Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Die Chromerzlagerstatten im Nordwesten von Harmancık (Vilayet Bursa)

Yıl 1967, Cilt: 68 Sayı: 68, 49 - 63, 01.09.1967

Öz

Die vorliegende Arbeit hat als Vorgeschichte eine zweimonatige lagerstättcnkundliche Expedition im Sommer 1963, die von H. Borchert geleitet wurde und ausser den Chromitgruben in der Umgebung von Harmancık noch diejenigen von Orhaneli und Göynükbelen umfasste. Dieses umfangreiche Programm, das in der relativ kurzen Zeit von 2 Monaten durchgeführt werden musste, hatte u. a. die Aufgabe, nach den Untersuchungsergebnissen Bohrvorschläge zur Aufschliessung neuer Erzkörper und Erzreserven zu machen. Von diesen Bohrvorschlägen wird in dieser Arbeit auch noch kurz die Rede sein. Während der Zeit der Geländebegehungen konnten über 60 Gruben besucht und zugleich über 3600 Kompassmessungen ausgeführt werden. Hierbei entstanden 123 tektonische Diagramme. Dadurch konnte die zunächst schwierig erscheinende und komplizierte Tektonik der Peridotitmassive, die in den + serpentinisierten Peridotiten und Harzburgiten in Form von verwickelten Bewegungsvorgängen zum Ausdruck kommt, in das Konzept regelmässiger Züge und tektonischer Gesetzmässigkeiten gebracht werden.

