8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabının Edebi Eserler Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 3, 69 - 81, 24.09.2021

Meltem Elif Çelik , Hacer Dolanbay

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.889305

Cited By: 2

Öz

Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi nesillere Türk milletinin Kurtuluş Savaşı’nı, milli kahramanlarımızı aktaran bir derstir. İnkılap tarihinin akılda kalıcı öğrenilmesi, dersin amacına ulaşmasını ve öğrenciler tarafından özümsenmesini kolaylaştırmaktadır. Bu bağlamda İnkılap tarihinin daha faydalı ve kalıcı olmasında hikaye, destan, şiir, türkü, röportaj, biyografi gibi edebi eserlerin kullanılması önemlidir. Çalışmanın amacı 2020-2021 eğitim öğretim yılında ülkemizde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okutulan 8. Sınıf inkılap tarihi ve Atatürkçülük ders kitabında yer alan edebi ürünlerin incelenmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Veri kaynağı olarak ise MEB tarafından onaylanmış 2020- 2021 eğitim- öğretim yılında kullanılmakta olan ders kitabı seçilmiştir. Çalışma doğrultusunda elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir.
Çalışmanın sonucunda İnkılap Tarihi ders kitabının edebi eserler açısından oldukça cesitlilik arz ettiği ancak kitapta çoğunlukla aynı türde eserlerden yararlanıldığı görülmüştür. Öte yandan Şarkı, türkü gibi duygusal yönden öğrencileri besleyecek türlerden hiç yararlanılmadığı, anı, hikaye ve roman gibi edebi türlerden ise yeterince yararlanılmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnkılap Tarihi, Edebi Eserler, Eğitim, Ders Kitabı

The Evaluation of the 8th-Grade History Textbook in Terms of Literary Genres

Öz

The history of the revolution of the Republic of Turkey is a lesson that conveys to generations the war of independence of the Turkish nation, our national heroes. The aim of this study is to examine the literary products contained in the 8th-grade history of revolution and Kemalism textbook taught by the Ministry of National Education in our country in the 2020-2021 academic year. Document analysis from qualitative research methods was used in the study. The data were analyzed by content analysis. As a result of the study, the textbook is quite rich in literary works, but the book mostly uses the same types of literacies. On the other hand, it has been found that genres such as songs and folk songs that will feed students emotionally have never been used, and literary genres such as memoirs, stories, and novels have not been adequately used.

