Meme Kanseri İzlem Hastalarının Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 3, 406 - 414, 29.09.2025

Meryem Çakır , Nihan Beyhan Dönder , Zeynep Gülsüm Güç , Yasemin Özkaya , Utku Oflazoğlu , Ahmet Alacacıoğlu , Yüksel Küçükzeybek

https://doi.org/10.34087/cbusbed.1550245

Öz

ÖZ
Giriş: Çalışmada meme kanseri tanısı konulmuş ve tedavi sürecini tamamlamış kadın hastaların anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi seviyelerinin incelenmesi hedeflenmiştir.
Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tanımlayıcı nitelikteki çalışma Tıbbi Onkoloji izlem polikliniğinde gerçekleştirilmiştir. Ocak-Mart 2023 tarihleri arasında yapılan çalışmaya, 40-70 yaş arası meme kanseri tedavileri tamamlanmış 155 kadın hasta katılmıştır. Çalışma verileri sosyodemografik veri formu, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADÖ) ile EORTC QLQ-C30 ve EORTC QLQ-BR23 yaşam kalitesi ölçeklerinden yararlanılarak toplanmıştır. Çalışmanın istatistik analizi için SPSS 16 paket programı kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların %36.1'inde anksiyete ve %52.9'unda depresyon düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Sosyodemografik özelliklere göre yapılan analizlerde, eğitim düzeyi düşük olanların daha yüksek anksiyete ve depresyon puanlarına sahip olduğu tespit edilmiştir. Sigara içenlerde anksiyete düzeylerinin daha yüksek olduğu, bir işte çalışmayanların ise depresyon puanlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, yaşam kalitesi puanları yüksek olan hastaların anksiyete ve depresyon puanlarının daha düşük olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Meme kanseri tanısı almış ve tedavisi tamamlanmış kadın hastalarda anksiyete ve depresyon yaygın olarak görülmektedir ve bu durum yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Eğitim düzeyi düşük olanlar ve sigara içenler gibi belirli grupların daha yüksek risk altında olduğu tespit edilmiştir. Meme kanseri hastalarının tedavi sürecinde psikolojik destek ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik müdahalelere ihtiyaç duydukları düşünülmektedir. Sağlık profesyonellerinin meme kanseri hastalarının psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını daha iyi anlamaları ve uygun tedavi planları geliştirmeleri oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Anksiyete , depresyon , meme kanseri , yaşam kalitesi

Evaluation of Anxiety, Depression, and Quality of Life in Breast Cancer Follow-Up Patients

Öz

Aim: The aim of this study is to evaluate the levels of anxiety, depression, and quality of life in women who have been diagnosed with breast cancer and have completed their treatment.
Material and Methods: A cross-sectional descriptive study was conducted in the Medical Oncology follow-up clinic. The study took place between January and March 2023 and included 155 women aged 40-70 who had completed breast cancer treatment. The study data were collected using a sociodemographic data form, the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), and the EORTC QLQ-C30 and EORTC QLQ-BR23 quality of life scales. SPSS 16 software package was used for the statistical analysis of the study.
Results: The study found that 36.1% of the participants had high levels of anxiety, and 52.9% had high levels of depression. Analysis according to sociodemographic characteristics revealed that patients with lower education levels had higher anxiety and depression scores. Smokers had higher levels of anxiety, and those not working had higher levels of depression. Additionally, patients with higher quality of life scores had lower anxiety and depression scores.
Conclusion: Anxiety and depression are commonly seen in women who have been diagnosed with and completed treatment for breast cancer, negatively affecting their quality of life. Certain groups, such as those with lower education levels and smokers, are at higher risk. There is a need for psychological support and interventions aimed at improving the quality of life for breast cancer patients during their treatment process. It is crucial for healthcare professionals to better understand the psychological and social needs of breast cancer patients and to develop appropriate treatment plans.

