Uzlette Bir Şair: Mehmed Bey b. Musâ Paşa (Emîrî)

Year 2019, Volume: 17 Issue: 26, 203 - 254, 30.04.2019

İsa Akpınar

https://doi.org/10.17518/canakkalearastirmalari.585364

Abstract

Hayatı hakkında tezkire ve diğer biyografi kaynaklarında bilgi bulunmayan Emîrî, 16. yüzyıl şairlerindedir. Bu yüzyılın ilk çeyreğinde dünyaya gelen şairin annesi, Pîrî Mehmed Paşa’nın kızı Ala Hanım’dır. Babası Musâ Paşa ise Kızıl Ahmed’in oğludur. Küçük yaşta devlet hizmetine giren Emîrî, zamanla yükselerek sancak beyi olmuştur. Beyşehir, Ankara ve Bursa’da sancak beyi olarak görev yapmıştır. 1579 yılında, sancak beyliğinden ayrıldıktan sonra, memleketi Bolu’ya dönerek şiirle ilgilenmeye başlamıştır. Emîrî, şiirlerinde Türkçe ve Farsçayı aynı düzey ve yoğunlukta kullanan bir şairdir. Yaklaşık on yıl gibi kısa bir zaman zarfında, dört divan ve on dört mesnevi vücuda getirmiştir. Heft Vâdî, Mergûbu’l-Kulûb, Mahzen-i Râz, Sohbet-nâme, Sıfâtu’lÂşıkîn, Ahlâk-ı Kâmilîn, Bostân Tercümesi, Gülşen-i Ebrâr ve Mir’atü’l-Ebrâr, Aşknâme, Muhabbet-nâme, Tarîkat-nâme, İrâdet-nâme ve Pend-nâme isimlerini taşıyan

mesnevilerinin çoğu Farsça’dan tercümedir.

Bu makalede, hayatı ve eserleri hakkında çok az şey bilinen Emîrî’nin kısa bir monografisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Birinci bölümde şairin hayatının karanlık dönemlerine ışık tutmak için dedesi ve babası hakkında etraflıca bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, arşiv ve dönemin kroniklerinden yararlanarak, Emîrî’nin hayatı aydınlatılmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde, Emîrî’nin eserleri hakkında bilgi verilerek yazma nüshaları tanıtılmıştır. Son bölümde ise Emîrî’nin edebî hüviyeti üzerinde durulmuştur.

