Türk resminde şehirler, ‘fon’ veya ‘zemin’ anlayışıyla mekânın
yarattığı duygusal etkilenmelere bağlı olarak bir tema biçiminde sıkça ele
alınmıştır. Bu nedenle şehir resimleri, -içerisinde duygulanmalar da
barındıran- bir temaya dönüşmüştür. Hoca Ali Rıza, Nazmi Ziya Güran, Bedri
Rahmi Eyüboğlu, Nedim Günsür, Neşe Erdok, Resul Aytemür gibi ressamlar şehir
manzaralarının içine yerleştirdikleri yaşam kompozisyonlarıyla insandan topluma
açılan bir pencere olarak gördükleri resim sanatını, birlikte yaşamanın, çocukluğun,
geçmişe özlemin gösterge mekânlarından biri olarak yansıtmışlar ve genellikle
İstanbul’u resmetmişlerdir.
Farklı dönemlerde
İstanbul’u resmeden sanatçıları karşılaştırmalı ele almak mekânsal açıdan şehir
kimliğini tamamlayan yapıtlara, sanatsal ve sosyolojik perspektiften bakma
imkânı sunacaktır. İstanbul’u kompozisyonlarına yerleştiren ressamlardan Bedri
Rahmi Eyüboğlu ve Resul Aytemür birbirine çok uzak olmasa da farklı dönemlerin
İstanbul’unu resmeden sanatçılardır. Çağdaş sanatçılardan Resul Aytemür, kalabalık ve renkli İstanbul tablolarını
şehir ayrıntıları olarak resmeder. Cumhuriyet döneminin öncü ressamlarından
Bedri Rahmi Eyüboğlu da şehre yerellik bağlamında kimlik kazandırmayı amaçlar.
Bu ressamların İstanbul’u resmetme biçimindeki benzerlikler ve farklılıklar,
Türk sanatının ana mekânı olan İstanbul’un Cumhuriyet sonrasında yaşadığı
sosyolojik değişimleri gösteren ya da İstanbul kimliğini oluşturan yerleşik
değerleri ortaya koyan estetik metinler olarak değerlendirilebilir.
Bu bildiride İstanbul’un
mekânsal açıdan yaşadığı değişimlerin resim sanatında nasıl göründüğünü ortaya
koyabilecek iki ressamın İstanbul’a bakışı üzerinde durulacak ve şehir
kimliğinin resim sanatının göstergeleri üzerinden değişen ve değişmeyen
yönlerine değinilecektir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2019 |
Submission Date | November 21, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 6 Issue: 2 |
ÇEŞM-İ CİHAN: E-Journal of History, Culture and Art Studies is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.