Androgojik Yaklaşım ile Verilen Doğuma Hazırlık Eğitiminin Doğum ve Doğum Sonrası Sürece Etkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2019, , 215 - 221, 31.12.2019

Filiz Aslantekin Özçoban , Esra Özen Karaman

https://doi.org/10.34087/cbusbed.520701

Öz

Amaç: Bu çalışmanın
amacı kadınların aldıkları doğuma hazırlık eğitiminin doğum ve doğum sonrası
süreçlerine etkisinin ve eğitimde androgojik yaklaşımın değerlendirilmesidir.

Yöntem: Çalışma
tanımlayıcı tipte olup evrenini Marmara Bölgesinde bir ilin yetmiş dört bin
nüfuslu bir ilçesinde son iki yılda gebe okuluna katılmış olan 250 gebe,
örneklemini ise 6 haftalık doğuma hazırlık eğitimini tamamlayan 100 kadın
oluşturdu. Veriler geliştirilen anket formu ile toplandı. Açık uçlu sorular gruplanarak
ve nicel veriler SPSS programı ile yüzde ve korelasyon analiziyle değerlendirildi.

Bulgular: Araştırmaya
katılan kadınların ortalama doğum sayısı 1.46’dı. Doğum şekillerine göre; %33’ü
Doğal doğum, %15’i müdahaleli vajinal doğum, %30’u spinal anestezi ile %18’i
genel anestezi ile sezaryen doğum yapmıştı. Kadınların %45’i doğum anına
ilişkin gebelikte yaşadığı endişeyi doğumda hiç yaşamadığını belirtti.
Gebelerin %80’inin nefes tekniklerini, %74’ünün masaj tekniklerini, %78’inin
hareket serbestliğini kullandığı saptanmıştır. Gebelerin %70’i doğum anında,
%16’sı ilk yarım saatte bebeği ile ilk temasta

bulunduğunu, % 35’inin ilk 6 ay sadece
anne sütü verdiği belirlendi. Eğitimin yaklaşımının değerlendirilmesinde Knowles’ın
androgojik modelindeki benlik kavramına değer verme, deneyim paylaşımına fırsat
verme, gereksinimlere odaklı, çözüm getirebilecek öğrenmeler sunma ve neden sonuç
ilişkisi içinde bilgiyi yapılandırma başlıklarında değerlendirildi.
Katılımcıların %99’unun eğitimden memnun olduğu

saptandı. Katılımcıların ebelerle ilgili
görüşleri ise %41’inin ilgi davrandığı, %15’inin ebelere karşı ön yargılarının
yıkıldığı, %11’i ebelerin yetkilerinin genişletilmesi gerektiği ve %33 ebeliğin
zor ve kutsal bir meslek olduğunu düşündüğünü ifade etti.

Sonuç: Gebe okulunda
verilen doğum öncesi hazırlık eğitiminin doğum ve doğum sonrası süreçler
üzerinde olumlu etkisinin olduğu saptandı.000 