Keywords

Emîrî, Kızıl Ahmed, divân, mesnevi, tercüme

References

• ____, Defter-i Müsveddât-ı İnʽâmât ve Tasaddukât ve Gayrihi, Atatürk Kitaplığı, MC. O. 71.
• Abu Bakr-i Tihrânî, Kitâb-ı Diyarbakriyya: Ak-Koyunlular Tarihi, haz. Necati Lugal, Faruk Sümer, 2. bs., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1993.
• Afyoncu, Erhan, “XVI. Yüzyılda Osmanlı Beylerbeyileri I: Temerrüd Ali Paşa”, Türk Tarih Kurumu Belleten, C. LXV, S. 244, 2001, s. 1007-1033.
• Akpınar, İsa, Klâsik Türk Şiirinde Tevhîd (Başlangıçtan XVI. Asrın Sonuna Kadar), (Yayımlanmamış doktora tezi), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul, 2017.
• Akpınar, İsa, “XVI. Asır Şairlerinden Emîrî’nin Mergûbu’l-Kulûb Tercümesi”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, S. 89, Mart 2019, s. 147-168.
• Armağan, Latif, XVI. Yüzyılda Teke Sancağı: Tapu-Tahrir Defterlerine Göre, (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1996.
• Âşık Paşazâde, Osmanoğulları’nın Tarihi: Tevârîh-i Âl-i Osmân, haz. Kemal Yavuz, M. A. Yekta Saraç, Gökkubbe Yayınları, İstanbul 2007.
• Atik, Kayhan, Lütfi Paşa ve Tevârih-i Âl-i Osmân, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2001.
• Attâr-i Nişâbûrî, Mantıku’t-Tayr, haz. Muhammed Rızâ Şefîʽî Kedkenî, İntişârât-i Suhân, Tahrân 1384.
• Averbek, Güler Doğan (haz.), Bolulu Emiri’nin İkinci ve Dördüncü Divanlarındaki Türkçe Şiirler, Kitabevi, İstanbul 2019.
• Aydın, Bilgin - Ekrem Tak (haz.), İstanbul Kadı Sicilleri Üsküdar Mahkemesi 1 Numaralı Sicil (H.919-927 / M. 1513-1521),Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2008.
• Aydın, Bilgin - Rıfat Günalan, “Ruus Defterlerine Göre XVI. Yüzyılda Osmanlı Eyalet Teşkilatı ve Gelişimi”, Osmanlı Araştırmaları / The Journal of Ottoman Studies, S. 38, 2011, s. 27-160.
• Aydın, Dündar, Erzurum Beylerbeyliği ve Teşkilatı: Kuruluş ve Genişleme Devri 1535-1566, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1998.
• Barkan, Ömer Lütfi, “H. 933-934 (M. 1527-1528) Malî Yılına Ait Bir Bütçe Örneği”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C. 15, S. 1-4 (Ekim 1953-Temmuz 1954), 1955, s. 251-329.
• Behiştî Ahmed Çelebi, Târîh-i Behiştî: Vâridât-ı Subhânî ve Fütûhât-ı Osmânî (791-907-1389- 1502), haz. Fatma Kaytaz, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2016.
• Birgören, Hamdi (haz.), Bolu Vilâyeti Salnâmesi: Miladî 1925 Rumî 1341, Bolu Belediyesi Bolu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Bolu 2008.
• BOA , Kamil Kepeci 262, Sancak Tevcîh Defteri.
• BOA, 45 Numaralı Mühimme Defteri.
• Çakar, Enver, “XVI. Yüzyılda Şam Beylerbeyiliğinin İdarî Taksimatı”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. XIII, S. 1, Elazığ, 2003, s. 351-374.
• Çakmak, Aysun, Kâtibî’nin Gulşen-i Ebrâr ve Mecmaʽu’l-Bahreyn’i, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 1997.
• Çelik, Şenol, Osmanlı Taşra Teşkilatında İçel Sancağı (1500-1584), (Yayımlanmamış doktora tezi), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1994.
• Çıtak, Havva Merve, 1556- 1557 (H. 963-964) Tarihli Divan-ı Hümâyûn Ruûs Defteri (s.1-125): Metin-Değerlendirme-Dizin, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 2015.
• Çöm, Erol, “16. Yüzyıl Şairi Emîrî ve Gülşen-i Ebrâr Mesnevisi”, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, S. 20, 2008, s. 47-63.
• Çöm, Erol, “16. Yüzyıl Şairi Emîrî’nin Mir‘âtü’l-Ebrâr Adlı Mesnevisi”, İSTEM: İslâm, San‘at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi, C. VII, S. 13, 2009, s. 289-304.
