Gürcüce-Türkçe Nezaket ve Hitap Kullanımındaki Benzerlikler ve Farklılıklar

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 2, 155 - 170, 28.06.2021

Burcu Keser , Levan Pachulia

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.872333

Cited By: 1

Öz

Bireyler arasındaki ilişkilerin ne olduğunu belirtmek ve kelimelere farklı değerler katmak için ifade edilebilen hitaplar, hemen hemen herkesin gündelik yaşamda kullandığı kelimelerdendir. Hitap, cümlelerden ve dil bilgisi ögelerinden bağımsız, konuşmaya yön verebilen daha çok kişiye atıfta bulunan söz öbeğidir. Gürcücede ismin hallerine dâhil edilen hitaplar, Türkçede edat, ünlem vb. konular içinde incelenmiştir. Türkçe ve Gürcücede kullanım sıklığına göre isimler, zamirler, sıfatlar ve fiiller hitap biçimleri sisteminde kullanılan sözcük türlerinden olduğu görülmüştür. Kişinin ya da ülkenin yozlaşması, dilin yozlaşmasıyla doğru orantılıdır ve bu mantıkla düşünüldüğü zaman hitap ve nezaket arasında önemli bir bağ olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada araştırma metodu olarak doküman analizi kullanılmıştır. Gerekli alan yazın taraması yapılarak ortaya çıkan bilgiler doğrultusunda çalışmaya örneklerle destek verilmiştir. Gürcüce ve Türkçede kullanılan nezaket ve hitap biçimlerinin benzerliklerinin ve farklılıklarının ortaya çıkarılması çalışmanın amacını oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nezaket, Hitap, Türkçe, Gürcüce

Similarities and Differences in the Use of Politeness and Addresses in Georgian-Turkish

Öz

Addresses, which can be expressed to indicate what the relationships between individuals are and add different values to words, are among the words that almost everyone uses in daily life. An address is a phrase that refers to more people who can give direction to speech, independent of sentences and elements of grammar. Addresses included in Georgian noun cases, in Turkish prepositions, exclamations, etc. are topics that examined within. The degeneration of a person or a country is directly proportionate to the degeneration of the language, and when considered with this logic, it had been revealed that there is an important link between address and politeness. In this study, document analysis had been used as a research method. The study was supported with examples in line with the information that emerged by conducting the necessary literature review. The aim of the study is to reveal the similarities and differences of politeness and addressing styles used in Georgian and Turkish.

Anahtar Kelimeler

Politeness, Address, Turkish, Georgian

Kaynakça

• Aksan, D. (2004). Dilbilim Ve Türkçe Yazıları. İstanbul: Multilingual.
• Alkan Ataman, H. (2018). Türkiye Türkçesinde Hitaplar. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• Ayverdi, İ. (2010). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı İktisadi İşletmesi.
• Dragolovcanin, C. (1997). Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Kadar Basılı Metinlerde Geçen Hitaplar, Unvanlar ve Akrabalık Adları. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimle Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Karadoğan Doruk, E. (2010). Etkili İletişim Becerileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
• Karahan, L. (2010). Türkçede Söz Dzimi. Ankara: Akçağ Basım Yayın.
• Kocaman, A. (2009). Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Longman Dictionary of Language Teaching And Applied Linguistics. (2010). Great Britain: Pearson Education Limited.
• Oğuz, B. B. (2011). Orhun Yazıtlarında Hitap Biçimlerinin Toplumsal Dilbilim Açısından Bir Analizi. Icanas, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildirileri Kitabı (s. 1203-1226). Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
• Quirk, R., Greenbaum, S. (1973). A University Grammar Of English,. London: Longman Publishing Group.
• Yıldırım, N. (2017). Çağdaş Türk Yazı Dillerinde Kadına Yönelik Hitaplar. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi I/1, 123-137.
• Zeyrek, D. (2009). Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Большой современный толковый словарь русского языка. (2012).
• ანტონი პირველი ბატონიშვილი კათოლიკოზი (1885) ქართული ღრამმატიკა შედგენილი ანტონ I-ის მიერ. გამოცემული ალექსანდრე ეპისკოპოსის საფასით. თბილისი: ექვთიმე ხელაძის სტამბა.
• იოსელიანი, ო. (1965). ვარსკვლავთცვენა: ნოველები. თბილისი: გამომცემლობა, საბჭოთა საქართველო.
• იოსელიანი, ო. (1972). სამი რომანი. თბილისი: გამომცემლობა, საბჭოთა საქართველო.
• იოსელიანი, ო. (2011). სანამ ურემი გადაბრუნდება. თბილისი: გამომცემლობა, პალიტრა L.
• კვაჭაძე, ლ. (2010). თანამედროვე ქართული ენის სინტაქსი. თბილისი: განათლება.
• ჟორდანია, თ. (1889). ქართული გრამატიკა, თბილისი: გამომცემლობა „განათლება“.
• რუხაძე, ნინო. (2006). მიმართვის ფორმები და მათი თავისებურებანი თანამედროვე ინგლისურ, ქართულ, რუსულ ენებში. თბილისი: ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი, გამოუქვეყნებელი სადოქტორო ნაშრომი.
• ფეიქრიშვილი, ჟ. (1996). ქართული ენის სინტაქსი. ქუთაისი: სტამბის საგამომცემლო ცენტრი.
• შანშოვანი, ზ. (1881). (მოკლე ღრამმატიკა ქართულისა ენისა / ქმნული ზურაბ შანშოვანისაგან 1737 წელსა.-სანკტ-პეტერბურღი: გამოც. ალ. ცაგარელისაგან, (საიმპერატორო აკადემიის მეცნიერებათა სტ.). - XXIII, 75 გვ. ; 22სმ.. - ტექსტი ქართულ და რუსულ ენაზე. - [მ.]
• ჩიქობავა, ა. (1998). ქართული ენის ზოგადი დახასიათება. თბილისი: გამომცემლობა ქართული ენა.
• ჩუბინიშვილი, დ. (1855). მოკლე ქართული გრამატიკა, СПБ.