Kaynakça

  • BARKER, T. H. (1958) : Bericht über die Chromitgruben der Harmancık Kromit Şirketi (Mai, 1958). Harmancık Kromit Şirketi Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • BORCHERT, H. (1952a) : Die Ghromerzlagerstâtten der Etibank in der osttürkischen Chromitprovinz. Etibank Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1952b) : Einfluss der Lagcrstâttenverhâltnisse auf die Probenahme. Erzmetall 5, p. 297-303, 439-443.
  • (1957a) : Die Chromerzlagerstâtten im Gebiet des westlichen und Östlichen Kopdağ. M.T A. Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1957b) : Der initiale Magmatismus und die zugehörigen Lagerstâtten. Neues Jb. f. Min., Abh. 91, pp. 541-572.
  • BORCHERT H. (1958) : Türkiye'de inisiyal ofiolitik magmatizmaya ait krom ve bakır cevheri yatakları M.T.A. Yayınl no. 102, Ankara.
  • (1959) : Das Ophiolitgebiet von Pozantı und seine Chromerzlagerstâtten. M.T.A. Yayınl, no. 104, p. 70. Ankara.
  • (1960a) ; Geosynklinale Lagerstâtten, was dazu gehört und was nicht dazu gehört sowie deren Beziehungen zu Geotektonik und Magmatismus. Freiberger Forschungshefte, C 79, pp. 7-61.
  • (1960b) : Die Chromitvorkommen in der Umgebung von Yeşilova-Burdur. M.T.A. Yayınl, no. 105, p. 63. Ankara.
  • (1960c) : Die Chromitvorkommen im Peridotitmassiv westlich von Acıpayam-Denizli. M.T.A. Yayınl, no. 106, p. 55, Ankara.
  • (1960d) : Erfahrungen an türkischen Chromerzlagerstâtten. Symposium on Chrome Ore, CENTO, Ankara, pp. 92- 108.
  • (1961a) : Türkiye krom cevheri yataklarında yapılan etüdlerden öğrendiklerimiz. M.T.A. Derg. no. 56, Ankara.
  • (1961b) : Soridağ-Rutdağ peridotit masifi ve bu masifin krom yataklan ile cevher rezervleri MT.A. Rap. no. 2943, Ankara.
  • (1961c) : Zusammenhange zwischen Lagerstattenbildung, Magmatismus und Geotektonik. Geol. Rundschau 50, pp. 131 - 165.
  • (1962) : Tefenni (vil. Burdur) peridotit masifindeki kromit zuhurları. M.T.A. Rap. no. 3635 (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1962b) : Elmalı'nın doğusunda bulunan Kerner-Tekirova-Atbükü-Adrasan kromit sahası ile Finike-Kumluca'nın kuzeyinde bulunan Gödene-Sazak-Boşnak kromit sahası (Antalya). M.T.A. Rap. no. 3489 (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1962c) : Chemismus und Petrologie der Erdschalen sowie die Entstehung und Ausgestaltung der wichtigsten Diskotinuitâten der Erdkruste. Neues Jb. f. Min Mh. 7/8 pp. 143 - 163.
  • (1963) : Principles of the genesis and enrichment of chromite ore deposits. Seminar on Modern Scientific Methods of Chromite Prospection, Athen s, 16-30 Apri.
  • (1964) Kromit Şirketinin Harmancık ve Göynük-Belenköy (Bursa vil.) Kromit yataklan. M.T.A. Rap. no. 3365 (yayınlanmamış), Ankara.
  • DONATH, M. (1962) : Chrom. Die metallischen Rohstoffe, ihre Lagerungsverhâltnisse und ihre wirtıchaftliche Bedeutung. Bd. 14. F. Enke-Verlag, Stuttgart, p. 371
  • FERSMAN, A. E. (1937) : Geochemie, Bd. III (1937) in: Ausgewâhlte Werke, Bd. IV, An SSR 1958.
  • GOLDSCHMİDT, V. M. (1944) : Crystalchemistry and Geochemistry. Chem. Proc. no. l, 1944.
  • HELKE, A. (1955) : Beobachtungen an türkischen Minerallagerstâtten. Neues Jb. f. Min. Abh. 88, p. 55 - 224.
  • HIESSLEITNER, G. (1951/52) : Serpentin- und Chromerzgeologie der Balkanhalbinsel und eines Teiles von Kleinasien. Jb. Bundesanstalt, Wien, Sonderband, 1. u. 2. Teil.
  • HOLZER, H. (1954) : Beyce 54/4 ve Simav 71/2 paftalarının jeolojik löveleri raporu. M.T.A. Rap. no. 2366, (yayınlanmamış) Ankara.
  • KAADEN, G. v. d. (1959a) : Güneybatı Türkiye'de peridotit kitleleri içinde zuhur eden kromitlerin kompozisyonu ile tektonik-magmatik vaziyetleri arasındaki münesebet hakkında. M.T.A. Derg. no. 52, Ankara.
  • (19596) : Anadolu'nun kuzeybatı kısmında yeralan metamorfik olaylarla magmatik faaliyetler arasındaki yaş münasebetleri. M.T.A. Derg. no. 52, Ankara.
  • & METZ, K. (1954) : Datça-Muğla-Dalaman çayı (SW Anadolu) arasındaki bölgenin jeolojisi TJ.K. Bült. no. 1/2.
  • KALAFATÇIOĞLU, A. (1962) : Tavşanlı-Dağardı arasındaki bölgenin jeolojisi ve serpantin ile kalkerlerin yaşı hakkında not. M.T.A. Derg. no. 58, Ankara.
  • KRAUSE, H. (1958) : Erzmikroskopische Untersuchungen an türkischen Chromiten. Neues Jb. Min. Abh. 90, pp. 305-366.
  • LEUCHS, K. (1943) : Der Bauplan von Anatolien. Neues Jb. f. Min. Mh., B, Heft 2/3, pp. 33-72.
  • KETlN, İ. (1959) : Türkiye'nin orojenik gelişmesi. M.T.A. Derg. no. 53, Ankara.
  • (1966) Anadolu'nun tektonik birlikleri. M.T.A. Derg., no. 66, Ankara.
  • NEBERT, K. (1960) : Tavşanlı'nın batı ve kuzeyindeki linyit ihtiva eden Neojen sahasının mukayeseli stratigrafisi ve tektoniği. M.T.A. Derg. no. 54, Ankara.
  • (1962) : Serpantin kitleleri arasına sıkışmış bir Neojen blokuna misal olmak üzere Alabarda (Tavşanlı) linyit bölgesi. M.T.A. Derg. no. 58.
  • OVALIOĞLU, R. (1963) Die Chromiterzlagcrstâtten des Pozantıreviers und ihre ophiolitischen Muttergesteine. Diss. Bergakademie Clausthal, Techn. Hochsch.
  • SCHNEİDERHÖHN, H. (1958) : Die Erzlagerstâtten der Erde. Bd. I: Die Erzlagerstâtten der Frühkristallisation. G. Fischer Verl. Stuttgart, p. 335,
  • SCHUİLİNG, R. D. (1962) : Türkiye'nin güneybatısındaki Menderes migmatit kompleksinin petrolojisi, yaşı ve yapısı hakkında. M.T.A. Derg. no. 58, Ankara.
  • STEINMANN, G. (1927) : Die ophiolitischen Zonen in den mediterranen Kettengebirgen. Internat. Geol. Congr. Madrid, C. R. XIV, pp. l - 33.
  • STİLLE, H. (1940) : Zur Frage der Herkunft der Magmen. Abh. 4-23, Preust. Akad. Wiss., Math. Nat. KL, no. 19.
  • WIJKERSLOOTH, P. de (1941) : Merkezi Anadolu'nun garp sahası dahilinde, genç Paleozoikteki (Varistikum) magmatik faaliyet hakkında bazı mülâhazalar. M.T.A. Mecm. no. 4/25, Ankara.
  • (1942) Türkiye ve Balkanlardaki krom cevheri zuhuratı ile bunların bu ülkelerin büyük tektoniğine olan münasebetleri. M.T.A. Mecm. no. 1/26, Ankara.
  • (1954) : Einiges über die Entstehung von Ghromitkonzentrationen und Chromerzlagerstâtten an Hand von neuen Beobachtungen in Anatolien. Neues Jb. f. Min. Mh., pp. 190-200.

HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI

Yıl 1967, Cilt: 68 Sayı: 68, 49 - 63, 01.09.1967

Öz

H. Borchert tarafından sevk ve idare olunan, 1963 yaz mevsiminde iki ay sürmüş bulunan cevher yatakları etüdü ile, Harmancık çevresindeki kromit ocaklarını ve Orhaneli ile Göynükbelen ocaklarını içine alan geziler, bu çalışmamıza öncülük etmişlerdir. İki ay gibi oldukça kısa bir süreye sıkıştırılmış bulunan bu geniş ölçülü programın görevlerinden biri de, elde edilecek inceleme sonuçlarına göre, yeni cevher gövdeleri ve cevher rezervleri tespitine yarayacak sondaj ve açma tekliflerinde bulunmak olmuştur. Sözü geçen sondaj tekliflerinden bu yazımızda kısaca söz edilecektir. Arazi gezileri süresince altmıştan fazla ocak görülmüş ve aynı zamanda 3600 den fazla kompas ölçüsü alınmış olup, bunlardan 123 tektonik diyagram elde edilmiştir. Böylece serpantinleşmiş peridotitler ve harzburgitler içinde karışık hareket olayları halinde belirmiş olan ve ilk bakışta güç ve karışık gibi görünen peridotit masiflerinin tektoniği, düzenli ve tektonik kanuniyetlere dayanan bir çerçeve içinde ifade imkânını bulabilmiştir. 

