. The study group of the research consists of a total of 45 teacher candidates, 43 female and 2 male students, who are continuing their 2nd and 3rd years in different programs at Ankara University Faculty of Educational Sciences in the fall semester of the 2024-2025 academic year. In this study, a survey prepared by the researcher was used to determine the problems experienced by the students during the speaking process, solution suggestions to prevent these problems, the features they like the most in their own speaking and the features they think they need to develop. The survey consists of two parts. The first part of the survey includes a list of problems experienced during the speaking process; the second part includes 3 open-ended questions. According to the data obtained in the research; It was determined that most of the problems experienced by the students during the speaking process are based on psychological and emotional foundations, and the biggest problem in communication for most students is the emotional pressures they experience during speaking and controlling body language. It was determined that these problems can be reduced by speaking more and making presentations. It has been determined that one of the aspects that students like the most in their own speeches is that the speech is understandable and leaves an impact on the audience. It has been concluded that students need to improve themselves the most in managing their excitement and emotions in their speeches.

Keywords

university students, speaking skills, problems encountered in speaking, developing speaking skills

References

• Akbaş, A. (2018). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 134–150.
• Aksan, D. (2020). Her Yönüyle Dil: Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Aslan, M. (2019). Konuşma eğitimi sürecinde kültürel faktörlerin rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 142–159.
• Aydın, İ. (2019). Sınıf yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Boehm, A. (2005). The importance of emotional connection in effective communication. Journal of Communication, 13(2), 123-135.
• Brookhart, S. M. (2013). How to create and use rubrics for formative assessment and grading. ASCD.
• Brown, G. (2004). Language and communication. Cambridge University Press.
• Brown, H. D. (2007). Principles of Language Learning and Teaching (5th ed.). Pearson Education.
• Burgoon, J. K., Guerrero, L. K., & Floyd, K. (2016). Nonverbal Communication (2nd ed.). Routledge.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cambridge, M. (2007). Managing anxiety in public speaking: A cognitive approach. Language Learning and Teaching, 14(4), 68-84.
• Cameron, L. (2001). Teaching Languages to Young Learners. Cambridge University Press.
• Celce-Murcia, M., Brinton, D. M., & Goodwin, J. M. (2010). Teaching pronunciation: A course book and reference guide. Cambridge University Press.
• Cummins, J. (2000). Language, power and pedagogy: Bilingual children in the crossfire. Multilingual Matters.
• Demir, M., & Yavuz, F. (2017). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin cinsiyet ve bölüm değişkenine göre incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 160–175.
• Demirel, Ö., & Temizyürek, F. (2018). Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Gordon, T. (2003). Etkili Öğretmenlik Eğitimi: Öğrencilerle Sağlıklı İlişkiler Kurma Sanatı (Çev. E. Güney). İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Gumperz, J. J. (1992). Discourse strategies. Cambridge University Press.
• Halliday, M. A. K. (1975). Learning how to mean: Explorations in the development of language. Edward Arnold.
• Hornberger (Eds.), Encyclopedia of Language and Education: Literacy (pp. 71–83). Springer.
• Horwitz, E. K. (2001). Language anxiety and achievement. Annual Review of Applied Linguistics, 21, 112-126.
• Horwitz, E. K., Horwitz, M. B., & Cope, J. (1986). Foreign language classroom anxiety. The Modern Language Journal, 70(2), 125-132.
• Hybels, S., & Weaver, R. L. (2015). Communicating Effectively (11th ed.). Pearson.
• Karadüz, A. (2010). Eğitim fakültelerinde iletişim eğitimi: Kuramsal ve uygulamalı bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 187, 74–89.
• Kavaklı, N., & Yıldız, M. (2020). Okuma ve konuşma becerileri arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 655–670. https://doi.org/10.16916/aded.722536
• Kavcar, C., Oğuzkan, F., & Sever, S. (2022). Türkçe öğretimi (Güncellenmiş 21. Baskı). Ankara: Engin Yayınevi.
• Kerns, M. (2004). Effective speaking: Emotional and verbal communication in public speaking. Communication Studies, 55(3), 206-221.
• Kırkgöz, Y. (2010). The role of practice in improving speaking skills of EFL learners. Journal of Language and Linguistic Studies, 6(2), 34-50.
• Korkmaz, H. (2021). Öğrencilerin sözlü anlatım becerileri üzerinde sosyo-kültürel etkiler. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 78–92.
• Küçükahmet, L. (2011). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• MEB (2019). İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programı (1-4. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mehrabian, A. (1971). Silent messages. Wadsworth Publishing Company.
• Mercer, N. (2013). The guided construction of knowledge: Talk amongst teachers and learners. Multilingual Matters.
• Morreale, S. P., Osborn, M. M., & Pearson, J. C. (2000). Why communication is important: A rationale for the centrality of the study of communication. Journal of the Association for Communication Administration, 29(1), 1-25.
• Nation, I. S. P., & Newton, J. (2009). Teaching ESL/EFL Listening and Speaking. Routledge.
• Pica, T. (2005). Second language teaching and learning: A critical review of current research. Cambridge University Press.
• Reilly, V., & Ward, S. M. (2003). Very Young Learners. Oxford University Press.
• Richards, J. C. (2008). Teaching listening and speaking: From theory to practice. Cambridge University Press.
• Sever, S. (2023). Anlamlı ve kalıcı öğrenme için Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tannen, D. (1990). You Just Don’t Understand: Women and Men in Conversation. New York: Ballantine Books.
• Thornbury, S. (2005). How to Teach Speaking. Pearson Education.
• Toprak, E., & Erkan, S. (2021). Sınıf öğretmenlerinin konuşma becerisine yönelik öğretim uygulamaları: Nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 1012–1030. https://doi.org/10.7884/teke.7903
• Ünver, G., & Yıldız, A. (2020). Öğretmen adaylarının sınıf düzeylerine göre sunum becerilerinin karşılaştırılması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(3), 768–789.
• Vandergrift, L., & Goh, C. C. M. (2012). Teaching and Learning Second Language Listening: Metacognition in Action. Routledge.
• Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press.
• Yaman, S. (2020). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri yeterlik algıları ve sınıf içi gözlemleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 20(1), 55–72.
• Yüksel, H. G. (2011). Öğretmen adaylarının sözlü ve sözsüz iletişim becerilerine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 36(159), 271–282.