Evolution and Origin of Granitoid Magmas Related to the Closure of Neo-Tethys in Eastern Taurus (Turkey)

Year 1986, Volume: 107 Issue: 107, 94 - 114, 01.12.1986

Niyazi Tarhan

Abstract

Granitoids cutting the sheeted
dyke complex (Göksun metaophiolite), the Elbistan ensimatic island arc
volcanoclastic sequence of Neocomian age and the Kabaktepe metamorphites
(Bitlis/Pötürge metamorphites) of Paleozoik-Lower Triassic age respectively,
outcrop around Afsin-Elbistan-Göksun. The units deposited during Upper
Cenonian-Eocene overlie these older units with an angular unconformity starting
with a basal conglomerate. In the study area, outcropped granitoids have not
been developed during island arc eruptions. These granitoids take place on the
collision belts of the subduction zone formed by the N-S directed compressional
forces of late Cretaceous started in Lower Cretaceous and increased after
Neocomian. Their development is due to the increasing crustal thickness and
sinking of the island arc deposits and its basement which is oceanic crust
during Coniacian-Upper Santonian. Granitoids are the differentiated products of
anatectic magma (diorite, monzonite, syenite, tonalite, granodiorite, granite,
alcaline granite and silexite). Which is formed from melting of oceanic (Göksun
metaophiolite) and crustal (Kabaktepe metamorphites) rocks together or sepertly
at high temperatures. This anatectic magma is named and defined as Afsin
magmatism for the first time. However, except these wide spread granitoids
intrusions in Eastern Taurus, it was also observed that seme granitic rocks
(diorite, monzonite, syenite, tonalite, granodiorite, granite and alcaline
granite). Which don't show any intrusive features and magmatic phase. They
formed by recrystallization from metamorphites rocks, island arc volcanoclastic
deposits and ophiolites (gabbro, sheeted dyke complex and volcanosedimentary
rocks) insitu. Granitoids were subjected the low grade regional metamorphism
(greenschist facies) probably in Upper Santonian-Campanian.

