0-3 Age Routine Trainings: An Investigation of Thesis Studies in Türkiye

Year 2025, Volume: 8 Issue: 15, 35 - 47, 07.07.2025

Asude Bayram , Fatma Elif Ergin

https://doi.org/10.36731/cg.1577271

Abstract

The period between birth and age three represents a critical stage in human development, during which the infant requires a considerable amount of care and attention. In the early stages of life, unhealthy routines in areas such as sleep, diet and nutrition can have a detrimental impact on future behaviour. The studies indicate that behavioural problems can be prevented through the implementation of preventive programmes designed to address routines. In this context, the study aims to provide information about sleep, toilet and nutrition routines and to examine the thesis studies containing training and programs in this field from various perspectives. In order to analyse the thesis studies carried out in Türkiye in this field, the YÖK National Thesis Center has scanned the following keywords: "0-36 months", "0-12 months", "0-3 years", "sleep", "routine", "nutrition", "toilet", "education", "parents", "child", "Baby", "Preventive intervention" and "early intervention". The studies obtained in accordance with the aforementioned criteria were subjected to a comprehensive examination in order to ascertain their eligibility based on the established exclusion and inclusion criteria. The investigation yielded 13 studies that were excluded from the research, while 36 thesis studies were included. The studies have been discussed in terms of their year, thesis type, science department, thesis name, working group, data collection tools and results. The findings indicated a reduction in stress and anxiety levels among parents who received routine training, accompanied by an increase in psychological support and knowledge. Furthermore, the training programme resulted in an enhancement of the parent-baby attachment and a favourable impact on routines. A review of the literature revealed that studies in this field have been more prevalent in the post-infancy period. Furthermore, it was determined that there were no preventive intervention programs in the country that had reached a significant portion of the population. In light of the aforementioned considerations, it is proposed that state-sponsored initiatives be undertaken to establish infant routines and to develop and implement preventive intervention programmes that can be widely disseminated and adapted for diverse family structures.

Keywords

Nutrition , Child Development , Education , Toilet , Sleep , 0-3 years , Routine

0-3 Yaş Rutin Eğitimleri: Türkiye’de Yapılmış Tez Çalışmalarının İncelenmesi

Abstract

İnsan yaşamında kritik bir evre olan 0-3 yaş, bakım verene karşı duyulan ihtiyacın en fazla olduğu dönemlerden biridir. Bebeklikte; uyku, tuvalet ve beslenme gibi alanlarda sağlıklı olmayan rutinler, ileride davranış problemlerine yol açmaktadır. Yapılan çalışmalarda, rutinlere yönelik önleyici programlarla davranış problemlerinin önüne geçilebildiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışmada, 0-3 yaşta; uyku, tuvalet, beslenme rutinleri hakkında bilgi vermek ve bu alanda yapılmış eğitim ve programları içeren tez çalışmalarını çeşitli yönlerden ele alarak incelemek amaçlanmıştır. Bu alanda Türkiye’de yapılmış tez çalışmalarının doküman analizini gerçekleştirmek için YÖK Ulusal Tez Merkezi; “0-36 ay”, “0-12 ay”, “0-3 yaş”, “Uyku”, “Rutin”, “Beslenme”, “Tuvalet”, “Eğitim”, “Ebeveyn”, “Çocuk”, “Bebek”, “Önleyici Müdahale” ve “Erken Müdahale” anahtar sözcükleri ile taranmıştır. Bu kriterler ışığında elde edilen çalışmalar dışlama ve dahil etme kriterleri kapsamında ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. İncelemeler sonucunda 13 çalışmanın araştırma kapsamına girmediği tespit edilmiş ve 36 tez çalışması araştırmaya dahil edilmiştir. Çalışmalar yıl, tez türü, bilim dalı, tez adı, çalışma grubu, veri toplama araçları ve sonuç başlıklarında ele alınmıştır. Bulgularda, ebeveynlere verilen rutin eğitimleri ile stres ve kaygı düzeylerinin azalarak psikolojik destek sağlandığı, bilgi düzeylerinin artarak bilinç seviyelerinin yükseldiği tespit edilmiştir. Ayrıca eğitimler sonucunda ebeveyn-bebek bağlanma düzeyinin arttığı ve rutinlerin olumlu yönde etkilendiği görülmüştür. Literatür incelendiğinde bu alanda yapılmış çalışmaların bebeklikten sonraki dönemlerde daha yoğun olduğu görülmüştür. Ayrıca rutinler özelinde ülkede çapında uygulanan, geniş kitlelere ulaşmış önleyici müdahale programlarının olmadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda bebeklik dönemi rutinlerine yönelik devlet destekli projelerin yürütülmesi, geniş kitlelere ve her kesimden aileye uygulanabilir nitelikte olan önleyici müdahale programlarının geliştirilmesi ve uygulanmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Keywords

