Öz
The word “ok”(arrow) is one of the oldest word of Turkish. Like this word, some words in a language can change the basic meaning and have different meanings in history. As is known, the word “ok” had/has the meaning indicating a war-tool which is a long-thin stick with a shrap tip thrown by arc. The word “ok” is one of the words that has got the connotative meaning in the course of time. One of the connotation of the word “ok” is drawing of lots in order to share a heritage, portion, or cut in some Anatolian dilaects like Manisa dialect. In the dictionary of Clauson, he claims that the word “ok”with a long vowel had the meaning of share (hisse) and cut (pay) before 11th century in old Turkish, too. During the area study in Manisa and its enviroment, the word “ok” has been determined in the meaning of “drawing of lots” to share the haritage or cut. In this study we try to examine and show this connotationf the word “ok” .
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BANG, W., ARAT, Reşit Rahmeti (1936), Oğuz Kağan Destanı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Bin Temel Eser serisi, Ankara.
- BULUT, Serdar (2013), “Türkiye Türkçesi Ağızları Üzerine Çalışma Yapılmayan İl ve İlçeler”, Turkish Studies, Volume8/1, Ankara.
- CAFEROĞLU, Ahmet (2011), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- CLASUON, Sır GERARD (1972), An Etymological Dictionary of PreThirteenth-Century Turkish, At the Clarendon Preess, Oxford. Derleme Sözlüğü, ( 1997), TDK Yayınları, C.IX, Ankara.
- Divanü Lûgat-İt Türk Dizini, (1972), TDK Yayınları: 368, Ankara.
- GÜLENSOY, Tuncer (2009), “Mine Kılıç, Kahramanmaraş Merkez Ağzı Kahramanmaraş, 2008,180s, ISBN 994452884-4”, Dil Araştırmaları, S:4 ss: 153-156, Ankara.
- GÜLER, Metin (2012: 1835-1861 ) “Türkiye’deki İl Ve İlçe Ağızları Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmalarla İlgili Bir Değerlendirme”, Turkish Studies, Turkic Volume 7/4, Ankara.
- KORKMAZ, Zeynep (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları:575, Ankara.
- KORKMAZ, Zeynep (1956), Güney-Batı Anadolu Ağızları, A.Ü. Yayınları:114. Ankara.
- MAHMUD, Kaşgarlı (1985), Divanü Lûgat-it-Türk, (Çev. Besim Atalay), TDK Yayınları 521, C.I, Ankara.
- PAÇACIOĞLU, Burhan (2006), VIII-VI. Yüzyıllar Arasında Türkçenin Söz Dağarcığı, Bizim Büro Basımevi. Ankara.
- Tarama Sözlüğü, (1971), TDK Yayınları, C.V. Ankara.
- Türkçe Sözlük, (1988), (Haz. Hasan Eren, Talat Tekin, İsmail Parlatır vd.), TDK Yayınları. Ankara.
Öz
“Ok” kelimesi Türkçenin en eski kelimelerindendir. Bunun gibi toplum hayatında önemli rol oynayan kelimeler yeni anlamları da karşılarlar. “Ok” kelimesi “yayla atılan, ucu sivri, uzun ince bir çubuk” anlamından başka yeni anlamlar kazanmıştır. Bunların Anadolu ağızlarındaki şekillerinden biri de “hisse, pay, mirası paylaştırmak için çekilen kur’a” anlamıdır. Bu kullanışın Eski Türkçeden beri devam ettiği verilen kaynaklardan anlaşılıyor. Clauson’un, başlangıçtan 11. yüzyıla kadar Türkçe kelimeleri verdiği sözlüğünde “ok” kelimesinin, “hisse, pay” anlamı verildikten sonra bu anlamındaki yapısı uzun ünlüyle kaydedilmiştir ( Clauson, 1972:76). “Ok” kelimesinin “hisse pay, mirası paylaşmak için çekilen kur’a” anlamı, Derleme Sözlüğünde verilen örneklerde olduğu gibi, bu sözlükte yer verilmemesine rağmen, Manisa ağzında da varlığını sürdürür. Manisa ilçelerinde yapılan derlemelerde ok kelimesinin “hisse, pay; miras malın üleştirilmesinde ad çekmek” anlamına rastlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BANG, W., ARAT, Reşit Rahmeti (1936), Oğuz Kağan Destanı, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Bin Temel Eser serisi, Ankara.
- BULUT, Serdar (2013), “Türkiye Türkçesi Ağızları Üzerine Çalışma Yapılmayan İl ve İlçeler”, Turkish Studies, Volume8/1, Ankara.
- CAFEROĞLU, Ahmet (2011), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara.
- CLASUON, Sır GERARD (1972), An Etymological Dictionary of PreThirteenth-Century Turkish, At the Clarendon Preess, Oxford. Derleme Sözlüğü, ( 1997), TDK Yayınları, C.IX, Ankara.
- Divanü Lûgat-İt Türk Dizini, (1972), TDK Yayınları: 368, Ankara.
- GÜLENSOY, Tuncer (2009), “Mine Kılıç, Kahramanmaraş Merkez Ağzı Kahramanmaraş, 2008,180s, ISBN 994452884-4”, Dil Araştırmaları, S:4 ss: 153-156, Ankara.
- GÜLER, Metin (2012: 1835-1861 ) “Türkiye’deki İl Ve İlçe Ağızları Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmalarla İlgili Bir Değerlendirme”, Turkish Studies, Turkic Volume 7/4, Ankara.
- KORKMAZ, Zeynep (1992), Gramer Terimleri Sözlüğü, TDK Yayınları:575, Ankara.
- KORKMAZ, Zeynep (1956), Güney-Batı Anadolu Ağızları, A.Ü. Yayınları:114. Ankara.
- MAHMUD, Kaşgarlı (1985), Divanü Lûgat-it-Türk, (Çev. Besim Atalay), TDK Yayınları 521, C.I, Ankara.
- PAÇACIOĞLU, Burhan (2006), VIII-VI. Yüzyıllar Arasında Türkçenin Söz Dağarcığı, Bizim Büro Basımevi. Ankara.
- Tarama Sözlüğü, (1971), TDK Yayınları, C.V. Ankara.
- Türkçe Sözlük, (1988), (Haz. Hasan Eren, Talat Tekin, İsmail Parlatır vd.), TDK Yayınları. Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Ağustos 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 12 Sayı: 1 |