• Çöm, Erol, Emîrî’nin Gülşen-i Ebrâr ve Mir’atü’I-Ebrâr Mesnevîleri (İnceleme-Metin), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2001.
• Dâdhâh, Gulâm-Rızâ , Sîmâ Yâr-Ahmedî, “Şemseddîn Tebrîzî-i Multânî: Mergûbu’l-Kulûb”, İttilâât-i Hikmet u Maʽrifet, S. 8, 1386, s. 50-55.
• Eliaçık, Muhittin, “Şemsi Paşa’nın Manzum ve Muhtasar Vikâyetü’r-Rivâye Tercümesi” Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, S. 2, 2009, s. 16-49.
• Emecen, Feridun M. , İlhan Şahin, “Osmanlı Taşra Teşkilatının Kaynaklarından 957-958 (1550- 1551) Tarihli Sancak Tevcîh Defteri I”, Belgeler [Türk Tarih Belgeleri Dergisi], C. XIX, S. 23, 1998, ss. 53-121.
• Emîrî, Ahlâk-ı Kâmilîn, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi, no: O Vet. 63, vr. 176b-231a.
• Emîrî, Bostân, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi, no: O Vet. 63, vr. 1b-170a.
• Emîrî, Dîvân, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, no: FY1222, 54 vr.
• Emîrî, Dîvân, Millî Kütüphane, no:Yz A 85, 155 vr.
• Emîrî, Dîvân-ı Evvel, British Museum, no: Or. 9826, 361 vr.
• Emîrî, Dîvân-ı Râbiʽ, Fatih Kütüphanesi, no: 3780, vr. 182b-282a.
• Emîrî, Dîvân-ı Sânî, Fatih Kütüphanesi, no: 3780, vr. 14b-181a.
• Emîrî, Gülşen-i Ebrâr, Nuruosmaniye Kütüphanesi, no: 2584, vr. 1b-33a.
• Emîrî, Heft Vâdî, Fatih Kütüphanesi, no: 3780, vr. 7b-13a.
• Emîrî, Mahzen-i Râz, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Kitaplığı, Agâh Sırrı Levend Koleksiyonu, no: 415, vr. 1b-26a.
• Emîrî, Mergûbu’l-Kulûb, Fatih Kütüphanesi, no: 3780, vr. 1b-7a.
• Emîrî, Mirʽatü’l-Ebrâr, Nuruosmaniye Kütüphanesi, no: 2584, vr. 34b-77a.
• Emîrî, Sıfâtu’l-Âşıkîn, Uppsala Üniversitesi Kütüphanesi, no: O Vet. 63, vr. 235b-290b.
• Emîrî, Sohbet-nâme, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Kitaplığı, Agâh Sırrı Levend Koleksiyonu, no: 416, vr. 27b-61a.
• Erdoğru, M. Akif, Osmanlı Yönetiminde Beyşehir Sancağı (1522-1584), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2006.
• Ergenç, Özer, XVI. Yüzyılın Sonlarında Bursa: Yerleşimi, Yönetimi, Ekonomik ve Sosyal Durumu Üzerine Bir Araştırma, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2006
• Ergün, Sadeddin Nüzhet, “Emîrî (Mir’at-ı ebrâr sâhibi)”, Türk Şâirleri, C. III, [İstanbul] 1936, s. 1259-1260.
• Erkan, Davut, Matrâkçı Nasûh’un Süleymân-nâmesi (1520-1537), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul 2005.
• Erken, Sabih, Türkiye’de Vakıf Abideler ve Eski Eserler II: Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara 1977.
• Erol, Rasim vd. (haz.), İstanbul Kadı Sicilleri Rumeli Sadareti Mahkemesi 21 Numaralı Sicil (H. 1002-1003/M. 1594-1595), Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2001.
• Erzi, Adnan Sadık, “Akkoyunlu ve Karakoyunlu Tarihi Hakkında Araştırmalar”, Türk Tarih Kurumu Belleten, C. XVIII, S. 70, 1954, s.179-221.
• Eyice, Semavi, Tarihde Bolu, Yenilik Basımevi, İstanbul 1975.
• Fazlullah bin Ruzbihân Huncî İsfahanî, Târîh-i Âlem-ârây-i Emînî (Şerh-i Hukmrânî-i Selâtîn-i
• Akkoyunlu ve Zuhûr-i Safeviyyân), Mîrâs Mektûb, Tahrân 1382.
• Feridûn Ahmed Bey, Münşeâtü’s-Selâtîn, C. I, 2. bs., Dârü’t-Tıbâati’l-Âmire, İstanbul 1274.
• Ferîdun Bey, Münşeʽâtü’s-Selâtîn, Nuruosmaniye Kütüphanesi, no: 4317, 406 vr.
• Furûzânfer, Bedîüzzemân, Mevlânâ Celâlüddîn Muhammed-i Mevlevî, 3. bs., İntişârât-i Muîn, Tahrân, 1387.
