An Examination of the Criminal Reasons That Required Severe Punishments in the Ottoman Empire (1839-1861)

Year 2022, Volume: 20 Issue: 3, 301 - 318, 28.09.2022

Özlem Poyraz

https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1100661

Cited By: 1

Abstract

This study has three aims. These are to reveal the criminal motives that required severe punishments during the Abdulmecid period in the Ottoman Empire, to determine the crime and punishment scenes, and to examine the criminal profiles. Since the focus of the examination is on crimes, penalties are partially included. 18 different types of crimes have been identified that resulted in severe penalties. Data on 48 crime zones and 36 criminal areas have been obtained. The documents, which provide a cross-section of the period examined, have revealed that crimes and punishments aren’t concentrated in one center. It is understood that the intensity of crime is experienced in Dersaadet and the intensity of punishment is experienced in Cyprus and Vidin. In the social layer it has been revealed the number of Muslim prisoners is higher than the number of non-Muslim prisoners. It has been understood that Muslims tend to get money by force, plunder, banditry, desertion, bribery, and theft, and non-Muslims tend to act against slander and rituals. It has been found that Muslim and non-Muslim people from the farmer strata lead in the rate of committing crimes and that the accident managers from the ulema class participate in the crime element.

Keywords

Abdülmecid, heavy penalties, the reason for crime, social layer.

Osmanlı İmparatorluğu’nda Ağır Cezaları Gerektiren Suç Sebepleri Üzerine Bir Tetkik (1839-1861)

Abstract

Bu çalışmanın üç amacı bulunmaktadır. Bunlar Osmanlı İmparatorluğu’nda Abdülmecid döneminde ağır cezaları gerektiren suç sebeplerini ortaya çıkarmak, suç ve ceza mahallerini belirlemek ve suçlu profillerini incelemektir. Araştırmanın odağı suç sebepleri olduğundan cezaî müeyyidelere kısmen yer verilmiştir. Ağır cezalara sebep olan 18 ayrı suç türü belirlenmiştir. 48 suç bölgesi ve 36 ceza bölgesi tespit edilmiştir. İncelenen döneme dair bir kesit sunan belgeler suç ve cezaların tek merkezde yoğunlaşmadığını ortaya koymuştur. Suç işleme yoğunluğunun Dersaadet’te, cezalandırma yoğunluğunun ise Kıbrıs ve Vidin’de yaşandığı belirlenmiştir. Toplumsal katmanda hemen her kesimden bireylerin suç unsuruna iştirak ettiği anlaşılmıştır. Müslüman mahkûm sayısının gayrimüslim mahkûm sayısından daha fazla olduğu belirlenmiştir. Sadece Müslümanların ahalinden zorla para almak, bağy, eşkıyalık, firar, rüşvet ve hırsızlık suçlarına; sadece gayrimüslimlerin ise iftira atmak ve ayinlere mugayir hareket suçlarına meylettiği ortaya konmuştur. Çiftçi katmanından Müslim ve gayrimüslim reayanın suç işleme oranında başı çektiği ve ehl-i kalem sınıfından ise kaza müdürlerinin suç unsuruna fazlaca iştirak ettiği bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords

