Dinamik Geometri Etkinlikleri Tasarlama Uygulamalarının Matematik Öğretmeni Adaylarının Dijital Materyal Tasarlama Yeterliklerine Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 78 - 92

Merve Kutun , Fatih Karakuş

Öz

Teknolojideki hızlı değişim ve gelişimler teknolojik araçların matematik eğitimine entegrasyonunu zorunlu kılmaktadır. Bu entegrasyon sürecinde dinamik matematik yazılımları sahip oldukları üstün özellikleri sayesinde matematik öğrenme ve öğretme süreçlerini değiştirmektedirler. Bu yeni öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanmasında öğretmen ve öğretmen adayları önemli rollere sahiptir. Özellikle öğretmen adaylarının teknoloji destekli etkinlikleri tasarlama ve derslerine entegre etmelerine yönelik verilecek eğitimler onların gelecekteki öğretim faaliyetlerini şekillendirecektir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı, dinamik geometri etkinlikleri tasarlama uygulamalarının matematik öğretmeni adaylarının dijital materyal tasarlama yetkinlikleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Çalışmada nicel araştırma yöntemi desenlerinden ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2024-2025 öğretim yılı güz döneminde İç Anadolu Bölgesinde bulunan bir devlet üniversitesinin İlköğretim Matematik Öğretmenliği programının üçüncü sınıfında öğrenim gören ve Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi dersini alan 31 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada Kabaran ve Uşun (2021)’un öğretmenlerin dijital materyal tasarımı yeterliklerini belirlemek amacıyla geliştirdiği Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ölçeği (DMTYÖ) kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar, dinamik geometri etkinlikleri tasarlama uygulamalarının öğretmen adaylarının dijital materyal tasarlama yetkinlikleri üzerinde özellikle tasarım ve geliştirme yeterliği boyutunda etkili olduğunu göstermektedir. Buna karşın verilen eğitimin öğretmen adaylarının teknopedagojik yeterliklerini istenilen düzeyde etkilemediği belirlenmiştir. Bu durumun nedenleri üzerine derinlemesine araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

dinamik geometri etkinliği , dijital materyal tasarımı , öğretmen adayı , matematik , matematik eğitimi

The Effect of Dynamic Geometry Task Practices on Digital Material Design Competencies of Prospective Mathematics Teachers##

Öz

The rapid changes and developments in technology necessitate the integration of technological tools into mathematics education. Dynamic mathematics software, with their superior features, are changing the processes of learning and teaching mathematics. In the design of these new learning-teaching processes, teachers and teacher candidates play important roles. Especially, the training provided to teacher candidates for designing technology-supported activities and integrating them into their lessons will shape their future teaching practices. In this context, the aim of this research is to determine the effects of dynamic geometry activity design applications on the digital material design competencies of prospective mathematics teachers. In the study, a quasi-experimental design with pre-test and post-test control groups from quantitative research methods was employed. The study group consisted of 31 teacher candidates enrolled in the third year of the Primary School Mathematics Teaching program at a state university in the Central Anatolia Region during the fall semester of the 2024-2025 academic year, who were taking the Computer-Assisted Mathematics Teaching course. The Digital Material Design Competency Scale (DMTYÖ), developed by Kabaran and Uşun (2021) to determine teachers' competencies in digital material design, was used in the research. The results obtained indicate that the applications for designing dynamic geometry activities are effective, particularly in the competencies of design and development among teacher candidates. However, it was found that the training provided did not significantly influence the technopedagogical competencies of the teacher candidates as desired. It is suggested that in-depth investigations be conducted on the reasons for this situation.

Anahtar Kelimeler

dynamic geometry activity , digital material design , prospective teacher , mathematics , mathematics education

