Pediatri Hemşirelerinin Çocuk Haklarına Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi

Yıl 2019, , 121 - 126, 28.06.2019

Dilek Küçük Alemdar Gamze Yılmaz

https://doi.org/10.34087/cbusbed.536679

Cited By: 4

Öz

Amaç: Çocuk
haklarına saygıyı öngören bir kültür yaratılmasında çocuklarla birlikte ve
çocuklar için çalışan profesyonellerin bu alanda bilgilendirilmesi önemli bir
konudur. Bu çalışma, pediatri hemşirelerinin
çocuk hakları konusundaki tutumlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte
gerçekleştirilmiştir.

Gereç ve Yöntem: Araştırma
evrenini, Türkiye’nin doğu bölgesinde bir ilde bulunan hastanelerin pediatri
servislerinde çalışan 82 hemşire oluşturmuştur. Çalışmada
örneklem seçim yöntemine gidilmemiş, araştırmanın yapıldığı tarihler arasında
ulaşılan ve araştırmaya katılmayı gönüllü kabul eden 68 hemşire araştırmanın
örneklemine alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; hemşirelerin demografik,
mesleki ve çocuk hakları ile ilgili bilgilerinin değerlendirildiği “Tanıtıcı
Bilgi Formu” ve “Çocuk Haklarına Yönelik Tutum Ölçeği” (ÇHYTÖ) kullanılmıştır.

Bulgular: Hemşirelerin
%83.8’i kadın, %48.5’i lisans mezunu, 
%50’si bekar ve %83.8’i çocuk sahibi değildir. Hemşirelerin, yaş
ortalaması 26.88±4.87 yıl, mesleki deneyim süresi ortalaması 6.01±4.04 yıl ve pediatri
servisinde çalışma süresi 4.25±2.73 yıldır. Hemşirelerin %79.4’ünün çocuk
hakları hakkında bilgi sahibi olmadıkları, %76.5’inin ise çocuk haklarının
ihlal edildiğini düşündüğü bulunmuştur. Hemşirelerin ÇHYTÖ’den almış oldukları
toplam puan ortalaması ise 36.19±10.19’dir. Hemşirelerin
çocuk haklarına yönelik bilgi sahibi olması ile ÇHYTÖ puan ortalaması arasında
anlamlı bir ilişki (p<0,05) saptanmış olup bilgi sahibi olan hemşirelerin
daha düşük puan aldıkları yani çocuk
haklarına yönelik olumlu tutum gösterdikleri görülmüştür.

Sonuç: Pediatri hemşirelerin çocuk haklarına yönelik olumlu tutum
göstermelerine rağmen hemşirelerin büyük çoğunluğunun çocuk haklarına yönelik
bilgi sahibi olmadıkları belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, pediatri servislerinde çalışan
hemşirelerin çocuk hakları konusunda bilgilendirilmesi ve farkındalığın
arttırılması için gerekli hizmet içi eğitimlerin verilmesi önerilebilir. Ayrıca hemşirelik eğitimi müfredatında
çocuk hakları ile ilgili konulara kapsamlı şekilde yer verilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk hakları, pediatri

Determining the Attitudes of Pediatric Nurses towards Children’s Rights

Öz

Purpose: In
creating a culture that foresees respect towards children’s rights, informing
professionals that work for children as well as the children themselves is an
important topic.  This study is conducted as descriptive in order to determine the
attitudes of the pediatric nurses towards the subject of children’s rights.
 Materials
and Methods: The population of the study was conducted in the hospitals in the
eastern Turkey of 82 nurses working in children's services. The sample
consisted of 68 nurses who agreed to participate in the study “Descriptive
Information Form” and “Attitude Scale Towards Children’s Rights” (ASTCR) were
used as data collection tools.

Results: 83.8% of the
are women, 48.5% are graduates with bachelor’s degrees, 50.0% are single, 83.8%
are without a child.  Age average of the
nurses were  26.88±4.87 years,
professional experience period averages were 6.01±4.04 years and the period for
working at the child service was 4.25±2.73 years. 79.4% of the nurses were not
informed about the rights of children and 76.5% of them thought that children's
rights were violated. They received an average score of 36.19±10.19 from the Nurses’ ASTCR.  There was a significant relationship between
nurses being knowledgeable and ASTCR score averages, and it was seen that the
ones that were knowledgeable received lower scores. 

Conclusıon: Although pediatric nurses showed
positive attitudes towards children's rights, it was determined that the
majority of nurses were not aware of the rights of children. Pediatric nurses
may be offered in-service training on children's rights and a wide range of
issues related to children's rights in nursing education. 