Anahtar Kelimeler

Anxiety , depression , breast cancer , quality of life

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Cancer Today [Internet yayını]. 2022. (Erişim Tarihi: 02.05.2024. Adres: https://gco.iarc.fr/today/home)
• 2. Türkiye Kanser Kontrol Programı. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü [Internet yayını]. 2021. (Erişim Tarihi: 02.05.2024. Adres: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/Dokumanlar/Raporlar/Turkey_NCCP_18_April_2022.pdf.)
• 3. Tao FY, Xu MN, Zou Q, Tang L, Feng JP, Li ZY. Prevalence and severity of anxiety and depression in Chinese patients with breast cancer: a systematic review and meta-analysis. Front Psychiatry. 2023;14:1080413.
• 4. Wang X, Wang N, Zhong L, Wang S, Zheng Y, Yang B, Zhang J, Lin Y, Wang Z. Prognostic value of depression and anxiety on breast cancer recurrence and mortality: a systematic review and meta-analysis of 282,203 patients. Molecular Psychiatry (2020) 25:3186–3197.
• 5. Biparva AJ, Raoofi S, Rafiei S, Kan FP, Kazerooni M, Bagheribayati F, Masoumi M, Doustmehraban M, Sanaei M, Zarabi F, Raoofi N, Chomalu BZ, Ahmadi B, Talab FS, Hoseini BS, Asadollahi E, Mir M, Deylami S, Zareei M, Sanaei H, Kakavand FD, Koohestani H, Nasiri M, Vali N, Ghashghaee A. Global quality of life in breast cancer: systematic review and meta-analysis. BMJ Supportive & Palliative Care 2023;13:e528–e536.
• 6. Yıldırım NK, Özkan M, Özkan S, Özçınar B, Güler SA. Meme kanserli hastaların tedavi öncesi ve sonrası anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi: bir yıllık prospektif değerlendirme sonuçları. Noro Psikiyatr Ars. 2009;46:175-181.
• 7. Moorey S, Greer S, Watson M, Gorman C, Rowden L, Tunmore R, Robertson B, Bliss J. The factor structure and factor stability of the hospital anxiety and depression scale in patients with cancer. The British Journal of Psychiatry. 1991;158(2):255-259.
• 8. Aydemir Ö, Güvenir T, Kuey L, Kültür S. Validity and reliability of Turkish version of hospital anxiety and depression scale. Turk Psikiyatri Dergisi. 1997;8(4):280-287.
• 9. Demirci S, Eser E, Ozsaran Z, Tankisi D, Aras AB, Ozaydemir G, Anacak Y. Validation of the Turkish versions of EORTC QLQ-C30 and BR23 modules in breast cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev. 2011;12(5):1283-1287.
• 10. American Psychological Association. Breast cancer [Internet yayını]. 2018. (Erişim Tarihi: 02.05.2024 https://www.apa.org/helpcenter/breast-cancer.aspx.)
• 11. Balcı H, Balcı Şener Ş. Meme Kanseri Cerrahisi Geçiren Kadınlarda Psikolojik Dayanıklılık. Akd Tıp D 2022; 8(3): 347 – 353.
• 12. Tsaras K, Papathanasiou IV, Mitsi D, Veneti A, Kelesi M, Zyga S, Fradelos EC. Assessment of depression and anxiety in breast cancer patients: prevalence and associated factors. Asian Pac J Cancer Prev. 2018;19(6):1661-1669.
• 13. Ertaş H, Caner B, Oyuncu Orhan S, Ocak B, Çubukçu E. Erken Evre Meme Kanseri Tanısıyla Takip Edilen Hastalarda Uyku Bozukluğu, Depresyon ve Anksiyete Sıklığının Değerlendirilmesi: Kesitsel Araştırma. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2023;43(3):314-22.
• 14. Park EM, Gelber S, Rosenberg SM, Davinia Seah D, Schapira L, Steven E, Come SE, Partridge AH. Anxiety and depression in young women with metastatic breast cancer: a cross-sectional study. Psychosomatics. 2018;59(3):251–258.
• 15. Dadheech A, Kumawat S, Sharma D, Gothwal RS, Dana R, Meena C, Saini NK. Prevalence of Anxiety and Depression in Breast Cancer Patients and their Correlation with Socio-Demographic Factors. Asian Pac J Cancer Care. 2023;8(4):675-679.
• 16. Su M, Hua X, Wang J, Yao N, Zhao D, Liu W, Zou Y, Anderson R, Sun X. Health-related quality of life among cancer survivors in rural China. Qual Life Res. 2019;28(3):695-702.
• 17. Rujnan T, Çaykara B, Sağlam Z, Pençe HH. Sigara Bağımlılarında Depresyon, Anksiyete, Uykululuk ve Uyku Kalitesi Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. ACU Sağlık Bil Derg. 2019;10(4):609-615.
• 18. Masaki K, Taketa RM, Nakama MK, Kawamoto CT, Pokhrel P. Relationships Between Depressive Symptoms, Anxiety, Impulsivity and Cigarette and E-cigarette Use Among Young Adults. Hawaii J Health Soc Welf. 2022 Mar;81(3):51–57.
• 19. Miniotti M, Bassino S, Fanchini L, Ritorto G, Leombruni P. Supportive care needs, quality of life and psychological morbidity of advanced colorectal cancer patients. Eur J Oncol Nurs. 2019;43:101668.
• 20. Özgün G, Türker PF, Kaya B. Onkoloji Hastalarının Kanser Türlerine Göre Yaşam Kalitesi, Kaygı ve Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirilmesi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;7(3):345-368