Beslenme , Çocuk Gelişimi , Eğitim , Tuvalet , Uyku , 0-3 yaş , Rutin

References

• Akar, A. S. (2020). 0-2 yaş aralığındaki bebeklerin uyku düzenini etkileyen faktörlerin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Medipol Üniversitesi.
• Akar, A. S., & Yavuzer, İ. H. (2023). Investigating the factors affecting the sleep of babies between 0-2 years of age. Journal of the Child/Çocuk Dergisi, 23(2). https://doi.org/10.26650/jchild.2023.1208970.
• Akcan, A. (2012). Saldırgan davranışı önleme programının ana sınıfı öğrencileri üzerine etkisi. [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Akşit, M. A. (2020). Emzirme, bebekler ve anneler için yaşamsal bir haktır. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi, 5(2), 316-320.
• Aktaç, Ş. (2012). 9-12 aylık bebeklerde tamamlayıcı beslenme ve bunu etkileyen faktörler. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Altay, G. (2024). Primipar annelere verilen bebek sakinleştirme eğitiminin annelik rolü algısı maternal bağlanma ve emzirme öz yeterliğine etkisi. [Doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Arslan, N. (2022). Bebek liderliğinde beslenme ve geleneksel tamamlayıcı beslenme eğitiminin bebek gelişimine etkisi. [Doktora tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Aslan, M. S., Erkaya, E. & Oğuz, Ö. (2022). Teknolojik alet-internet kullanımının 0-3 yaş aralığındaki çocukların dil gelişimlerine etkisi. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 434-454. https://doi.org/10.56061/fbujohs.1098866.
• Atalay, B. (2014). Doğum öncesi eğitimlerin anne-bebek bağlanmasına etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Avcı, N., Kunt, M., Somer Ölmez, B., Pekince, P., & Kaynak, S. (2018, Ekim, 24) Güvenli Bebekler Güvenli Yarınlar Projesi: Eğitim Programı [Sözlü sunum]. Uluslararası IV. Çocuk Gelişimi Kongresi, Ankara, Türkiye.
• Aydın, Ü. (2019). Preterm bebek annelerine verilen yenidoğan bakımına ilişkin planlı eğitimin annelerin bilgi düzeyleri ve öz yeterlik algıları üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Okan Üniversitesi.
• Ayran, G. (2018). Ebeveynlere verilen emzirme eğitiminin emzirme öz-yeterlilik düzeyi sadece anne sütü ile beslenme süresi ve ebeveyn bebek bağlanmasına etkisi. [Doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Baird, D. C., Bybel, M., & Kowalski, A. W. (2019). Toilet training: Common questions and answers. American Family Physician, 100(8), 468-474.
• Balaban, E. (2016). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde prematüre bebek annelerine verilen eğitimin anne özgüvenine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Basınlı, K. B. E. & Kahraman, Ö. G. (2020). Uyku Eğitim Programının bebeklerin uyku alışkanlıkları üzerindeki etkisi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 738-761. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202043228.
• Bayram, H. (2020). Psikososyal gelişim kuramının sosyal bilgiler dersi kapsamında incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1993-2001. https://doi.org/10.18506/anemon.761896.
• Baysal, T. (2015). Denizli il merkezinde 6-36 aylık çocuk beslenme uygulamaları ve çocukların büyümesine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Bergman, N. J. (2013). Neonatal stomach volume and physiology suggest feeding at 1‐h intervals. Acta Paediatrica, 102(8), 773-777. https://doi.org/10.1111/apa.12291.
• Beşer, Ö. F. & Çokuğraş, F. Ç. (2018). Zamanında doğmuş sağlıklı çocuklarda tamamlayıcı beslenme. Klinik Tıp Pediatri Dergisi, 10(6), 6-12.
• Bülbül, S. & Kılınçkaya, M. F. (2013). 0-2 yaş grubu bebeklerin anne sütü ile beslenme durumları ve etkileyen faktörler. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1), 15-20. https://doi.org/10.24938/kutfd.124799.