Abdülmecid, ağır cezalar, suç sebepleri, erkan-ı erbaa

References

• Acehan, A. (2008). Osmanlı Devleti’nin Sürgün Politikası ve Sürgün Yerleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 12-29.
• Akbulut, İ. (2003). İslam Hukukunda Suçlar ve Cezalar. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52, 167-181.
• Akgündüz, A. (1987). 1274/1858 Tarihli Osmanlı Ceza Kanunnamesinin Hukukî Kaynakları/ Tatbik Şekli ve Men’-i İrtikap Kanunnamesi. Belleten, 51(199), 153-191.
• Akgündüz, A. (1991). Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri / Yavuz Sultan Selim Devri Kanunnameleri, III, OSAV Yayınları. İstanbul.
• Avcı, M. (2002). Osmanlı Uygulamasında İnfazı Özellik Gösteren Hapis Türleri: Kalebentlik, Kürek ve Prangabentlik. Yeni Türkiye Türkoloji ve Türk Tarihi Özel Sayısı, III (45), 128-147.
• Aydın, M. Â. (1993) Osmanlı Ceza Hukuku. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 7, 478-482.
• Aydın, M. Â. (2019). Türk Hukuk Tarihi, Beta Yayıncılık. İstanbul.
• Aydın, M. Â. (2020). Osmanlı Hukuku: Devlet-i Aliyye’nin Temeli, TDV Yayın Matbaacılık. Ankara.
• Bardakoğlu, A. (1995). Eşkıya. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 11, 463-466.
• Başoğlu, T. (2011). Ta'zîr. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 40, 198-202.
• Çağrıcı, M. (2000). İftira. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 21, 522-523.
• Belgesay, M. R. (1940). Tanzimat ve Adliye Teşkilatı. Tanzimat 1, Maarif Matbaası. İstanbul.
• Cin, H. & Akgündüz, A. (1990). Türk- İslam Hukuk Tarihi. Timaş Yayınları. İstanbul.
• Daşcıoğlu, K. (2004). Osmanlı Devleti’nin Sürgün Siyaseti (XVIII. Yüzyıl), Süleyman Demirel Üniversitesi Basılmamış Doktora Tezi. Isparta.
• Daşcıoğlu, K. (2017). Osmanlı’da Eşkıyalık Hareketlerini Cezalandırma Yöntemi Olarak Sürgünler. Osmanlı’dan Günümüze Eşkıyalık ve Terör, Ed.: O. Köse, Canik Belediyesi Kültür Yayınları. Samsun.
• Esirgen, S. Ö. (2016). Osmanlı Hukukunda Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 65 (4), 2305-2329.
• Gökcen, A. (1987). Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Kanunları ve Bu Kanunlardaki Ceza Müeyyideleri. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Halaçoğlu, Y. (2021). Cürm ü Cinayet Resmi. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 8, 138-139.
• Heyd, U. (2002). Eski Osmanlı Ceza Hukukunda Kanun ve Şeriat. Türk Hukuk ve Kültür Tarihi Üzerine Makaleler. Ed: F. Koca, Çev: S. Eroğlu, Ankara Okulu Yayınları. Ankara.
• Hussien, K. K. (2014). İslam Ceza Muhakemesi Usulü Soruşturma Evresi İhtiyati Tedbirleri (Osmanlı Uygulaması Örnekleri 1650- 1750). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Imber, C. (2004). Şeriattan Kanuna Ebusuud ve Osmanlı’da İslami Hukuk. Tarih Vakfı Yurt Yayınları. İstanbul.
• İbn Teymiye (1999). Siyaset es-Siyasetü'ş-Şeriyye. Çev: V. Akyüz. Dergah Yayınları. İstanbul.
• İlgürel, M. (1995). Eşkıya. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 11, 466-469.
• Kaynar, R. (2010). Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat. TTK Bakımevi, Ankara.
• Koç, Y. (1999). Erken Dönem Osmanlı Hukuku: Yaklaşımlar, Temel Sorunlar. Hacettepe Edebiyat Fakültesi Dergisi. 16 (Özel Sayı), 115-126.
• Koç, Y. & Tuğluca, M. (2006). Klasik Dönem Osmanlı Ceza Hukukunda Yargılama ve Toplumsal Yapı. Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, 2, 7-24.
• Konan, B. (2011). Osmanlı Hukukunda Tecavüz Suçu. OTAM, 29, 149-172.
• Köksal, O. (2006). Osmanlı Hukukunda Bir Ceza Olarak Sürgün ve İki Osmanlı Sultanının Sürgünle İlgili Hattı-ı Hümayunları. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 19, 283-341.
• Mumcu, A. (2005). Osmanlı Devleti'nde Rüşvet: Özellikle Adlî Rüşvet. İnkılap Kitabevi. Ankara.
• Poyraz, Ö. (2020). Abdülmecid Dönemi Hürriyet Bağlayıcı ve Kısıtlayıcı Ceza Uygulamalarına Dair Bir İnceleme. SEFAD, 43, 497-518.
• Poyraz, Ö., ÖNER, M. & ÖVÜNÇ, S. Gayrimüslimlere Uygulanan Ağır Ceza Türleri: 37 Numaralı Kalebent Defteri Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 2021, 272-286.
• Poyraz, Ö. & Öner, M. (2021). II. Mahmut Döneminde Askerî Personele Uygulanan Ağır Cezalar (1823- 1826). Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi (ATAD), 33, 37-62.
• Öğün, T. (2010). Doğu’nun Mirlerine Son Veda: Cizreli İzzeddin Şîr Bey ve İsyanı. Yeditepe Yayınları. İstanbul.
• Sami, Ş. (1996). Kamus-i Türkî. Çağrı Yayınları. İstanbul.
• Taner, T. (1940). Tanzimat Devrinde Ceza Hukuku. Tanzimat 1, Maarif Matbaası. İstanbul.
• Taşbaş, E. (2012). Osmanlı İmparatorluğu'nda Devlet Görevlilerinin Sürgün Edilmesi: 19. Yüzyıl Kıbrıs Örneği. Mediterranean Journal of Humanities, 2 (1), 193-204.
• Tuğluca, M. (2016). Osmanlı Devlet- Toplum İlişkisinde Şikâyet Mekanizması ve İşleyiş Biçimi. TTK Basımevi. Ankara.
• Uluçay, M. Ç. (1951). Sürgünler Yeni ve Yakın Çağlarda Manisa'ya ve Manisa'dan Sürülenler. Belleten, 15 (60), 507-592.
• Usta, S. (2020). 17. Yüzyılın İkinci Yarısında Trabzon’da Toplumsal Şiddetin Bir Örneği Olarak Küfür. OTAM, 47, 121-138.
• Üçok, C. (1946). Osmanlı Kanunnamelerinde İslâm Ceza Hukukuna Aykırı Hükümler. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3 (1), 125-146.
• Ünal, M. A. (2011). Osmanlı Tarih Sözlüğü. Paradigma Yayınları. İstanbul.
• Veldet, H. (1940). Kanunlaştırma Hareketleri ve Tanzimat. Tanzimat 1, Maarif Matbaası. İstanbul.