İNGİLTERE’NİN BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA ABD’DE YÜRÜTTÜĞÜ ERMENİ PROPAGANDASI

Year 2019, Volume: 17 Issue: 1, 307 - 330, 26.03.2019

Mustafa Çabuk

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.532413

Abstract

Birinci Dünya Savaşı’nda propaganda ilk kez
kamuoyunun görüş, düşünce ve hareketlerini yönlendirmek için etkili ve bilimsel
olarak kullanıldı. İngiltere savaş yıllarında propaganda ofisi kurarak
propaganda faaliyetlerini hem ülke içinde hem de ülke dışında koordineli olarak
tek bir merkezden yönetti. İngiliz propaganda faaliyetlerinin amaçlarından biri
de tarafsız ülkeleri kendi yanında savaş sokmaktı. Özellikle de o yıllarda
tarafsız olan ABD İngiliz propaganda faaliyetlerinin en yoğun ve faal olduğu
ülke haline geldi. ABD’yi İtilaf Devletleri’nin yanına çekmek için Ermeni
meselesi üzerinden zulüm hikâyeleri üreterek ABD kamuoyunu yönlendirme
politikası izledi. Bu amaçla hazırlanan propaganda materyalleri ABD’de
dağıtıldı. Bu materyallerin yanı sıra ABD gazetelerine İngiliz politikaları
gereği olarak üretilen propaganda bilgileri servis edildi. Ayrıca, kiliselere,
rahiplere, politikacılara, eğitimcilere, hastanelere, finans ve ticaret merkezlerine
düzenli olarak ve sayıları milyonları bulan propaganda yayınları düzenli olarak
ulaştırıldı. O yıllar için yeni bir teknoloji olan sinema da İngiliz Propaganda
Ofisi tarafından etkili bir şekilde kullanıldı. Zulüm hikâyeleri için üretilen
bazı kitap ve kitapçıklar filme çekildi.

                Bu
makalede, İngiliz arşivinden ve bu alanda yayınlanmış olan eserlerden
yararlanılarak İngiltere’nin savaş yıllarında ABD’de Ermeniler üzerinden
yürüttüğü propaganda faaliyetleri ve bu faaliyetlerin Ermeni meselesindeki rolü
incelenecektir.

 

Keywords

ABD, Birinci Dünya Savaşı, Ermeni, Propaganda

References

• a)British Library Arşivi (Londra)MSS EUR. F.112/ 561. Maps Showing Distribution Of British War Propaganda in North America MSS EUR. F.112/ 561 İndian Papers IOR/L/PS/11/159/P7105/1919 b) British National Arcieve (Londra)FO 141/735/2INF 4/4AINF 4/1B INF4/6 INF 4/10 TI/11992/27254, Sayfa 7 T1/12216/treasury 34453, (5 Eylül 1918) c) İngiltere Parlemento Arşivi (Londra) BBK E/3/1 sayfa 3 BBK E/3/1/1917-1918, s.13d) Masterman Arşivi (Birhmingham) Cfgm 32/2/2 Cfgm 32/2/2/33 Cfgm 32/2/4/4) Cfgm 6/5/6/1 Cfgm 6/5/6/5 e)Araştırma ve İnceleme EserlerJOHNSON, Henry Hamilton (1918), The “Clean- fighting” Turk Yesterday, To-day and To-morrow, London: Spottish woode Ballantyne Co. Lit.LASSWELL, Harold D (1927), Propaganda Technique in The World War, London: Kegan Paul, Trench, Trubnc company Ltd.McCARTHY, Justin (2002), “İngiliz Propagandası, Wellington Evi ve Türkler”, Türkler Ansiklopedisi, Cilt:13: 469-481.MARQUİS, Alice Goldfarb (1978), Words as Weapons: Propaganda in Britain and Germany during the First World War, Journal of Contemporary History, Vol. 13(3).McCARTHY, Justin (2009/07/30). “I. Dünya Savaşı'nda İngiliz Propagandası ve Bryce Raporu”, , https://www.turkishnews.com/tr Erişim Tarihi: 29.07.2018McCARTHY, Justin (2010), The Turk İn America The Creation of an Enduring Prejudice, Salt Lake City: The University of Utah Press.NİEPAGE, Martin (1917), The horrors of Aleppo, seen by a German eyewitness, London: T.F. Unwin Ltd.ÖZDEMİR, Hikmet (2005), Arnold Toynbee'nin Ermeni Sorununa Bakışı, Ankara: Tüba Yayınları.PETERSON, H.C (1939), Propaganda for War the Campaign Against American Neutrality, 1914-1917, Norman: University of Oklahoma Press.READ, James Morgan (1972), Atrocity Propaganda 1914-1919, New York: Arno Press A New York Times Company.ROETTER, Charles (1974), Psychological Warfare, London: B. T. Batsford Ltd.SANDERS, M.L. (1975), “Wellington House and British Propaganda During The First World War”, The Historical Journal, 18/1. SANDERS M.L.- TAYLOR, Philip (1982), British Propaganda During The First World War, 1914-1918, London: The Macmillan Press Ltd.The Times, 21 Aralık 1919.