• Carrow, J. N., Vladescu, J. C., Reeve, S. A., & Kisamore, A. N. (2020). Back to sleep: Teaching adults to arrange safe infant sleep environments. Journal of Applied Behavior Analysis, 53(3), 1321-1336. https://doi.org/10.1002/jaba.681.
• Cebeci, G. (2022). Çocuğun tuvalet eğitimi sürecinde ebeveyn tutumunun etkisinin belirlenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Cesur Çınar, G. (2020). Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatan prematüre bebek annelerine taburculuk esnasında verilen standart ve geliştirilmiş bebek bakımı ve beslenme eğitiminin annelerin bilgi ve tutumları üzerine etkileri. [Uzmanlık tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Chouraqui, J. P., Tavoularis, G., Simeoni, U., Ferry, C., & Turck, D. (2020). Food, water, energy, and macronutrient intake of non-breastfed infants and young children (0–3 years). European Journal of Nutrition, 59, 67-80. https://doi.org/10.1007/s00394-018-1883-y.
• Chouraqui, J. P., Turck, D., Tavoularis, G., Ferry, C., & Dupont, C. (2019). The role of young child formula in ensuring a balanced diet in young children (1–3 years old). Nutrients, 11(9), 2213. https://doi.org/10.3390/nu11092213.
• Cırdı, G. (2019). Yaşamın ilk 18 ayında sağlıklı bebeklerin uyku düzeni, uyku düzenini etkileyen faktörler ve uyku eğitiminin etkinliği. [Tıpta uzmanlık tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Cırdı, G. (2019). Yaşamın ilk 18 ayında sağlıklı bebeklerin uyku düzeni, uyku düzenini etkileyen faktörler ve uyku eğitiminin etkinliği. [Uzmanlık tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Çetin, N., Çanolu, Z., Özler, Z., Erol, K. & Çilek, M. (2020). Tuvalet eğitimini etkileyen faktörlerin ve tuvalet eğitimi yaşı ile işeme disfonksiyonu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Türk Tıp Öğrencileri Araştırma Dergisi, 2(3), 126-134.
• Çevik, H. N. (2014). Annelerin bebek uyutmaya yönelik geleneksel tutum ve uygulamalarının ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Çitil, M. (2016). Üstün yetenekli öğrencilere sunulan olumlu davranışsal destek temelli problem davranışları önleyici sınıf yönetimi uygulamaları: Eylem araştırması. [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Demir, R. (2020). Üvey anne ile Fatma masalının psikanalitik yöntemle incelenmesi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 499-512. https://doi.org/10.30561/sinopusd.753323.
• Dilsiz, H. (2013). Bebeklik ve erken çocukluk dönemi uyumsal yeme davranışı ve beslenme süreci anne tutumları ölçekleri geliştirme çalışması. [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Doğan, P. (2019). Annelere ani bebek ölüm sendromu ve güvenli uyku konusunda verilen eğitimin etkinliğinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Douglas, P. S. (2017). Babies and sleep: A matter of choice. MJA Insight, 34(4).
• Ekinci, S. (2020). Gebelere verilen uyku hijyeni eğitiminin uyku kalitesine etkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Elibol, F. (2007). 12-36 aylar arasında çocukları olan annelere verilen grup eğitiminin annelerin anne-babalık görevlerinde öz yeterliliklerine yönelik katkısının incelenmesi [Doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Erdélyi Sipos, A., Kassai, K., Kubányi, J., Zsuzsanna, S., Lajos, B., Bence, R. L. (2019). Nutrition assessment of 0-3-year-old infants and toddlers with particular focus on macro-and micronutrient intake. Orvosi Hetilap, 160(50). https://doi.org/10.1556/650.2019.31585.
• Erdoğan, Ç., & Turan, T. (2018). Yenidoğanlarda güvenli uyku açısından annelerin tercihleri. Journal of Turkish Sleep Medicine, 5(3). https://doi.org/ 10.4274/jtsm.25743.
