PEYAMİ SAFA'NIN HİKÂYECİLİĞİ VE KİTAPLARINA GİRMEMİŞ BİR HİKÂYESİ

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 92 - 113, 27.06.2021

Sevde Duman

https://doi.org/10.30804/cesmicihan.874680

Abstract

Peyami Safa romanlarıyla tanınan üretken bir yazardır. Romanlarıyla tanınan yazar, yaşamı boyunca yüzü aşkın hikâye kaleme almıştır. İlk hikâyelerini “Yirminci Asır” gazetesinde, “Asrın Hikâyeleri” başlığı altında neşretmeye başlamıştır. Halk arasında adının duyulmasını sağlayan bu ilk hikâyeleri günü gününe kaleme alınan, sanatsal kaygılarla ortaya çıkmayan, özensiz bir üsluba ve zayıf bir kurguya sahip olan metinlerdir.
Hikâyelerinde, sıradan insanlara ve onların yaşamlarına objektifini çevirmiş, oradan elde ettiği malzemeyi kendi muhayyilesinde yoğurup halka sunmuştur. Daima sıradan insanları merkeze koymuş, toplumun hemen hemen her kademesindeki insanları hikâyelerine dâhil etmiştir.
Peyami Safa üzerine yapılan çalışmalarda ağırlıklı olarak romanları üzerinde durulmuş, hikâyeleri çok fazla incelenmemiştir. Onu tam manasıyla anlamak için mutlaka tüm hikâyelerinin incelenmesi gerekmektedir. Çünkü bunlar, romanlarına giden yolda yazarın kalemini güçlendiren ve fikirlerini olgunlaştıran ilk örnekler olması bakımından önem arz etmektedir. Bu çalışmada; Peyami Safa’nın hikâyeciliği ele alınacak, hikâyelerindeki konu, şahıs kadrosu, zaman, mekân, dil ve anlatım unsurlarına dair genel bir değerlendirme yapılacaktır. Ardından yazarın kitaplarına girmemiş olan “Oyuncak” adlı hikâyesinden bahsedilecek ve hikâyenin tam metni verilecektir.

Keywords

Peyami Safa, Roman, Hikâye, Türk Edebiyatı, "Oyuncak"

References

• Göze, Ergun. Peyami Safa. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
• Harmancı, Abdullah. “Peyami Safa Öykücülüğüne Tematik Bir Yaklaşım”. Erdem, 62 (2012): 83-98.
• Okay, Orhan. “Peyami Safa” Maddesi. Büyük Türk Klasikleri. 13: 435. İstanbul: Ötüken-Söğüt, 2002.
• Safa, Peyami. Sözde Kızlar. İstanbul: Orhaniye Matbaası, 1923.
• Safa, Peyami. Şimşek. İstanbul: Semih Lütfi Kütüphanesi, 1923.
• Safa, Peyami. Bir Akşamdı. İstanbul: Semih Lütfi Kütüphanesi, 1924.
• Safa, Peyami. Mahşer. İstanbul: Orhaniye Matbaası, 1924.
• Safa, Peyami. Cânân. İstanbul: Orhaniye Matbaası, 1925.
• Safa, Peyami. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu. İstanbul: Resimli Ay Basımevi, 1930.
• Safa, Peyami. Attila. İstanbul: Resimli Ay Matbaası, 1931.
• Safa, Peyami. Fatih Harbiye. İstanbul: Suhulet Kütüphanesi, 1931.
• Safa, Peyami. Bir Tereddüdün Romanı. İstanbul: Suhulet Kütüphanesi, 1933.
• Safa, Peyami. Matmazel Noraliya’nın Koltuğu. İstanbul: Nebioğlu Yayınevi, 1949.
• Safa, Peyami. Yalnızız. İstanbul: Nebioğlu Yayınevi, 1951.
• Safa, Peyami. Biz İnsanlar. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1959.
• Safa, Peyami. Hikâyeler. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2019.
• Şen, Can. “Peyami Safa’nın Hikâyeciliği Üzerine Bir İnceleme”. Türk Dili, 684 (2008): 577-581.
• Tarancı, Cahit Sıtkı. Peyami Safa: Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Semih Lütfi Kitabevi, 1940.