PAUL TİLLİCH’İN VAHİY ANLAYIŞI

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 1, 261 - 290, 31.03.2018

Habib Şener

Öz

Tanrı’nın insanlara emir ve yasaklarını bildirmesi anlamına
gelen vahiy kavramı özellikle ilâhî dinlerde merkezî bir konumda yer
almaktadır. Düşünce tarihinde birçok filozof vahiy ile ilgili görüşlerini dile
getirmiştir. Paul Tillich, vahiy kavramının yanlış bir anlamda kullanıldığını
düşünmektedir. Tillich’e göre vahiy, ilâhî konular veya ahlâkî normlar hakkında
peygamberlere bildirilen bilgi değildir. Vahiy bilgisi doğrudan ya da dolaylı
olarak Tanrı’nın bilgisidir ve bundan dolayı o analojik ya da semboliktir.
Tillich, vahyi özgün ve bağımlı olmak üzere iki kısma ayırmaktadır. Özgün vahiy
peygamberlere özgüdür. Bağımlı vahiy ise her insanın hayatında sürekli olarak
yer almaktadır. Bundan dolayı Tanrı’nın sözü Kutsal Kitaplar ile
sınırlandırılmamalıdır. Tillich, vahiyle bağlantılı olarak vecd ve mucize
hakkındaki görüşlerini de açıklamaktadır. Çünkü vahiy ancak vecd ve mucize bağıntısında
gerçekleşmektedir. Bunlara ek olarak Tillich, vahiy tarihinin başta Yahudilik
ve Hıristiyanlık olmak üzere dinlerin tarihi olmadığını ifade etmektedir. Bu
makalede yirminci yüzyılın en önemli varoluşçu filozoflarından olan Paul
Tillich’in vahiy anlayışı incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Tanrı, Kutsal Ruh, Peygamber, Vahiy, Paul Tillich

Kaynakça

• BAŞCI, Vahdettin, YAZOĞLU, Ruhattin ve İMAMOĞLU, Tuncay (2015), Din Felsefesi Dersleri, Eser Basın Yayın Dağıtım Matbaacılık, Erzurum. CEVİZCİ, Ahmet (1999), Paradigma Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayıncılık, İstanbul. CÜRCÂNÎ, Ali İbn Muhammed (1997), Arapça-Türkçe Terimler Sözlüğü Kitâbu’t-Ta‘rîfât, (çev.) Arif Erkan, Bahar Yayınları, İstanbul. DENİNGER, Johannes (2005), “Revelation” Encyclopedia of Religion, C. 11, (ed.) Linsay Jones, Macmillan Reference, USA, ss. 7773-7779. HARMAN, Ömer Faruk (2000), “Îsâ”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 22, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 465-472. İMAMOĞLU, Tuncay (2006), “Paul Tillich Felsefesinde Din-Ahlâk İlişkisi”, Ekev Akademi Dergisi, S. 28, ss. 107-126. KARAMAN, Hayreddin, ÇAĞRICI, Mustafa, DÖNMEZ, İbrahim Kâfi ve GÜMÜŞ, Sadrettin (2012), Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, C. 1, 4, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara. SİNANOĞLU, Mustafa (2002), “Kelime”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 25, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 212-214. TAN, Necmettin (2013), “Paul Tillich’in Tanrı Anlayışı”, Mukaddime: Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 8, ss. 51-65. TARAKÇI, Muhammet (2011), “Hıristiyanlıkta Logos Doktrini”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, C. 8, S. 1, ss. 201-224. TARAKÇI, Muhammet (2012), “Vahiy”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 42, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 443-447. THOMAS, George F. (1964), “The Method and Structure of Tillich’s Theology”, The Theology of Paul Tillich, Vol. I, (ed.) Charles W. Kegley, Robert W. Bretall, The Macmillan Company, New York, ss. 86-105. TILLICH, Paul (2006), Ahlâk ve Ötesi, (çev.) Ruhattin Yazoğlu, Tuncay İmamoğlu, İz Yayıncılık, İstanbul. TILLICH, Paul (1965), Christianity and The Encounter of The World Religions, Columbia University Press, New York and London. TILLICH, Paul (2000), Din Felsefesi, (çev.) Zeki Özcan, Alfa Yayınları, İstanbul. TILLICH, Paul (1958), Dynamics of Faith, Harper and Brothers Publishers, New York. TILLICH, Paul (1957), The Protestant Era, (Abridged Edition), (trans.) James Luther Adams, The University of Chicago Press, Chicago. TILLICH, Paul (1956), The Religious Situation, (trans.) H. Richard Niebuhr, Meridian Books, New York. TILLICH, Paul (1951), Systematic Theology I, The University of Chicago Press, Chicago. TILLICH, Paul (1957), Systematic Theology II, The University of Chicago Press, Chicago. TILLICH, Paul (1963), Systematic Theology III, The University of Chicago Press, Chicago. TOPALOĞLU, Bekir, YAVUZ, Yusuf Şevki ve ÇELEBİ, İlyas (2009), İslâm’da İnanç Esasları, Çamlıca Yayınları, İstanbul. VURAL, Mehmet (2011), İslam Felsefesi Sözlüğü, Elis Yayınları, Ankara. WAARDENBURG, Jacques (2011), “Teslîs”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 40, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 548-549. YAVUZ, Yusuf Şevki (2012), “Vahiy”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 42, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, ss. 440-443. YAZOĞLU, Ruhattin (2002), “Paul Tillich’de Tanrı Kavramı”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, C. 2, S. 3, ss. 113-130. YAZOĞLU, Ruhattin (2004), “Paul Tillich’in Tanrı Anlayışı”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, , S. 22, ss. 137-150. YEŞİLYURT, Temel (2001), “Nihaî İlgi Olarak İman’ın Belirsizliği-Paul Tillich’in İman Anlayışına Eleştirel Bir Yaklaşım”, İslâmiyât, Örtünme Özel Sayısı, C. 4, S. 2, ss. 117-138.