• Ergenci Basınlı, K. B. (2019). Uyku eğitim programının bebeklerin uyku alışkanlıkları üzerindeki etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Karabük Üniversitesi.
• Ersoy, Ö. A., Kurtulmuş, Z., & Tekin, N. Ç. (2014). Aile çocuk eğitim programının annelerin çocuk yetiştirme tutumlarına ve ev ortamını düzenlenmelerine etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1077-1090.
• Fatih, E. O. & Akyol, A. K. (2019). Altı-on iki aylık bebeklerin uyku düzenlerine ilişkin anne görüşleri. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 172-182. https://doi.org/10.46971/ausbid.759561.
• Fındık, E. (2021). Ev merkezli Montessori eğitim programının bebeklerin sosyal duygusal gelişimleri ve anne bebek etkileşimine etkisinin incelenmesi. [Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Genç Rollas, B. (2019). Gebeliğin üçüncü trimestrinde olan annelere verilen web tabanlı bebek bakım eğitiminin doğum sonrası anne- bebek bağlanma düzeylerine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Giden, C. (2013). Primipar annelerin bebeklerinin algılama ve temel yenidoğan bakımına yönelik bilgi ve uygulamalarının değerlendirilmesi. [Yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
• Göbel, P. (2016). Ebeveynlere verilen beslenme eğitiminin çocukların besin seçimine etkileri. [Doktora tezi]. Başkent Üniversitesi.
• Gözün Kahraman, Ö. & Ceylan, Ş. (2018). 0-3 yaş grubu çocukların uyku alışkanlıklarının belirlenmesi. Journal of History Culture and Art Research, 7(3), 607-620. http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v7i3.1635. Gürses, İ., & Kılavuz, M. A. (2011). Erikson’un psiko-sosyal gelişim dönemleri teorisi açısından kuşaklararası din eğitimi ve iletişiminin önemi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(2), 153-166.
• Haylı, Ç. M. (2021). Zihinsel engelli çocuk ve annelerine sağlığı geliştirme modeline göre verilen uyku hijyeni eğitiminin uyku kalitesine etkisi. [Doktora tezi]. Koç Üniversitesi.
• Hodges, S. J., Richards, K. A., Gorbachinsky, I., & Krane, L. S. (2014). The association of age of toilet training and dysfunctional voiding. Research and Reports in Urology, 127-130. https://doi.org/10.2147/RRU.S66839. Hooman, N., Safaii, A., Valavi, E., & Amini-Alavijeh, Z. (2013). Toilet training in Iranian children: a cross-sectional study. Iranian Journal of Pediatrics, 23(2), 154-158.
• Işıkoğlu Erdoğan, N., & Ergenekon, E. (2021). Bebeklerin teknolojik araçları kullanmalarıyla ilgili anne görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 54(1), 117-140. https://doi.org/10.30964/auebfd.767338.
• İşgör, A., Akman, M., Ünalan, P. C., Tüzün, S., & Çifçili, S. (2010). Anneler için tamamlayıcı beslenme hakkında bir eğitim çalışması. The Journal of Turkish Family Physician, 1(3), 79-91.
• İşsever, O., Akcay, N. & Bal Yılmaz, H. (2021). Çocuk bakımında önemli bir konu: Güvenli uyku ve uyku eğitimi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 157-161.
• Kadiroğlu, T. (2018). Preterm yenidoğan annelerinde bebek bakımı eğitiminin maternal bağlanma ve annelik özyeterliğine etkisi. [Doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Kahraman, B. (2018). 3-12 aylık bebeklerin uyku alışkanlığı ve uyku sorunları ile ilişkili faktörler. [Yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Kara, M. (2022). Baba adaylarına bebeğin günlük bakımı, paternal bağlanma konusunda verilen eğitimin baba-bebek bağlanmasına etkisi. [Doktora tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Karapelit, Z. (2023). Annelik rolü yeteneği kuramına göre ebeveynlere verilen eğitimin annelik rolü anne bebek ve baba bebek bağlanmasına etkisi. [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Kılınç, F. E. (2011). Anne eğitim programı ile anne çocuk etkileşim programının 24-36 aylık çocukların bilişsel becerilerine ve annelerin çocuk yetiştirme davranışlarına etkisinin incelenmesi. [Doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Kosterelioglu, I. (2018). Effects of parenting style on students' achievement goal orientation: A study on high school students. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 13(4), 91-107. https://doi.org/10.29329/epasr.2018.178.5.