Anahtar Kelimeler

Revoluation History, Literary genres, Education, Lesson book

Kaynakça

• Akkuş, Z. (2007). Tarih Öğretiminde Edebi Ürünlerin Kullanımının Öğrenci Başarısına Etkisi. (Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/.
• Alaca, E. ( 2017). Sosyal Bilgiler Ders Kitapları Üzerine Bir Değerlendirme. 21. yy’da Eğitim ve Toplum, 6(18). 759- 785.
• Altıkulaç, A. (2014). TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Hatıratların Kullanımının Öğrenme Sürecine Etkisi. (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/.
• Ata, B. (2014). Sosyal Bilgilerde Atatürkçülük konularının eğitimi ve öğretmenin rolü. B. Tay ve A. Öcal (ed). Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi (ss. 291-306). Ankara: Pegem Akademi.
• Balcı, A.(2007). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Beldağ, A. & Aktaş, E. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Eser Kullanımı: Nitel Bir Çalışma. Erzincan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2) , 953-981.
• Boyraz, E. Z. (2019). Ortaokul 8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programlarında ve Ders Kitaplarında Hatırat. International journal of fıeldeducation, 6(1), 164- 174.
• Ceran, D. (2015). Çocuklara Rol Model Olması Bakımından Milli Mücadele Kahramanları Ve Edebi Eserlere Yansıması: “Kurtuluş Kahramanları” Kitap Dizisi Örneği. Tarihi Okul Dergisi, 8(24). 135-157. Çalışkan, H. & Coşkun, S. (2016). Şiirler ile sosyal bilgiler öğretimi. H. Tokcan (Ed.), Sosyal Bilgilerde Sözlü ve Yazılı Edebiyat İncelemeleri(ss. 83-110). Ankara: Pegem Akademi.
• Çençen, N. & Berk, N. A. (2014). Ortaöğretim T. C. İnkılap Tarihi Dersinde Şiir Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri”.Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 3(1), 1-23.
• Dağaşan, A. (2019). Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi Dersinde Tarihi Günlük Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi. EKEV Akademi Dergisi, 23(78).21-45.
• Demircioğlu, İ. H. (2005). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı.
• Dilek, A., Baysan, S. ve Öztürk, A. A. ( 2018). Türkiye’de sosyal bilgiler üzerine yüksek lisans tezleri: Bir içerik analizi çalışması. Türkiye sosyal araştırmaları dergisi, 22(2), 581-602.
• Doğan, Y. (2016). Hatıratlar (Anılar) ile Sosyal Bilgiler Öğretimi.H. Tokcan(Ed.), Sosyal Bilgilerde Sözlü ve Yazılı Edebiyat İncelemeleri (ss.211-235). Ankara: Pegem Akademi.
• Dönmez, C., Yazıcı, K., Uslu, S. (2015). Tarih öğretmenlerine göre hatıratların eğitim öğretim sürecinde kullanılabilirlik durumları. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 255-270.
• Ekiz, D. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı yayıncılık
• Glasser, B. (1978). Theoreticalsensitivty. SanFrancisko: Unıversıty of California.
• Hatipoğlu, M. (2004). “Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihinin Amaç ve Kapsamı”, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi’nde Yöntem Arayışları, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Karatay, H. (2007). Değer aktarımı açısından yerli ve yabancı çocuk edebiyat ürünleri, 38. ICANAS , Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, (10-15 Eylül 2007) Ankara.
• Kaymakçı, S. (2013). Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Edebi Türlerin Kullanım Durumu. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi dergisi, 20(2013), 230-255.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı ). (2018). TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi Öğretim programı (ortaokul 8. Sınıf ). Erişim adresi: 201812104016155-İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK ÖĞRETİM PROGRAMI.pdf (meb.gov.tr).
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis . ThousandOaks, London: Sage Publications.
• Miles, M. B. & Huberman,A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd ed.). ThousandOaks, London: Sage Publications.
• Özpek, M. (2020). Tarihi Romanların Sosyal Bilgiler İle Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük Dersi Öğretiminde Kullanılması Üzerine Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim bilimleri enstitüsü, Malatya). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Öztaş, S. (2018). Tarih derslerinde bir öğretim materyali: edebi ürünler. Rumeli’DE dergi ve edebiyat araştırmaları dergisi, 27(2018). 27-41.
• Öztürk, A. (2002). Tarih Öğretiminde Tarihsel Romanların Kullanılması. (Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Palaz, T., Kılcan, B. & Gülbudak, B. (2019). Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersine İlişkin Öğrencilerin Görüş ve Bilgi Düzeyleri: Nitel Bir Araştırma. Journal of History Cultureand Art Research, 8(1) 362-377.
• Strauss & Corbin, J. (1998). Basic of qualitativeresearch: Groundedtheoryproceduresandtechniques. Newbury Park, CA: Sage.
• Sever, A. (2017). 2010 Yılında Yürürlüğe Giren Orta Öğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi Ve Atatürkçülük Dersi Öğretim Programı Ve Öğretmen Görüşleri (Samsun Örneği). (Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Şimşek, (2014).“Çocuk Edebiyatı Tarihine Ön söz”. Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı , Türk Dili Dergisi, 756. 16-58.
• Top, M. (2009). İlköğretim 8.sınıf İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinin Öğretiminde Edebi Ürünlerin Kullanımının Öğrenci Başarısı ve Tutumuna Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). Erişim adresi: http://tez2.yok.gov.tr/
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, T. & Mert, H. (2019). Atatürkçülük Konularının Öğretimi. Çelikkaya, T., Demirbaş, Ç. Ö. , Yıldırım, T. , Yakar, H. (ed). Sosyal Bilgiler Öğretimi (ss.189-225). Ankara: Pegem Akademi.
• Yılmaz, M. (2005). İlk, Orta ve Yüksek Öğretimde İnkılap Tarihi Dersleri (Amaç, İçerik, Yöntem ve Değerlendirme Boyutu)Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara.