Troas Bölgesi’ndeki Antik Granit Ocakları: Yeni Bulgular

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 23, 265 - 295, 31.10.2017

Murat Ay Veysel Tolun

https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.348266

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma Kuzeybatı Anadolu’da Biga Yarımadası’yla sınırlandırılan, Antik Çağ’da ise Troas olarak adlandırılan, günümüz Çanakkale İli, Ezine İlçesi sınırları içerisinde yer alan Çığrı Dağı ve çevresindeki Roma İmparatorluk Dönemi’nde işletilen antik granit ocakları üzerine bir değerlendirmedir. Tespit edilen antik granit ocakların barındırdığı üretim izleri ve kalıntıları dikkate alınarak üretim faaliyetleri ile bu ocaklardan çıkarılan yekpare sütunların üretim teknikleri incelenmektedir. Bunun yanında bu ocaklarda üretilen sütunların Aleksandreia Troas limanına hangi yöntemler kullanılarak taşındığı irdelenmektedir Ayrıca Troas granit ocaklarının işletildiği dönemsel aralığı belirlemek ve bu ocaklardaki üretimin durması ile ihraca hazır hale getirilmiş olan sütunların terkedilmelerindeki olası faktörler irdelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Troas, Antik, Granit Ocağı, Sütun

Kaynakça

• ADAMS, C. E. P. (2001). “Who Bore the Burden? The Organization of Stone Transport in Roman Egypt, in Mattingly”, In: D. J and Salmon, J. (eds.), Economies Beyond Agriculture in the Classical World, London-New York,171-192. AGUS, M.- vd. (2007). “I marmi colorati di Uthina (Tunisia)”, In: G. Sotgiu, H. Ben Hassen, A. M. Corda (éds.), Fouilles archéologiques à Uthina (2001-2007), Rapport préliminaire de l’activité de recherche de l’Institut du Patrimoine de Tunis et de l’Université de Cagliari, Italie, 2 vols., Ortacesus (ca)-Tunis: 1, 375-394. ALBUSTANLIOĞLU, T. (2011). Roma İmparatorluk Döneminde Mermer Ocakları Organizasyonu, Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. ALBUSTANLIOĞLU, T. (2013). “Roma İmparatorluk Mermer Ocaklarında Yazıt Kullanımı ve Bazı Ünik Örnekler”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Vol. 2, No. 4, November, 57-76. ASGARI, N.- DREW BEAR, T. (2002).“The Quarry Inscriptions of Prokonnesos”, In: J. J. Herrmann, N. Herz, R. Newman (eds.), ASMOSIA 5, Interdisciplinary Studies on Ancient Stone, London: Archetype Publications, 1-19. ASLAN, R. (1998). “Zamanı Öğüten Taş: Troas’ın Granitleri”, Atlas Dergisi Sayı 61, İstanbul: Doğan Ofset Yayıncılık,79-95. BERGER, A. (1953) Encyclopedic Dictionary of Roman Law, Transactions of the American Philosophical Society; New Series, Volume 43, Part 2. BİNGÖL, O. (2004). Arkeolojik Mimari’de Taş, İstanbul; Homer Kitabevi. BLEGEN, C. W. (1934). “Excavations at Troy 1933”, American Journal of Archaeology, Vol: 38. 2, 223- 248. BORGHINI, G. (1989). Marmi Antichi, Matereiali della cultura artistica I, Roma, De Luca Edizoni D’Arte. BÖHLENDORF-ARSLAN, B. (2012). “2010 Yılında Ezine, Bayramiç ve Ayvacık İlçelerinde Bizans Dönemi Yerleşmeleri”, 29. AST, Cilt 2, Ankara: 431-452. CHOISEUL-GOUFFIER, Marie Gabriel Florent Auguste de(1842). Voyage pittoresque dans l’Empire Ottoman, Atlas II, Paris: COOK, J. M. (1973). The Troad: An Archaeological and Topographical Study, Oxford: ÇAKICI, H. (2015). Aklımda Kalan Kırıntılar, Ankara, Karina Yayınevi. DODGE, H. (1988). “Decorative Stones for Architecture in The Roman Empire”, Oxford: Journal of Archaeology, Vol. 7, Issue 1, 65-80. DWORAKOWSKA, A. (1983). Qarries in Roman Provinces, Warsaw, Bibliotheca Antiqua 16. FANT, J. C. (1989). Cavum Antrum Phrygia: the Organization and Operations of the Roman Imperial Marble Quarries in Phrygia, Oxford: British Archaeological Reports International Series 482. FEUSER, S. (2009a). “Elaia ve Aleksandria Troia. İki Antik Limanın Arkeolojik, Sualtı Arkeolojik ve Jeofizik Yüzey Araştırması”, Mavi Paylaşım , 7. Sualtı Sporları ve Bilimleri Toplantısı, Kocaeli: 1-3 Mayıs 2009, 18-28. FEUSER, S. (2009b). Der Hafen von Alexandria Troas, Asia Minor Studien: Vol. 63, Bonn: Habelt. FEUSER, S. (2011). “The Roman Harbour of Alexandria Troas, Turkey”, The International Journal of Nautical Archaeology, Vol. 40. 2, 256-273. GALETTI, G.