Chp Parti Müfettişlik Raporları’na Göre Kırşehir’de Siyasi, Sosyal Ve Ekonomik Hayat (1936-1947)

Year 2016, Volume: 14 Issue: 21, 0 - 0, 01.11.2016

Güneş Şahin

Abstract

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 1923 yılında bir parti örgüt
mekanizması olarak uygulamaya koyduğu parti müfettişliği sistemi ile
politika hayatını sürdürmüştür. Parti müfettişliği hiyerarşik bir denetim
mekanizması olarak değerlendirilebilir. Müfettişlik sistemi parti-halk
sarmalında da önemli bir konuma sahiptir. Nitekim parti müfettişleri, parti
adına yurt çapında çalışmalarını sürdürerek önemli görevler üstlenmiştir.
Teftişlerde görevlendirilen parti müfettişleri, etki alanları içerisinde
sadece parti teşkilat organının sade birer üyesi olarak davranmamışlardır.
Halkla da birebir temas halinde olan müfettişler aynı zamanda 1932’de
kurulan halkevleri ile birlikte toplumun yaşam sahası içinde aktif
biçimde rol almıştır. Merkezden atanan müfettişler altı ay kaldıkları
görev bölgelerinde, merkez ve kazalarda parti örgütünün yaptığı tüm
çalışmaları inceleyerek teşkilatla ilgili olumlu ve olumsuz tüm izlenimlerini
raporlarına eklemişlerdir. Halk nezdinde partinin ideolojik açıdan geldiği
seviyenin anlaşılması açısından müfettişlerin bulundukları bölgelerde
sorumlulukları bulunmaktadır. Bu çalışmada Kırşehir Vilayeti örneğinden
yola çıkılarak, CHP’nin kentte örgütlenmesi ve halkla etkileşimine
değinilecektir. Bu etkileşimin en önemli aracısı olarak çalışan parti
müfettişlerinin Kırşehir’le ilgili değerlendirmeleri çalışmanın ana eksenini
oluşturmaktadır. Çalışmada, Cumhuriyet döneminde Kırşehir’de parti ve
parti örgütlenmesi ile birlikte halkın sosyal ve ekonomik yaşam koşulları,
müfettiş raporlardan edindiğimiz bilgiler ışığında ele alınmaktadır.
Çalışma esnasında ağırlıklı olarak Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden
edilen müfettişlik raporlarından yararlanılmıştır.