Anahtar Kelimeler

Doğuma hazırlık eğitimi, doğum, doğum sonrası, yetişkin eğitimi

Kaynakça

• 1. Yılmaz-Esencan, T., Karabulut, Ö., Demir-Yıldırım, A., Ertuğrul-Abbasoğlu, D., Külek, H., Şimşek, Ç., Küreşir-Ünal, A. Doğuma Hazırlık Eğitimi Alan Gebelerin Doğum Şekli, İlk Emzirme Zamanı Ve Ten Tene Temas Tercihleri. 2018 FNJN Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 26[1], 31-43. https://doi.org/10.26650/FNJN.38719
• 2. T.L. King, M.C. Brucker, J.M. Kriebs, J.O. Fahey, C.L. Gegor, and H. Varney, Varney's Midwifery. [5th Ed]. United State of America: Jones and Bartlett Publishers 2015 p.682,795,813.
• 3. Karataş T, Mete S, Gebelikte Bulantı Kusma Sorunu Yaşama Durumu İle Sosyal Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Dergisi 2012. 5 [2]: 47-52 [Elektronik dergi, http:/www. deuhyoedergi.org Erişim Tarihi: 13.12.2018
• 4. Coşar, F. ve Demirci, N. Lamaze felsefesine dayalı doğuma hazırlık eğitiminin doğum algısı ve doğuma uyum sürecine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Enstitüsü Dergisi, 2012. 3[1], 18-30.
• 5. Delmore-Ko, P., Pancer, S. M., Hunsberger, B., & Pratt, M. Becoming a parent: The relation between prenatal expectations and postnatal experience. Journal of Family Psychology, 2000. 14[4], 625-640.
• 6. Kızılkaya-Beji, N, ve Dişsiz, M, Gebelik ve hemşirelik yaklaşımı. N. Kızılkaya-Beji [Ed.], Hemşire Ve Ebelere Yönelik Kadın Sağlığı Ve Hastalıkları İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi. s.294-300
• 7. Brixval, C.S.. Axelsen, S.F Andersen, S.K.. Due, P and Koushede, V. The effect of antenatal education in small classes on obstetric and psycho-social outcomes: a systematic review and meta-analysis protocol, Systematic Review, 2014, 13[3], 12.
• 8. İsbir, G.G. İnci, F. Önal H., and. Yıldız, P.D, The effects of antenatal education on fear of childbirth, maternal self-efficacy and posttraumatic stress disorder [PTSD] symptoms following childbirth: an experimental study, Applied Nursing Research. 2016, 227-232.
• 9. Gagnon, A, J, and Sandall, J, Individual or group antenatal education for childbirth or parenthood, or both [Review], Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 3. Art. No. CD002869. DOI: 10.1002/14651858.CD002869.pub2
• 10. Okumuş H, Yenal K, Durgun Ozan Y, Öztürk E. Ülkemizde Doğuma Hazırlık Sınıflarına İlişkin Yapılan Bilimsel Çalışmalar: Literatür Derlemesi. J Obstet Womens Health Dis Nurs -Special Topics 2015; 1(1):33-35.
• 11. Montgomery, A.A., et al., Two decision aids for mode of delivery among women with previous caesarean section: randomised controlled trial. BMJ, 2007. 334 (7607): p. 1305.
• 12. Gao, L.L., et al., Evaluation of an interpersonal-psychotherapy-oriented childbirth education programme for Chinese first-time childbearing women: a randomised controlled trial. Int J Nurs Stud, 2010. 47[10]: p. 1208-16.
• 13. Soriano-Vidal FJ1, Vila-Candel R2, Soriano-Martín PJ3, Tejedor-Tornero A4, Castro-Sánchez E5. The Effect Of Prenatal Education Classes On The Birth Expectations Of Spanish Women. Midwifery. 2018 May; 2018, 60:41-47. doi: 10.1016/j.midw.2018.02.002. Epub 2018 Feb 8
• 14. Alioğulları, S. A., Esencan, T. Y., Ünal, A. ve Şimşek, Ç. Anne Sütünün Faydalarını Ve Emzirme Tekniklerini İçeren Görsel Mesaj İçerikli Broşür İle Annelere Verilen Eğitimin Etkinliğinin Değerlendirilmesi. 2016 Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19[4], 252-260.
• 15. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, (THSK) Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı. 2017. Gebe bilgilendirme sınıfı sağlık personeline yönelik. http://yeni.thsk.gov.tr/kadinuremesikca-sorulan-sorular/1638-kadinureme-gebebilgilendirme-sinifi-saglik-personeline-yonelik.html ErişimT:12.12.2018