• Kural, B., & Köse, S. (2022). Çocuklarda tuvalet eğitimini etkileyen faktörler: 10 yıllık deneyim. Çocuk Dergisi, 22(3), 178-184. https://doi.org/10.26650/jchild.2022.1184385.
• Küçükkaya, B. (2022). Preterm bebeklerde erken dönemde başlatılan yarım kundak ve kanguru bakımı uygulamalarının emzirme, anne-bebek bağlanması, anne uyku kalitesi ve postpartum depresyon üzerine etkisi. [Doktora tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Kyttälä, P., Erkkola, M., Kronberg-Kippilä, C., Tapanainen, H., Veijola, R., Simell, O. & Virtanen, S. M. (2010). Food consumption and nutrient intake in Finnish 1–6-year-old children. Public Health Nutrition, 13(6A), 947-956. https://doi.org/10.1017/S136898001000114X.
• Maree, J. G. (2021). The psychosocial development theory of Erik Erikson: critical overview. Early Child Development and Care, 191(7-8), 1107-1121. https://doi.org/10.1080/03004430.2020.1845163.
• Menekşe, D. (2018). İkiz bebek bekleyen gebelere verilen emzirme eğitiminin emzirme niyetlerine etkisi. [Doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Menekşe, D., Karakaya Suzan, Ö., & Çınar, N. (2022). Tuvalet eğitimi sürecinde anne deneyimleri: Nitel çalışma. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 5(1), 9-21. https://doi.org/10.38108/ouhcd.849519.
• Mery, J. N., Vladescu, J. C., Sidener, T. M., Reeve, K. F., & Day-Watkins, J. (2021). Safe to sleep: A systematic review of the safe infant sleep training literature across relevant personnel. Journal of Neonatal Nursing, 27(6), 381-395. https://doi.org/10.1016/j.jnn.2021.06.001.
• Middlemiss, W., Granger, D. A., Goldberg, W. A., & Nathans, L. (2012). Asynchrony of mother–infant hypothalamic–pituitary–adrenal axis activity following extinction of infant crying responses induced during the transition to sleep. Early Human Development, 88(4), 227-232. https://doi.org/10.1016/j.earlhumdev.2011.08.010.
• Muggaga, C., Ongeng, D., Mugonola, B., Okello-Uma, I., Kaaya, N. A., & Taylor, D. (2021). Seasonal variability in food and nutrition security among children 0-3 years in Karamoja sub-region of Uganda. African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development, 21(8), 18474-18500. https://doi.org/10.18697/ajfand.103.16920. Muntaha, M. (2021). Mothers’ perceptions and practices on child’s nutrition of 0-3 years old children in Dhaka City. [Yüksek lisans tezi]. Brac University.
• Okur Fatih, E. (2023). Uyku düzenleme eğitiminin ebeveyn-bebek bağlanmasına ve bebeklerin uyku düzenlerine etkileri. [Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Owens, J. A. & Witmans, M. (2004). Sleep problems. Current Problems in Pediatric Adolescent Health Care, 34(4),154–79. https://doi.org/10.1016/j.cppeds.2003.10.003.
• Ozan, A. N. (2023). Yoganın annenin stres düzeyi, anne-bebek ilişkisi, anne ile bebeğinin uyku ve beslenme problemlerine etkisi: Randomize kontrollü çalışma. [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Öncül, N., & Yücesoy Özkan, Ş. (2021). Bir meydan okuma: Geleneksel tuvalet eğitimine karşı yoğun tuvalet eğitimi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 350-374. https://doi.org/10.17860/mersinefd.920857.