• Gelibolulu Mustafa Ali, Künhü’l-Ahbâr: Dördüncü Rükn: Osmanlı Tarihi: Tıpkıbasım, C. I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2009.
• Gök, İlhan, Atatürk Kitaplığı M.C. O.71 Numaralı 909-933/1503-1527 Tarihli İn’âmât Defteri (Transkripsiyon-Değerlendirme), (Yayımlanmamış doktora tezi) Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, , İstanbul 2014.
• Gökbilgin, M. Tayyip, “Kanûnî Sultan Süleyman’ın Timar ve Zeamet Tevcihi ile İlgili Fermanları”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, C. XVII, S. 22, 1967, s. 35-48.
• Güleç, İsmail, Güler Doğan Averbek ve Turgay Şafak (haz.), Gönül Erlerinin Vasıfları: Emîrî’nin Sıfâtu’l-Âşıkîn Tercümesi, Büyüyen Ay, İstanbul 2019.
• Güleç, İsmail, Güler Doğan Averbek, “Gölgede Kalmış Bir Şairin Bilinmeyen Üç Tercümesi”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları, S. 18, 2018, s. 247-264.
• Günalan, Rıfat (haz.), İstanbul Kadı Sicilleri Üsküdar Mahkemesi 26 Numaralı Sicil (H. 970-971 / M. 1562-1563), Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2010.
• Hâce İmâduddîn Alî Fakîh-i Kirmânî, Penç Genc, haz. Ruknuddîn Humâyûn-Ferrûh, İntişârât-i Dânişgâh-i Millî İrân, Tahrân 1356.
• Hâcû-yi Kirmânî, Hamse, haz. Saʽîd Niyâz Kirmânî , Dânişgâh-i Şehîd Bâhuner Kirmânî, Dânişkede-i Edebiyât u Ulûm-i İnsânî, Çâphâne-i Nefs-i Cihân, Kirmân 1370.
• http://www.boluolay.com/bolu/bolu-tabelaya-fatiha-okudu-h18710.html, Erişim tarihi: 11.10.2018.
• https://www.bolununsesi.com/haber/143071/bolu-beyine-mezarinda-da-rahat-yok, Erişim tarihi: 11.10.2018
• https://www.bolununsesi.com/haber/144524/oradan-fatiha-okumadan-gecmeyin-demisti, Erişim tarihi: 11.10.2018.
• Işıtman, Tarık Zıya, “Bolu Zelzelesi Üzerinde Bir Araştırma”, Abant: Bolu Halkevi Kültür Dergisi, C. I, S.1, 1944, s. 16-18.
• İbn Kemâl, Tevârîh-i Âl-i Osmân: VII. Defter (Tenkidli Transkripsiyon), haz. Şerafettin Turan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1957.
• İbn Kemâl, Tevârîh-i Âl-i Osmân: VIII. Defter (Transkripsiyon), haz. Ahmet Uğur, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1997.
• İzgi, Şuayib, 986 (1578) Tarihli 32 Numaralı Mühimme Defteri: [s. 201-400] Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul 2006.
• İzzeddîn Atâyî, Aşk-nâme, haz. Sâre Sâver Suflî, Kitâbhâne, Muze ve Merkez-i İsnâd-i Meclis-i Şûrâ-yi İslâmî, Tahrân 1391.
• Karabulut, Fatih, 1556-1557 (H. 963-964) Tarihli Divân-ı Hümâyûn Ruûs Defteri (126-243): Transkripsiyon-Değerlendirme-Dizin, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 2015.
• Koç Konuksever, Serpil, Emîrî Divanı: Metin İnceleme, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2012.
• Kunt, İ. Metin, Sancaktan Eyalete: 1550-1650 Arasında Osmanlı Ümerası ve İl İdaresi, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1978.
• Küçükdağ, Yusuf, Vezîr-i Âzam Pîrî Mehmed Paşa: (1463?-1532), Hayra Hizmet Vakfı, Konya 1994.
• M. Fahrettin Kırzıoğlu, Osmanlılar’ın Kafkas-Elleri’ni Fethi: (1451-1590), (Matbu doktora tezi), Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Erzurum 1976.
• Meredith, Owens, Handlist of Persian Manuscripts: 1895-1966, The Trustees of the British Museum, [London] 1968.
• Muhaddis, Ali, Catalogue of the Persian Manuscripts in Uppsala University Library, ACTA Bibliothecae R. Universitatis Upsaliensis, Uppsala Universitet, Sweden 2013.
• Özcan, Abdülkadir, “Kızıl Ahmed Bey”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 25, İstanbul, 2002, s. 543.