• 16. Kurt G. Yetişkin eğitimi. Ankara, Nobel Yayıncılık, 2000; 65-66.
• 17. Sözen C. Hemşirelikte öğretim, Ankara, Palme Yayıncılık, 2003.
• 18. Baltacı,A., “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme” Journal of Bitlis Eren University Institute of Social Sciences 2018 Cilt/Volume: 7, Sayı/Number:1.
• 19. Madhavanprabhakaran,G.K., and Sheila D’Souza, M. and Nairy, K. Effectiveness of Childbirth Education on Nulliparous Women’s Knowledge of Childbirth Preparation, Pregnancy Anxiety and Pregnancy Outcomes. Nurs Midwifery Stud, 2017 6 [1]. 32526.
• 20. Til , A., Yapılandırılmış doğuma hazırlık eğitiminin doğum tercihleri üzerine etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2018, Pamukkale ÜniversitesinTıp Fakültesi / Halk Sağlığı Anabilim Dalı
• 21. Rouhe, H., Salmela-Aro, K, Toivanen, R, Tokola, M, Halmesmaki, E, Saisto, T., Obstetric outcome after intervention for severe fear of childbirth in nulliparous women randomised trial. BJOG, 2013. 120[1]: p. 75-84.
• 22. Bastani, F., et al., A randomized controlled trial of the effects of applied relaxation training on reducing anxiety and perceived stress in pregnant women. J Midwifery Womens Health, 2005. 50(4): p. e36-40.
• 23. Jackson, D.J., et al., Outcomes, safety, and resource utilization in a collaborative care birth center program compared with traditional physicianbased perinatal care. Am J Public Health, 2003. 93(6): p. 999-1006.
• 24. Montgomery, A.A., et al., Two decision aids for mode of delivery among women with previous caesarean section: randomised controlled trial. BMJ, 2007. 334 (7607): p. 1305.
• 25. Timur, S., Hotun-Şahin, N., Kadınların Doğumda Sosyal Destek Tercihleri ve Deneyimleri 2010 HEMARGE
• 26. Lavender, T., Walkinshaw, S. A., Walton, I, A Prospective Study of Women’s Views of Factors Contributing to a Positive Birth Experience. Midwifery, 1999, 15 (1), 41-46.
• 27. Gönenç, İ. M., & Çakırer Çalbayram, N., Gebelerin, Gebe Okulu Programı Hakkındaki Görüşleri Ve Eğitim Sonrası Deneyimleri. Journal of Human Sciences, 2017 14(2), 1609-1620. doi:10.14687/jhs.v14i2.4424
• 28. Subaşı B, Özcan H, Pekçetin S, Göker B, Tunç S, Budak B. Doğum eğitiminin doğum kaygısı ve korkusu üzerine etkisi. Selçuk Tıp Derg 2013;29 (4):165-167.
• 29. Güder Sarpkaya, D., “Primipar Kadınlara Verilen Doğuma Hazırlık Eğitiminin Doğum Korkusuna ve Sonuçlarına Etkisi” K.K.T.C. Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. 2018
• 30. Altıparmak, S., & Coşkun, A, M, Doğum öncesi verilen eğitimin gebenin bilgi düzeyi ile memnuniyet durumuna etkisi. Journal of Human Sciences, 2016 13(2), 2610-2624.
• 31. İsbir, G.G., Serçekuş, P. ve Çoker, H. Doğuma hazırlık eğitiminin doğum deneyimi ve doğumdan memnuniyet üzerine etkisinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri J.2015, 1(1), 10-5.
• 32. Güldür, A., Turgut, N., Çakmakçı, H., Şerbetçi, G., Keskin, Z., Yıldırım, F., “Gebe Okulunda Eğitim Alan Gebelerin Memnuniyet Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” II. Ege G/Ebelik Ve Doğum Kongre Kitapçığı, 2016
• 33. Serçekuş P., Doğuma Hazırlık Sınıfı ve Bireysel Eğitimin Gebelik ve Postpartum Uyuma Etkisinin İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Doktora Tezi, İzmir, 2010
• 34. Toksoy, S., Durmazoğlu, G., Serttaş, M., Bezirgan, S., Göçmen, F., Tatarlar, A., Bakıcı, S., Bayram, N., Horzum, A., Demir, S., Gebelerin Gebe Okulu Memnuniyet Durumlarının İncelenmesi II. Ege G/Ebelik Ve Doğum Kongre Kitapçığı, 2016 p95-96
• 35. Serçekuş P, Mete S , Nullipar Gebe Kadınların Doğum Öncesi Eğitime Katılmama Nedenleri, Sted Dergisi,2011, 20 (1):38-43.