Anahtar Kelimeler

Children rights, pediatric

Kaynakça

• Referans1 Akyüz E. Ulusal ve uluslararası hukukta çocuğun haklarının ve güvenliğinin korunması. Ankara: MEB, 2000:4.
• Referans2 Polat O, Kayabeyoğlu İ, Ağrıtmış H. Çocuk gelişimine çocuk hakları açısından yaklaşım. Çocuk Forumu Dergisi. 2001;4 (3-4):52-61.
• Referans3 Karaman Kepenekçi Y, Baydık B. Zihin Engelliler Öğretmen Adaylarının Çocuk Haklarına İlişkin Tutumlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2009, 42(1): 329- 350.
• Referans4 Washington F. 5-6 Yaş Grubu Çocuklarına Uygulanan Aile Katılımlı Çocuk Hakları Eğitimi Programının Etkinliğinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul, 2010.
• Referans5 Landstown G. Children’s Rights and Domestic Violence. Child Abuse Review. 2000; 9: 416- 426.
• Referans6 Resmi Gazete. 27.01.1995 Tarih ve 22184 Sayılı.
• Referans7 Cılga A. Çocuk Hakları Eğitimi. Milli Eğitim Dergisi. 2001, 151.
• Referans8 Yurdakök K. Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesi. KatkıPediatri Dergisi. 2003; 25(1): 37- 42.
• Referans9 Örün E, Tatlı MM. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne Göre Türk Çocuklarının Sağlık ve Sosyal Hakları Açısından Durumu. Yeni Tıp Dergisi. 2012;29(3):132-137.
• Referans10 Kurt G. Yataklı sağlık kuruluşlarında çocuk ile ilgili sağlık hizmetlerinin çocuk hakları sözleşmesine uygunluğunun ve sağlık profesyonellerinin çocuk hakları konusundaki farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi (Tıpta uzmanlık tezi). Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kırıkkale, 2012.
• Referans11 Tombul K. Çocuk Cerrahisi Hastalarının ve Anne-Babaların Klinik Ortamdan ve Sağlık Bakım Ekibinden Beklentilerinin Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2003.
• Referans12 Goldhagen J. Children's Rights and the United Nations Convention on the Rights of the Child. Pediatrics Vol. 2003; 742 -745.
• Referans13 Ulmer BC. President’s message: Professional advocacy. AORN Journal, 2000;72(1): 9-11.
• Referans14 Ardahan M. Hemşirelerin savunuculuk rolü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2003:7(2): 23-27.
• Referans15 Ball JW, Bindler RC, Cowen KJ. Child Health Nursing: Partnering with Children and Families/ Nurse’s Role in Care of The Child: Hospital, Community Settings, And Home: Advote. 2nd ed., Pearson Education, New Jersey, 2010: 1-30.
• Referans16 Wong DL, Hockenberry M. Wong’s Essentials of Pediatric Nursing Role of the Pediatric Nursing: Family Advocacy. 7th ed., Mosby, An Affiliate of Elsevier Science, St. Louis. 2005.
• Referans17 Özakar Akça S, Gözen D, Çocuk Hemşiresinin Savunucu Rolü F.N. Hem. Derg. 2013;21(3): 213-218.
• Referans18 Karaman Kepenekci Y. A study of university studets’ attitudes towards children’s rights in Turkey. The International Journal of Children’s Rights. 2006;14:307-319.
• Referans19 Bowden V, Greenberg C. Pediatric Nursing Procedures. 1st ed.,Williams & Wilkins, Newyork. 2003.
• Referans20 Çavuşoğlu H. (). Çocuk Sağlığı Hemşireliği. 8. basım, Cilt 2, Dizgi Baskı, Ankara. 2004.
• Referans21 Yılmaz Aldemir E, Çiğdem Z. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Çocuk Hakları Konusundaki Tutumlarının Belirlenmesi (yüksek lisans tezi). İstanbul, Bilim Üniversitesi, 2014.
• Referans22 Merey Z. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çocuk Haklarına Karşı Tutumları. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 2013, 9(3): 243- 253.
• Referans23 Değirmenci T. Öğretmen Adaylarının Çocuk Haklarına İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özeti. Burdur, 2011.
• Referans24 Leblebici H, Çeliköz N. Prospective teachers’ attitudes towards children rights. International Journal of Social Sciences and Education Research. 2017;3(1):307-318.
• Referans25 Kaya SA. Öğretmen Adaylarının Çocuk Hakları İle İlgili Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar, 2011.
• Referans26 Kahriman İ, Topbaş M, Çan G, Göker Z, Deryal Y. Pediatrik Yaş Grubuna Sağlık Hizmeti Sunan Ebe Ve Hemşirelerin Çocuk Hasta Hakları Konusundaki Düşünceleri. Balikesir Saglik Bil Derg. 2016;5(1).
• Referans27 Uçuş Ş. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin İlköğretim Programlarındaki Yeri ve Sözleşme’ye yönelik Öğretmenlerin ve Okul Yöneticilerin Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı. Ankara, 2009.
• Referans28 Fazıloğlu Z. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde Yer Alan “Çocuk Hakları” Konusunda Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Bilinç Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul, 2007.