Kaynakça

• Aktümen, M., Yıldız, A., Horzum, T., & Ceylan, T. (2013). İlköğretim matematik öğretmenlerinin GeoGebra yazılımının derslerde uygulanabilirliği hakkındaki görüşleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 2(2), 103-120.
• Babacan, T. (2016). Teknoloji destekli mikro öğretim uygulamalarının fen bilimleri öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterlikleri üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Bahadır, Z., Kır, S., & Ulucan, H. (2024). Beden eğitimi öğretmenlerinin teknoloji kullanımında temel yeterlilikleri ile dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 194-210.
• Baltacı, S., Yıldız, A., & Kösa, T. (2015). Analitik geometri öğretiminde GeoGebra yazılımının potansiyeli: öğretmen adaylarının görüşleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 6(3), 48-505. https://doi.org/10.16949/turcomat.32803
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, Arastırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (6. baskı). Ankara: PegemA.
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi. (Eserin Orijinali 1. Baskı Olarak 2008’de Yayımlandı)
• Can, H. C., Kasapoğlu, Y., & Akbulut, Ş. A. (2024). Kitap okumanın beden eğitimi öğretmen adaylarının etkinlikleri üzerine nasıl bir etkisi olur?: bir karma yöntem araştırması. TOJRAS, 13(4), 389-399.
• de Villiers, M. (1998). An alternative approach to proof in dynamic geometry. In R. Lehrer & D. Chazan (Eds.), Designing learning environments for developing understanding of geometry and space (pp. 369–393). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
• Çopur, E. (2022). Sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim sürecinde gerçekleştirilen matematik derslerinde materyal kullanımı hakkındaki görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 2(1), 100-116. https://doi.org/10.5281/zenodo.6274825
• Demircioglu, E., & Yurt, E. (2024). Sınıf öğretmenlerinin mesleki yeterlik algıları için dijital materyal tasarım becerilerinin önemi: ilişkisel bir araştırma. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 13(2), 489-499. https://doi.org/10.30703/cije.1346916
• Demircioğlu, E. (2023). Sınıf öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyal tasarım becerilerinin mesleki yeterlik düzeyleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Erduran, A., & Tataroğlu Taşdan, B. (2018). Matematik öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik görüşlerinin ve teknolojiyi derslerine entegre etme süreçlerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 273-296. https://doi.org/10.17943/etku.341421
• Göçen Kabaran, G., & Uşun, S. (2021). Dijital materyal tasarımı yeterlikleri ölçeği (DMTYÖ): bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(2), 281-307. https://doi.org/10.17943/etku.864296
• Gökbulut, B., Keserci, G., & Akyüz, A. (2021). Eğitim fakültesinde görev yapan akademisyen ve öğretmenlerin dijital materyal tasarım yeterlikleri. Journal of Social Sciences and Education, 4(1), 11-24. https://doi.org/10.53047/josse.917536
• Güven, B., & Karataş, İ. (2003). Dinamik geometri yazılımı Cabri ile geometri öğrenme öğrenci görüşleri. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(2), 67–78.
• Güven, B., & Kösa, T. (2008). The effect of dynamic geometry software on student mathematics teachers’ spatial visualization skills. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 7(4), 100-107.
• Hollebrands, K. (2007). The role of a dynamic software program for geometry in the strategies high school mathematics students employ. Journal for Research in Mathematics Education, 38(2), 164–192.
• İlhan, A., & Aslaner, R. (2020). Dinamik geometri yazılımları kullanımının matematik öğretmeni adaylarının başarılarına etkisi ve öğretim süreci hakkındaki görüşleri. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 99-129. https://doi.org/10.33907/turkjes.713606
• Kabaca, T., Aktümen, M., Aksoy, Y., & Bulut, M. (2013). Matematik öğretmenlerinin Avrasya GeoGebra toplantısı kapsamında dinamik matematik yazılımı GeoGebra ile tanıştırılması ve GeoGebra hakkındaki görüşleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 1(2), 148-165.
• Karaduman, Ç. C. (2019). İlköğretim kurumlarına yönelik hazırlanan dijital eğitim materyallerinin arayüz tasarımlarında etkileşim sorunlarının incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi].
• Kırıkçılar, R. G. (2017). Matematik öğretmenlerinin dinamik bir yazılım ile etkinliklerini hazırlarken teknolojik pedagojik alan bilgisi kullanım durumlarının incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi].
• Kösa, T., & Karakuş, F. (2010). Using dynamic geometry software Cabri 3D for teaching analytic geometry. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1385-1389.
• MEB. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Ortak Metni. MEB.
• Olive, J., Makar, K., Hoyos, V., Kor, L., Kosheleva, O., & Strasser, R. (2010). Mathematical knowledge and practices resulting from access to digital technologies. In C. Hoyles & J. B. Lagrange (Eds.), Mathematics education and technology—rethinking the terrain (pp. 133–177). Springer.
• Pallant, J. (2016). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS program (6th ed.). McGraw-Hill Education.
• Polat, E., & Tekin, A. (2017). Analysis of preservice teachers’ e-content development skills. Kastamonu Education Journal, 25(5), 1753-1770.
• Saygıner, Ş., & Laçin, E. (2024). Teknoloji destekli eğitsel etkinliklerin özel eğitim öğretmenlerinin dijital yeterlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 26-39. https://doi.org/10.56677/mkuefder.1532760
• Smith, M. S., & Stein, M. K. (1998). Reflections on practice: Selecting and creating mathematical tasks: From research to practice. Mathematics Teaching in the Middle School, 3(5), 344-350. https://doi.org/10.5951/MTMS.3.5.0344
• Tatar, E., Akkaya, A., & Kağızmanlı, T. (2011). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının GeoGebra ile oluşturdukları materyallerin ve dinamik matematik yazılımı hakkındaki görüşlerinin analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 2(3), 181–197.
• Trocki, A., & Hollebrands, K. (2018). The development of a framework for assessing dynamic geometry task quality. Digital Experiences in Mathematics Education, 4(3), 110-138.
• Turuş, İ. B., & Ulusoy, F. (2024). Matematik öğretmeni adaylarının oluşturduğu GeoGebra etkinliklerinin matematiksel derinlik seviyeleri ve teknolojik eylemler bakımından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 53(243), 1329-1356. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1250883
• Yılmaz-Elçelik, S. (2023). Sınıf öğretmenlerinin matematiksel etkinlikleri hazırlama yeterliklerinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi].
• Yiğit-Koyunkaya, M., & Bozkurt, G. (2019). Matematik öğretmen adaylarının tasarladığı GeoGebra etkinliklerinin matematiksel derinlik ve teknolojik eylem açısından incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(2), 515–544.