- vd. (1992). “A First Characterization of the Most İmportant Granites Used in Antiquity”, In: M. Waelkens, N. Herz, L. Moens (eds.), Ancient Stones: Quarrying, Trade and Provenance, Acta Archaeologica Lovaniensia Monographia 4, Leuven:167-178. GNOLI, R. (1971). Marmora Romana, Roma. GRANT, M. (2000). Roma’dan Bizans’a, (çev. Z. Zühre İlkgelen), İstanbul. GUIDOBONI, E. (1994). Catalogue of Ancient Earthquakes in the Mediterranean Area up to the 10th Century, Roma, Storia Geofisica Ambiente, Bologna. HAUDENSCHILD, E. (2011). The Kestanbol Intrusion (Western Turkey) and its importance as a building stone: Application of cosmogenic 10 Be to archaeology, (Unpublished Master Thesis), University of Bern, Bern, İsviçre: 159. HIRT, A. M. (2010). Imperial mines and quarries in the Roman world: organizational aspects 27 BC-AD 235, Oxford. IŞIK, M. A. (1977). “Çanakkale-Koçali ve Akçakeçili Köyü Yakınlarındaki Granit Sütun Yatakları”, Türk Arkeoloji Dergisi, Sayı: XXIV-1, Ankara: Varol Matbaası, 125-135. KARAGÖZ, Ş. (2005). Eskiçağ’ da Depremler, İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları. KAYAN, İ. (1977). “Türkiye’nin Ege ve Akdeniz Kıyılarında Deniz Seviyesi ve Kıyı Çizgisi Değişmeleri”, Türkiye’nin Kıyı ve Deniz Alanları I. Ulusal Konferansı, Türkiye Kıyıları 97 Konferansı Bildiriler Kitabı, 735-746. LANDELS, J. G.(1996). Eski Yunan ve Roma’da Mühendislik, (çev. Barış Bıçakçı), Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları 34. LAZZARINI, L. (1987).“I graniti dei monumenti italiani e i loro problemi di deterioramento”, In: A. Bureca, M. Laurenzi, Tabasso, G. Palandri (eds.), Materiali Lapidei II, Bollettino d’Arte Supplemento 41, Roma: 157-172. LE CHEVALIER, J. B. (1791). Description of the plain of Troy, (translate: A. Dalzel), London. MANGO, C. (1972). The Art of the Byzantine Empire 312-1453: Sources and Documents, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall. MANGO, C. (1976). Byzantine Architecture, New York. MAXFIELD, V. A. (2001). “Stone Quarrying in the Eastern Desert with Particular Reference To Mons Claudianus and Mons Porphyrites”, In: D.J. Mattingly And J. Salmon (eds.) Economies beyond Agriculture in the Classical World (Leicester-Nottingham Studies in Ancient Society, 9), London- New York: 143-170. MIELSCH, H. (1985). Buntmarmor aus Rom im Antikenmuseum Berlin, Staatliche Museen Preussischer Kulturbesitz, Berlin. MONNA, D.- PENSABENE, P. (1977). Marmi dell’Asia Minore, Rome. NEWTON, C. T. (1865). Travels & Discoveries-İn the Levant, Keeper of the Greek and Roman Antiquities, London: British Museum, Cambridge University Press. OUSTERHOUT, R. (2016). Bizans’ın Yapı Ustaları, (çev. Fügen Yavuz), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. PENSABENE, P. (1998). “Marmi d’importazione, pietre locali e committenza nella decorazione architettonica di età severiana in alcuni centri delle province Syria et Palaestina e Arabia”, In: ArchCl 49, 175-422. PENSABENE, P.- vd. (2015). “Production and distribution of Troad granite, both public and private”, In: P. Pensabene, E. Gasparini (eds.), Interdisciplinary Studies on Ancient Stone, ASMOSIA X, Proceedings of the Tenth International Conference of ASMOSIA, Association for the Study of Marble & Other Stones in Antiquity Rome, 21-26 May 2012, 311-322. PONTI, G. (1995). “Marmor Troadense-Granite Quarries in The Troad: A Preliminary Survey”, Studia Troica 5, 291-320. REYNOLDS, J. M. - WARD-PERKINS, J. B. (1952). The Inscriptions of Roman Tripolitania, In collaboration with S. Aurigemma, R. Bartoccini, G. Caputo, R. Goodchild, P. Romanelli, Roma. ROSE, C. B. (1992). “The 1991 Post-Bronze Age Excavations at Troia”, In: Korfmann, M. (ed.) Studia Troica 2, 43-60. RUSSELL, B. (2013). The Economics of Roman Stone Trade, Oxford Studies on the Roman Economy, New York: Oxford University Press. SCHLIEMANN, H. (2014). Troya’dan İda Dağı’na Troas’ta Yolculuk, (çev. İlhan Pınar), İstanbul: Say Yayınları. SODINI, J.-P. (2002). “The Economic History of Byzantium: From the Seventh through the Fifteenth Century”, in: (ed.) Angeliki E. Laiou, The Economic History of Byzantium, Dumbarton Oaks Research Library and Collections 39, Vol.: 1, Part: 1, Washington D. C.: 129-146. SONNABEND, H. (1999). Naturkatastrophen in der Antike, Wahrnehmung-Deutung-Management, Stuttgart: Weimar. TEXIER, C. (2002). Küçük Asya - Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, Cilt III, (çev. Ali Suat), Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı. TOMBUL, M. (2015). Çanakkale Kültür Envanteri: Arkeolojik Yerleşim Alanları ve Sanat Tarihi Yapıları, T.C. Çanakkale Valiliği. VITRUVIUS (1990). Mimarlık Üzerine On Kitap, (çev. S. Güven), İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları. WARD - PERKINS J. B. (1980). “Nicomedia and the Marble Trade”, Papers of the British School of Rome 48, 23-68. YAVUZ, E. V. (2014).“Antique Quarries of Marmor Troadense (NW Turkey): İnsights From Field Mapping and Absolute Dating”, Turkish Journal of Earth Sciences 23, 495-512.