• Özbilgin, E., Özbek, E., Atlıhan, F., & Genel, F. (2011). Bebeklerde 0-4 ay arası beslenme biçiminin psikomotor gelişime etkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 1(1), 20-25. http://dx.doi.org/10.5222/buchd.2011.020. Özen Çınar, İ. (2011). Primipar annelere verilen planlı bebek bakımı eğitiminin maternal bağlanma ve özgüven düzeylerine etkisi. [Doktora tezi]. Erciyes Üniversitesi.
• Özenoğlu, A., Gün, B., Karadeniz, B., Koç, F., Bilgin, V., Bembeyaz Z. & Saha, B. S. (2021). Yetişkinlerde beslenme okuryazarlığın sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlar ve beden kütle indeksi ile ilişkisi. Life Sciences, 16(1), 1-18. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2021.16.1.4B0037.
• Özkoç, M. (2023). Erken postpartum dönem primipar annelere verilen bebek bakımı eğitiminin annelik rolü ve doğum sonu anksiyete üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Özmert, E. N. (2006). Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-III: Aile. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49(3), 256-273.
• Öztekin, C. (2018). Bebek ruh sağlığı açısından anne-babalık becerileri. Türkiye Klinikleri, 4(1), 10-18.
• Öztürk, M. (2016). Erken çocukluk dönemi uyku sorunları aile eğitiminin etkinliği. [Uzmanlık tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Pehlivan, B. (2019). 6-12 aylık bebeklerde tamamlayıcı beslenme uygulamaları ve annelerin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Bilimsel Tamamlayıcı Tıp Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi, 13(3), 79-82.
• Pıçak, R., İsmailoğulları, S., Mümtaz Mazıcıoğlu, M., Üstünbaş, H. B., & Aksu, M. (2010). Birinci basamakta uyku bozukluklarına yaklaşım ve öneriler. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 4(3).
• Polat, E. M. (2019). Annelerin çocuklarının tuvalet eğitimine yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Sağlık, G. N. (2021). Psikanalitik kuram ve sosyal hizmet. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 435-455.
• Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. http://doi.org/10.33400/kuje.843306.
• Santrock, J. W. (2021). Çocuk gelişimi (14. Baskı). (A. Güre, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Santrock, J. W. (2023). Yaşam boyu gelişim. Gelişim psikolojisi (13. Baskı). (G. Yüksel, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Savcı, F. (2023). Öz düzenleme becerilerini destekleme eğitiminin prematüre bebeklerin öz düzenleme becerileri ile anne-babaların stres düzeyi, sosyal destek algısı ve ebeveyn iş birliği üzerine etkisinin incelemesi. [Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Sclar, G. D., & Mosler, H. J. (2021). Caregiver social support and child toilet training in rural Odisha, India: What types of support facilitate training and how? Applied Psychology: Health and Well‐Being, 14(2), 413-433. https://doi.org/10.1111/aphw.12311.
• Summerbell, C., Moore, H., & O’Malley, C. (2014). Consequences and determinants of poor nutrition in children aged 0-3 years, and public health interventions that may improve dietary intake: A general review. Journal of Children's Services, 9(2), 128-142. https://doi.org/10.1108/JCS-02-2014-0007.
• Tanrıverdi, F. Ş. (2023). Meleı̇s’ı̇n geçiş kuramına dayalı çevrim içi bebek bakımı eğitiminin annenin kendine güveni ve bebek sağlığına etkisi. [Doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Taşdemir, F., & Temel, A. B. (2015). Yaşamın ilk üç yılında uyku sorunları ve etkili uyku ekolojisi etmenleri. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31(3), 1-19.
• Tatvan, A. (2009). 0-3 yaş çocuğu olan annelere yönelik beslenme eğitim programı [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Tekkeli, H. S., & Akto, A. (2022). Sigmund Freud’un görüşlerinin eğitime yansımaları. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 14(3), 1-15. https://doi.org/10.26791/sarkiat.1079120.