Kaynakça

  • BARKER, T. H. (1958) : Bericht über die Chromitgruben der Harmancık Kromit Şirketi (Mai, 1958). Harmancık Kromit Şirketi Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • BORCHERT, H. (1952a) : Die Ghromerzlagerstâtten der Etibank in der osttürkischen Chromitprovinz. Etibank Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1952b) : Einfluss der Lagcrstâttenverhâltnisse auf die Probenahme. Erzmetall 5, p. 297-303, 439-443.
  • (1957a) : Die Chromerzlagerstâtten im Gebiet des westlichen und Östlichen Kopdağ. M.T A. Rap. (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1957b) : Der initiale Magmatismus und die zugehörigen Lagerstâtten. Neues Jb. f. Min., Abh. 91, pp. 541-572.
  • BORCHERT H. (1958) : Türkiye'de inisiyal ofiolitik magmatizmaya ait krom ve bakır cevheri yatakları M.T.A. Yayınl no. 102, Ankara.
  • (1959) : Das Ophiolitgebiet von Pozantı und seine Chromerzlagerstâtten. M.T.A. Yayınl, no. 104, p. 70. Ankara.
  • (1960a) ; Geosynklinale Lagerstâtten, was dazu gehört und was nicht dazu gehört sowie deren Beziehungen zu Geotektonik und Magmatismus. Freiberger Forschungshefte, C 79, pp. 7-61.
  • (1960b) : Die Chromitvorkommen in der Umgebung von Yeşilova-Burdur. M.T.A. Yayınl, no. 105, p. 63. Ankara.
  • (1960c) : Die Chromitvorkommen im Peridotitmassiv westlich von Acıpayam-Denizli. M.T.A. Yayınl, no. 106, p. 55, Ankara.
  • (1960d) : Erfahrungen an türkischen Chromerzlagerstâtten. Symposium on Chrome Ore, CENTO, Ankara, pp. 92- 108.
  • (1961a) : Türkiye krom cevheri yataklarında yapılan etüdlerden öğrendiklerimiz. M.T.A. Derg. no. 56, Ankara.
  • (1961b) : Soridağ-Rutdağ peridotit masifi ve bu masifin krom yataklan ile cevher rezervleri MT.A. Rap. no. 2943, Ankara.
  • (1961c) : Zusammenhange zwischen Lagerstattenbildung, Magmatismus und Geotektonik. Geol. Rundschau 50, pp. 131 - 165.
  • (1962) : Tefenni (vil. Burdur) peridotit masifindeki kromit zuhurları. M.T.A. Rap. no. 3635 (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1962b) : Elmalı'nın doğusunda bulunan Kerner-Tekirova-Atbükü-Adrasan kromit sahası ile Finike-Kumluca'nın kuzeyinde bulunan Gödene-Sazak-Boşnak kromit sahası (Antalya). M.T.A. Rap. no. 3489 (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1962c) : Chemismus und Petrologie der Erdschalen sowie die Entstehung und Ausgestaltung der wichtigsten Diskotinuitâten der Erdkruste. Neues Jb. f. Min Mh. 7/8 pp. 143 - 163.
  • (1963) : Principles of the genesis and enrichment of chromite ore deposits. Seminar on Modern Scientific Methods of Chromite Prospection, Athen s, 16-30 Apri.
  • (1964) Kromit Şirketinin Harmancık ve Göynük-Belenköy (Bursa vil.) Kromit yataklan. M.T.A. Rap. no. 3365 (yayınlanmamış), Ankara.
  • DONATH, M. (1962) : Chrom. Die metallischen Rohstoffe, ihre Lagerungsverhâltnisse und ihre wirtıchaftliche Bedeutung. Bd. 14. F. Enke-Verlag, Stuttgart, p. 371
  • FERSMAN, A. E. (1937) : Geochemie, Bd. III (1937) in: Ausgewâhlte Werke, Bd. IV, An SSR 1958.
  • GOLDSCHMİDT, V. M. (1944) : Crystalchemistry and Geochemistry. Chem. Proc. no. l, 1944.
  • HELKE, A. (1955) : Beobachtungen an türkischen Minerallagerstâtten. Neues Jb. f. Min. Abh. 88, p. 55 - 224.
  • HIESSLEITNER, G. (1951/52) : Serpentin- und Chromerzgeologie der Balkanhalbinsel und eines Teiles von Kleinasien. Jb. Bundesanstalt, Wien, Sonderband, 1. u. 2. Teil.
  • HOLZER, H. (1954) : Beyce 54/4 ve Simav 71/2 paftalarının jeolojik löveleri raporu. M.T.A. Rap. no. 2366, (yayınlanmamış) Ankara.
  • KAADEN, G. v. d. (1959a) : Güneybatı Türkiye'de peridotit kitleleri içinde zuhur eden kromitlerin kompozisyonu ile tektonik-magmatik vaziyetleri arasındaki münesebet hakkında. M.T.A. Derg. no. 52, Ankara.
  • (19596) : Anadolu'nun kuzeybatı kısmında yeralan metamorfik olaylarla magmatik faaliyetler arasındaki yaş münasebetleri. M.T.A. Derg. no. 52, Ankara.
  • & METZ, K. (1954) : Datça-Muğla-Dalaman çayı (SW Anadolu) arasındaki bölgenin jeolojisi TJ.K. Bült. no. 1/2.
  • KALAFATÇIOĞLU, A. (1962) : Tavşanlı-Dağardı arasındaki bölgenin jeolojisi ve serpantin ile kalkerlerin yaşı hakkında not. M.T.A. Derg. no. 58, Ankara.
  • KRAUSE, H. (1958) : Erzmikroskopische Untersuchungen an türkischen Chromiten. Neues Jb. Min. Abh. 90, pp. 305-366.
  • LEUCHS, K. (1943) : Der Bauplan von Anatolien. Neues Jb. f. Min. Mh., B, Heft 2/3, pp. 33-72.
  • KETlN, İ. (1959) : Türkiye'nin orojenik gelişmesi. M.T.A. Derg. no. 53, Ankara.
  • (1966) Anadolu'nun tektonik birlikleri. M.T.A. Derg., no. 66, Ankara.
  • NEBERT, K. (1960) : Tavşanlı'nın batı ve kuzeyindeki linyit ihtiva eden Neojen sahasının mukayeseli stratigrafisi ve tektoniği. M.T.A. Derg. no. 54, Ankara.
  • (1962) : Serpantin kitleleri arasına sıkışmış bir Neojen blokuna misal olmak üzere Alabarda (Tavşanlı) linyit bölgesi. M.T.A. Derg. no. 58.
  • OVALIOĞLU, R. (1963) Die Chromiterzlagcrstâtten des Pozantıreviers und ihre ophiolitischen Muttergesteine. Diss. Bergakademie Clausthal, Techn. Hochsch.
  • SCHNEİDERHÖHN, H. (1958) : Die Erzlagerstâtten der Erde. Bd. I: Die Erzlagerstâtten der Frühkristallisation. G. Fischer Verl. Stuttgart, p. 335,
  • SCHUİLİNG, R. D. (1962) : Türkiye'nin güneybatısındaki Menderes migmatit kompleksinin petrolojisi, yaşı ve yapısı hakkında. M.T.A. Derg. no. 58, Ankara.
  • STEINMANN, G. (1927) : Die ophiolitischen Zonen in den mediterranen Kettengebirgen. Internat. Geol. Congr. Madrid, C. R. XIV, pp. l - 33.
  • STİLLE, H. (1940) : Zur Frage der Herkunft der Magmen. Abh. 4-23, Preust. Akad. Wiss., Math. Nat. KL, no. 19.
  • WIJKERSLOOTH, P. de (1941) : Merkezi Anadolu'nun garp sahası dahilinde, genç Paleozoikteki (Varistikum) magmatik faaliyet hakkında bazı mülâhazalar. M.T.A. Mecm. no. 4/25, Ankara.
  • (1942) Türkiye ve Balkanlardaki krom cevheri zuhuratı ile bunların bu ülkelerin büyük tektoniğine olan münasebetleri. M.T.A. Mecm. no. 1/26, Ankara.
  • (1954) : Einiges über die Entstehung von Ghromitkonzentrationen und Chromerzlagerstâtten an Hand von neuen Beobachtungen in Anatolien. Neues Jb. f. Min. Mh., pp. 190-200.
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Mühendislik
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hermann Borchert Bu kişi benim

İsmet Uzkut Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 1 Eylül 1967
Yayımlandığı Sayı Yıl 1967 Cilt: 68 Sayı: 68

Kaynak Göster

APA Borchert, H., & Uzkut, İ. (1967). HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI. Bulletin of the Mineral Research and Exploration, 68(68), 49-63.
AMA Borchert H, Uzkut İ. HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI. Bull.Min.Res.Exp. Eylül 1967;68(68):49-63.
Chicago Borchert, Hermann, ve İsmet Uzkut. “HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI”. Bulletin of the Mineral Research and Exploration 68, sy. 68 (Eylül 1967): 49-63.
EndNote Borchert H, Uzkut İ (01 Eylül 1967) HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI. Bulletin of the Mineral Research and Exploration 68 68 49–63.
IEEE H. Borchert ve İ. Uzkut, “HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI”, Bull.Min.Res.Exp., c. 68, sy. 68, ss. 49–63, 1967.
ISNAD Borchert, Hermann - Uzkut, İsmet. “HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI”. Bulletin of the Mineral Research and Exploration 68/68 (Eylül 1967), 49-63.
JAMA Borchert H, Uzkut İ. HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI. Bull.Min.Res.Exp. 1967;68:49–63.
MLA Borchert, Hermann ve İsmet Uzkut. “HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI”. Bulletin of the Mineral Research and Exploration, c. 68, sy. 68, 1967, ss. 49-63.
Vancouver Borchert H, Uzkut İ. HARMANCIK (BURSA İLİ) KUZEYBATISINDAKİ KROM CEVHERİ YATAKLARI. Bull.Min.Res.Exp. 1967;68(68):49-63.

Copyright and Licence
The Bulletin of Mineral Research and Exploration keeps the Law on Intellectual and Artistic Works No: 5846. The Bulletin of Mineral Research and Exploration publishes the articles under the terms of “Creatice Common Attribution-NonCommercial-NoDerivs (CC-BY-NC-ND 4.0)” licence which allows to others to download your works and share them with others as long as they credit you, but they can’t change them in any way or use them commercially.

For further details;
https://creativecommons.org/licenses/?lang=en