• Özkılıç, Ahmet vd. (haz.), 438 Numaralı Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri (937/1530): Bolu, Kastamonu, Kengiri ve Koca İli Livaları, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları., Ankara 1998.
• Öztuna, Yılmaz, Devletler ve Hanedanlar: Türkiye: 1074-1990, C. II, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990.
• [Pakalın], Mehmed Zeki, “Pîrî Mehmed Paşa”, Türk Tarih Encümeni Mecmuası, C. XVI, S. 18 (95), 1926, s. 325-350.
• Razavî, Muhammed Takî Müderris (haz.), Mesnevîhâ-yi Hakîm Senâî be-İnzimâm-i Şerh-i Seyrü’lİbâd ile’l-Miʽâd, İntişârât-i Dânişgâh-i Tahrân, Tahrân 1348.
• Saʽdî, Bostân (Saʽdî-nâme), haz. Gulâm-Huseyn Yûsufî, ed. Mehdî Muhakkık, İntişârât-i Müessese-i Mütâlaât-i İslâmî, Dânişgâh-i McGill Şube-i Tahrân, Tahrân 1359.
• Seslikaya, Ali, Yavuz Sultan Selim’in Sefer Menzilnâmeleri (Çaldıran, Kemah, Dulkadiroğlu, ve Mısır Seferi Menzilnâmeler) ve Haydar Çelebi’nin Ruznâmesi: Transkripsiyon ve Değerlendirme, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitisü, Tokat 2014.
• Sevinç, Pervin, 955-982 / 1548-1574 Tarihli Osmanlı Beylerbeyi ve Sancakbeyileri Tevcîh Defteri (563 nr.), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul 1994.
• Soydemir, Selman, Bir Şehrin Aynası: Bolu, Bolu Belediyesi Bolu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Bolu 2016.
• Sümer, Faruk, “Kör Oğlu, Kizir Oğlu Mustafa ve Demirci Oğlu ile İlgili Vesikalar”, Türk Dünyası Araştırmaları, S. 46, 1987, s. 10-46.
• Şahin, Erdinç, 1684-1686 Yılları Arasında Bolu’da Ekonomik ve Sosyal Hayat (835 Numaralı Bolu Şer’iye Siciline Göre), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2008.
• Şahin, İlhan, Emecen, Feridun, Osmanlılarda Divan-Bürokrasi-Ahkâm: II. Bâyezid Dönemine Ait 906/1501 Tarihli Ahkâm Defteri, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul 1994.
• Şemseddin Muhammed Tebrîzî, Makâlât-i Şems-i Tebrîzî, haz. Muhammed Ali Muvahhid, kontr. Ali Rızâ Haydârî, İntişârât-i Hârezmî, Tahrân 1369.
• Şemsî Ahmed Paşa, Şehnâme-i Sultân Murâd: İnceleme-Tenkitli Metin-Tıpkıbasım (Vaticana Barberiniani Orient No.110), haz. Günay Kut, Nimet Bayraktar, Harvard Üniversitesi, Cambridge 2003.
• Taş, Kenan Ziya, Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. yüzyılda Bolu Sancağı, (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1993 . Uçar, Fuat, Osmanlı Döneminde Bolu’da Paşa Vakıfları, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, Bolu 2009.
• Uğur, Ahmet, The Reign of Sultan Selîm I in the Light of the Selîm-nâme Literature, Klaus Schwarz Verlag, Berlin 1985.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, 2. bs., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1984.
• Üsküplü Atâ, Tuhfetü’l-Uşşâk, haz. İ. Hakkı Aksoyak, Bizim Büro Basım Yayın Dağıtım, Ankara 2006.
• Üst, Sibel, “Emîrî ve Sohbet-Nâmesi”, Turkish Studies, S. 2/4, Ankara 2007, s. 938-1014. Vanlıoğlu, Mehmet, İran Edebiyatında Dahnâmeler ve Kâtibi’nin Dahbâb’ı, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 1987.
• Yaylalı, Yasemin, Emîrî Divanı, (Yayımlanmamış doktora tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2013.
• Yücel, Yaşar, “Candaroğulları”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 7, İstanbul, 1993, s. 146-149.
• Yücel, Yaşar, Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Candar-Oğulları Beyliği, Mesâlikü’l-Ebsâr’a Göre Anadolu Beylikleri, 2. bs., Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1991.