Öz
Verbs in the language are basically evaluated in two categories in terms of entity relevance: process and action. This is also a requirement of the fact that verbs are the equivalents of process or action in the language. In this respect, some of the verbs in the language need a doer to take place while some do not. This is actually related to the basic meaning of verbs. However, the situation may not be the same with the connotations that emerge over time. In other words, while a verb in the sentence with its basic meaning is the action verb when it is used with one of its connotations, it can be a process verb, and also it can be an action verb even though it is a process verb. This shows that the meanings that appear in the syntax of the language determine whether the verbs are process or action. In this context, the verb “git-”, which has a high frequency of use in Turkish, has been evaluated in terms of being a process verb or an action verb, based on its meanings in Turkish. As a result of the evaluation, it was revealed that the verb “git-” has the feature of a process verb in some meanings and an action verb in some meanings.
Kaynakça
- Ayverdi, İ. (2010). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı.
- Banguoğlu, T. (2004). Türkçenin grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Bilgegil, M. K. (2009). Türkçe dilbilgisi. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
- Delice, H. İ. (2014). Sözcük türleri. Sivas: Asitan Kitap.
- Delice, H. İ. (2018). Türkçe sözdizimi. İstanbul: Asitan Kitap.
- Doğan, A. T. (2021). Türkiye Türkçesinde edatlar. İstanbul: Kriter Yayınları.
- Eker, S. (2017). Çağdaş Türk dili. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım.
- Göz, İ. (2013). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Karahan, L. (1997). Fiil tamlayıcı ilişkisi üzerine. Türk Dili. 549, 211-212.
- Kononov, A. N. (1956). Grammatika sovremennogo Turetskogo literaturnogo yazıka. Moskva-Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
- Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Özkan, A. (1999). Türkçede fiil-tamlayıcı ilişkisi ve fiillerin istem değiştirmesi. Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları, 1, 125-143.
- Özkan, M. ve Sevinçli, V. (2015). Türkiye Türkçesi söz dizimi. İstanbul: Akademik Kitaplar.
- Özmen, M. (2016). Türkçenin sözdizimi. Adana: Karahan Kitabevi.
- Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe sözlük. Erişim tarihi: 12.03.2022, https://sozluk.gov.tr.
- Üstünova, K. (2020). Kendi kendine / kendiliğinden olma / oluş bildiren eylemlerin sınıflandırılması üzerine. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö8), 1-13.
- Yıldız, H. (2017). Türk dilinde fiillerin semantik sınıflandırılması problemi. Journal of Turkish Language and Literature, 3(1), 337-362.
Öz
Dilde fiiller varlık ilgisi bakımından temelde oluş ve kılış olmak üzere iki kategoride ele alınır. Bu aynı zamanda fiillerin dildeki oluş veya kılışların karşılıkları olmalarının bir gereğidir. Bu itibarla, dildeki fiillerin bir kısmı gerçekleşmek için bir yapana ihtiyaç duyarken bir kısmı ise bir yapana ihtiyaç duymaz. Bu durum, aslında fiillerin temel anlamlarıyla ilgilidir. Ancak zamanla ortaya çıkan yan anlamlarda aynı durum söz konusu olmayabilir. Yani, cümlede temel anlamıyla kullanılan bir fiil, kılış bildirirken yan anlamlarından biriyle kullanımında oluş bildirebilir, oluş bildiren bir fiil ise yan anlamlarından biriyle kullanımında kılış bildirebilir. Bu da fiillerin oluş veya kılış bildirmelerini dilin yatay boyutunda ortaya çıkan anlamların belirlediğini gösterir. Bu çerçevede Türkçenin kullanım sıklığı yüksek olan git- fiili Türkçedeki anlamları esas alınarak oluş veya kılış bildirme bakımından değerlendirilmiştir. Değerlendirme neticesinde git- fiilinin bazı anlamlarıyla oluş fiili, bazı anlamlarıyla ise kılış fiili özelliği gösterdiği ortaya konmuştur.
Kaynakça
- Ayverdi, İ. (2010). Misalli büyük Türkçe sözlük. İstanbul: Kubbealtı.
- Banguoğlu, T. (2004). Türkçenin grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Bilgegil, M. K. (2009). Türkçe dilbilgisi. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
- Delice, H. İ. (2014). Sözcük türleri. Sivas: Asitan Kitap.
- Delice, H. İ. (2018). Türkçe sözdizimi. İstanbul: Asitan Kitap.
- Doğan, A. T. (2021). Türkiye Türkçesinde edatlar. İstanbul: Kriter Yayınları.
- Eker, S. (2017). Çağdaş Türk dili. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım.
- Göz, İ. (2013). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Karahan, L. (1997). Fiil tamlayıcı ilişkisi üzerine. Türk Dili. 549, 211-212.
- Kononov, A. N. (1956). Grammatika sovremennogo Turetskogo literaturnogo yazıka. Moskva-Leningrad: Akademiya Nauk SSSR.
- Korkmaz, Z. (2003). Türkiye Türkçesi grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Özkan, A. (1999). Türkçede fiil-tamlayıcı ilişkisi ve fiillerin istem değiştirmesi. Arayışlar-İnsan Bilimleri Araştırmaları, 1, 125-143.
- Özkan, M. ve Sevinçli, V. (2015). Türkiye Türkçesi söz dizimi. İstanbul: Akademik Kitaplar.
- Özmen, M. (2016). Türkçenin sözdizimi. Adana: Karahan Kitabevi.
- Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe sözlük. Erişim tarihi: 12.03.2022, https://sozluk.gov.tr.
- Üstünova, K. (2020). Kendi kendine / kendiliğinden olma / oluş bildiren eylemlerin sınıflandırılması üzerine. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö8), 1-13.
- Yıldız, H. (2017). Türk dilinde fiillerin semantik sınıflandırılması problemi. Journal of Turkish Language and Literature, 3(1), 337-362.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 20 Sayı: 3 |