Keywords

-

References

• Akkoca, A.B. ve Bahçeci, A., 1972, Beritdağı ve yöresindeki demir prospeksiyonunun jeolojik raporu: MTA Rap., 5001 (yayımlanmamış), Ankara.
• Aslaner, M., 1973, iskenderun-Kırıkhan bölgesindeki ofiyolitlerin jeolojisi ve petrografisi: MTA Yayl., 150,78, Ankara. Atasever, 1., 1978, K. Maraş-Elbistan-Çardak-Mendikli-Havcılar demir zuhurları raporu: MTA Rap., 6633 (yayımlan- mamış), Ankara.
• Bingöl, E., 1968, Contribution a l'etude geologique de la partie Centrale et sud-est du massif de Kazdağ (Turquie): These, Fac. Sci., Nancy, 190.
• Blumenthal, M., 1952, Toroslar'da yüksek Aladağ silsilesinin coğrafyası, stratigrafisi ve tektoniği hakkında yeni etûdler: MTA Rap., 6 (yayımlanmamış), 136, Ankara.
• Boray, A., 1975, Bitlis dolayının yapısı ve metamorfizması: TJK Bült., 18/1, 81-84.
• Dewey, J.F. ve Burke, K.C.A., 1973, Tibetan, Varican and Precambrian basement reactivition: Products of Continental collision: J. GeoL, 81, 683-692.
• Didier, J.; Duthou, J.L. ve Lameyre, J., 1982, Mantle and crustal granites: Genetic classification of orogenic granites and the nature of the their enclaves: J. Volcanol. antractiques (CNFRA), France.
• Eskola, P., 1939, Die Entstehung der Gesteine (Bath, Correns, Eskola), 317, Springer, Berlin.
• Friedman, G.M.; Barzel, A. ve Derin, B., 1971, Paleonvironments of the Jurassic inde coasal belt of northern and central Israel: Geol. Surv. Lsr., Rep. OD/1/71.
• Goldberg, M. ve Friedman, G.M., 1974, Paleoenviroments and Paleogeographic evolution of the Jurassic system in Southern Israel: Geol. Surv. Bull., 61, 44.
• Gökalp, E., 1972, Elbistan-Cela içmeleri jeoloji-hidroloji etüdü raporu: MTA Rap., 5827 (yayımlanmamış), Ankara.
• Göncüoğlu, M.C., 1983, Muş-Kızılağaç metagranitinin başkalaşımı ve yaşı: MTA Derg., 99/100, 72-83, Ankara.
• Gutnic, M. ve diğerleri, 1979, Geologie des Taurides Occidentales (Turquie): Mem. Soc. Geol. de France, 137, 58, 109, Paris.
• Hatay, N., 1966, K. Maraş-Göksun-Elbistan bölgesi diyasporit Prospeksiyonu raporu: MTA Rap., 3852 (yayımlan- mamış), Ankara.
• Karul, B., 1971, Afşin-Yeniyapan-Kitiz bölgesinde Cu-Pb-Zn aramaları ile ilgili jeoloji raporu: MTA Rap., 4889 (yayımlanmamış), Ankara.
• Lapierre, H., 1975, Les formation sedimentaires et eruptives des nappes de Mamonia et leurs relations avec Ie massif du Troodos (Chypre occidentale): Mem. Soc. Geol. France, Nouv. Serie, 54, 123, 1-123.
• Melsin, W.G.; Thompson, G. ve van Andel, Tj. H., 1968, Volcanism and metamorphism in the Mid-Atlantic ridge, 22 N latitude: Jour. Geophys. Res., 73, 5925-5941.
• Mehnert, K.R., 1968, Migmatites and origin of granitic rocks: Elsevier Publ. Comp., 393, Amsterdam, London, New York.
• Meriç E., 1973, Sur la presence d'un affleurement du Maestrichtian Superieur au S de Mutki (Bitlis-Turquie): Rev. Fac. Sci. Univ. îst, B 38, 1-4, 49-51.
• Mitchell, A. ve Bell., J.D., 1973, Ada yaylarının evrimi ve ilgili maden yataklan: Jour. of Geology Bull., 81, 381-405.
• Miyashiro, A., 1961a, Evolution of metamorphic belts: Jour. Petrology, 2, 72-87.
• , 1972a, Levha tektoniğinde metamorfizma ve bununla ilgili magmatizma: Am. Jour. of Science, 272, 602.
• , 1972£, Metamorphism and metamorphic belts: (to be published by George Allen and Unwin, London).
• -; Shido, F. ve Ewing, M., 1971, Metamorphism in the Mid-Atlantic Ridge near 24 and 30 N.Royal Soc. London Philos. Trans., 268, 589-603.
• Moore, J.G., 1971, Relationship between subsidence and Volcanic Load Hawaii: Bull. Volcanol., 562-576. Oxburgh, E.F. ve Turcotte, D.L., 1970, Thermal structure of island Arcs: Bull. Geol. Soc. Am., 81, 1665-1688. özgül, N., 1976, Toroslar'ın bazı jeolojik özellikleri: TJK Bült., 19/61, 65-78.
• ve diğerleri, 1981, Munzur dağlarının jeolojisi: MTA Rap., 6995 (yayımlanmamış), Ankara.
• Perinçek, D. ve Kozlu, H., 1983, Stratigraphy and structural relations of the units in the Afşin-Elbistan-Doğanşehir region (Eastern Taurus).
• Polat, M.N., 1970, K. Maraş-Göksun ilçesi bakır sahasının jeolojik ön etüdü: MTA Rap., 4581 (yayımlanmamış), Ankara.
• Rittmann, A., 1965, Les vocans et leur activite (2. baskı) H. Tazieff tercümesi, ed. Masson et Cie. 461, Paris.
• Sungurlu, O., 1974, VI Bölge kuzeyinin jeolojisi ve petrol imkânları: Türkiye II. Petrol Kongresi Tebliği, 85-107.
• Şengör, A.M.C. ve Kidd, W.S.F., 1979, Post-Colisional tectonics of the Turkish-Iranian Plateau and a comparison with Tibet: Tectonophysics, 55. 361-376.
• ve Yılmaz, Y., 1983, Türkiye'de, Tetis'in evrimi; Levha tektoniği açısından bir yaklaşım: TJK Yerbilimleri özel dizisi, l, Ankara.
• Tarhan, N., 1983, Geology of the Göksun-Afşİn-Elbistan region: International Symposium on the geology of the Taurus belt, abstracts, Turkey.
• , 1984, Göksun-Afşİn-Elbistan dolayının jeolojisi: Jeol. Müh. Derg., 19, 3-9, Ankara.
• , 1985, Elbistan ensimatik ada yayı çökel bulguları ve yaşı: Jeol. Müh. Derg., 23, 3-8, Ankara.
• , 1986, Afşin dolayında (Doğu Toroslar) granitik kayaların kökeni ve oluşum yeri: TJK bildiri özetleri,55, Ankara.
• Turcotte, D.L., 1983, Mechanism of Curstal deformation: J. Geol. Soc., 140, 1-124, London.
• Tuttle, O.F. ve Bowen, N.L., 1958, Origin of granite in the light of experimenthal studies: Geol. Soc. Am. Mem., 74, 153.
• White, A.J.R. ve Chappell, B.W., 1977, Ultrametamorphism and granitoid genesis: Tectonophysics, 43, 7-22.
• Whitechurch, H. ve diğerleri, 1983, Toros ofiyolitleri ve Doğu Akdeniz çevresinde okyanus açılımları ve kapammlarının zamanlanması sorununa katkısı: Yeryuvarı ve insan, 6/1, 24-25, Ankara.
• ve diğerleri, 1985, Toros kuşağında ofiyolit üzerlemesi hakkında jeolojik ve jeokronolojik sınırlamalar: Yeryuvarı ve însan, 10/1-2, 54-55, Ankara.
• Winkler, H.G.F., 1967, Petrogenesis of metamorphic rocks: Springer Verlag, 334, New York.
• Yazgan, E., 1983, Geodynamic evolution of the Eastern Taurus region: Geology of the Taurus belt, Turkey.
• ve Asutay, J., 1981, Doğu Toroslar'da etkin bir paleo-kıta kenarı etüdü (Üst Kretase-Orta Eosen) Malatya- Elazığ, Doğu Anadolu: Yerbilimleri, 7, 83-104, Ankara.
• Zwart, H.J., 1967, The duality of orogenic belts: Geol. Miznb., 46, 283-309.
• , 1969, Metamorphic facies series in the European orogenic belts and their bearing on the Causes of orogeny: Geol. Assoc. Canada Spec. Papers, 5, 7-16.