• Tuncer, A., Enzin, F., İri, F., Dinler, E., Pelin, Z., & Bayramlar, K. (2020). Uyku bozukluklarında egzersiz tedavisinin önemi. Zeugma Sağlık Araştırmaları Dergisi, 2(2), 89-97.
• Türkyılmaz, C. (2016). Emzirme danışmanlığı ve emzirmede karşılaşılan sorunlar. Klinik Tıp Pediatri Dergisi, 8(2), 19-33.
• Uçakcı Asalıoğlu, C. (2022). Çevrimiçi olarak uygulanan sağlık eğitimi ve progresif kas gevşetme egzersizi̇ programının postpartum depresyon ve anne bebek bağlanması üzerine etkisi: randomize kontrollü çalışma. [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Uçan, S. (2016). Ebeveynlere verilen emzirme eğitiminin emzirme sürecine, kültürel davranışlara ve ebeveyn-bebek bağlanmasına etkisi. [Doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Ulutaş Avcu, A. & Çalışkan, Z. (2015). Ev merkezli anne-bebek eğitim programının 10-12 aylık bebeklerin gelişimine etkisinin incelenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 152-163.
• Ünver Korğalı, E. (2018). Orta ve geç prematüre bebeği olan ailelerde ebeveyn eğitimi ve farkındalık düzeyi arttırılmasının bebeğin sağlık durumu, anne-bebek bağlanması ve ebeveynlerin kaygı düzeyleri üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Ward, T. M., Rankin, S., & Lee, K. A. (2007). Caring for children with sleep problems. Journal of Pediatric Nursing, 22(4), 283-296. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2007.02.006.
• Watamura, S. E., Donzella, B., Kertes, D. A., & Gunnar, M. R. (2004). Developmental changes in baseline cortisol activity in early childhood: Relations with napping and effortful control. Developmental Psychobiology: The Journal of the International Society for Developmental Psychobiology, 45(3), 125-133. https://doi.org/10.1002/dev.20026.
• Yalçın, A. (2009). Annelere 0-6 yaş çocuğunun gelişimsel özellikleri konusunda bir eğitim programı. [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Yalçın, H. (2011). Anne adaylarına verilen eğitimin (ASBEP) gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan uygulamalara etkisi (Karaman ili örneği). [Doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Yapıcıoğlu Ayaz, Y., Kıvanççı, G., & Safarov, A. (2019). Psikanalitik kuram ve yaratıcılık. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 2(2), 75-92. https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.547912.
• Yıldırım, F. (2023). Doğum sonrası babalara verilen bebek bakımı eğitiminin baba bebek bağlanması, annenin doğum sonu depresyon ve yaşam kalitesine etkisi. [Doktora tezi]. Ordu Üniversitesi.
• Yıldız, D., & Akbayrak, N. (2014). Doğum sonrası primipar annelere verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin bebek bakımı, kaygı düzeyleri ve annelik rolüne etkisi. Gulhane Medical Journal, 56(1).https://doi.org/10.5455/gulhane.24869.
• Yılmaz Bolat, E. (2015). 1-4 yaş arası çocuğa sahip annelerin tuvalet eğitimi kazandırma konusunda tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Journal Of Educational Research, 1(1), 53-67.
• Yılmaz Bursa, G. (2022). Duyu temelli eğitim programının annelerin öz düzenlemeleri ve bebek bakım öz yeterlilikleri ile bebeklerinin gelişimine etkisi. [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Yılmaz, Y. S. (2022). Anne-bebek uyum odasında verilen emzirme eğitiminin yenidoğan bebeği olan annelerin emzirme öz-yeterliliklerine etkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Manisa Celal Bayar Üniversitesi.
• Yurtsever Gök, P. (2018). Prematüre bebek bakımına yönelik hazırlanan web tabanlı ve bireysel eğitim programının annelerin öz güven gücüne etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.